نه گلستان، نه ترکمانچای!
به تازگی محمد جواد ظریف، وزیر خارجه د ولت آقای روحانی که ماحصل سال‌ها سکان‌د اری وی بر این وزارتخانه، برجام بی‌فرجام و د ستاورد تقریباً هیچ آن بود، با انتشار متنی در شبکه‌های اجتماعی ضمن انتقاد از اینکه «ما در طول تاریخ، اهد افمان را بر اساس آرزوهایمان چید ه‌ایم و به توانایی‌هایمان توجهی نکرد ه‌ایم»، مرد م ایران را تخطئه کرد ه که «آگاهانه یا ناخود آگاه ما مرد م انتخاب کرد ه‌ایم آنان را که به د نبال آرزوهایمان بود ه‌اند بستاییم هرچند برای خود و کشور خسارات فراوان به بار آورد ه باشند و آنان را که د ر حد امکانات کوشید ه‌اند تا از گستره خسارات ناشی از حرکات آرزومند انه بکاهند، سازشکار و حتی خائن بنامیم.»
به تازگی محمد جواد ظریف، وزیر خارجه د ولت آقای روحانی که ماحصل سال‌ها سکان‌د اری وی بر این وزارتخانه، برجام بی‌فرجام و د ستاورد تقریباً هیچ آن بود، با انتشار متنی در شبکه‌های اجتماعی ضمن انتقاد از اینکه «ما در طول تاریخ، اهد افمان را بر اساس آرزوهایمان چید ه‌ایم و به توانایی‌هایمان توجهی نکرد ه‌ایم»، مرد م ایران را تخطئه کرد ه که «آگاهانه یا ناخود آگاه ما مرد م انتخاب کرد ه‌ایم آنان را که به د نبال آرزوهایمان بود ه‌اند بستاییم هرچند برای خود و کشور خسارات فراوان به بار آورد ه باشند و آنان را که د ر حد امکانات کوشید ه‌اند تا از گستره خسارات ناشی از حرکات آرزومند انه بکاهند، سازشکار و حتی خائن بنامیم.»
وی سپس با ساخت د وگانه قرارد اد گلستان- ترکمانچای، قرارد اد اول را ناشی از آرزوی بازپس‌گرفتن سرزمین‌های ازدست‌رفته د انسته و ضمن تمجید از قرارد اد ترکمانچای، آن را متأثر از سازش به معنی تلاش د ر حد امکانات برای جلوگیری از گسترش خسارات ناشی از حرکت آرزومند انه د انسته و د ر آخر ضمن تقبیح ناشایست تلقی‌کرد ن سازش، توصیه نمود ه که «برای پیشگیری از ترکمانچای‌ها باید انتخاب کنیم که آرزوهایمان را د ر چارچوب امکانات د نبال کنیم.»
این سخنان د ر حالی از طرف ظریف منتشر شد ه است که د ر د وران حضور وی و همفکرانش د ر د ولت و د ر د وران ادعای آنان مبنی بر «تعامل و مذاکره» و «فهم زبان جهان»، نه‌تن‌ها مذاکرات و توافق حاصله، د شمن را راضی نکرد ه و از خسارت‌های اد عایی جلوگیری ننمود، بلکه با ازد ست‌د اد ن ابزار‌های مهم قد رت ملی همچون توانمند‌ی به فعلیت رسید ن هسته‌ای (بتن‌ریزی آب‌سنگین اراک و توقف هزاران سانتریفیوژ غنی‌سازی) و نیز کاهش عوامل قد رت نرمی همچون غرور و اتحاد ملی، باعث پیشروی‌های د شمن د ر حوزه‌های مختلف و جری شد نش برای تحمیل کارزار فشار حد اکثری و جنگ بی‌امان اقتصاد‌ی و فرصت د اد ن به د شمن برای پیاد ه‌سازی جنگ شناختی گسترد ه و تحمیل اغتشاشات و آشوب‌های سال‌های ۹۶، ۹۸ و ۱۴۰۱ شد.
این نحو نگرش به روابط بین‌الملل و تحولات جهانی از سوی کسی که سال‌ها د ر مسند وزارت خارجه کشور مهمی، چون ایران قرار د اشته واقعاً عجیب و حیرت‌آور است. این نگاه چند فرض اشتباه را مبنای تحلیل خود قرار د اد ه است. اول اینکه از نظر آقای ظریف و همفکرانش د ر سیاست خارجی، یا شما د ر جایگاه آرزومند ان بد ون امکانات هستید که کشور را د چار شکست می‌کنید یا سازشکاران فد اکاری هستید که برای جلوگیری از خسارت بیشتر، به د شمن امتیازاتی می‌د هید و نگاه سومی وجود ند ارد. این د ر حالی است که می‌توان د ر د سته سومی با عنوان آرمان‌گرایان واقع‌نگر بود و د ر نهایت استفاد ه از امکانات، بد ون ترس از د شمن و با اتکا به خد‌ای یگانه، تمام تلاش را برای رسید ن به اهد اف به کار گرفت.
د وم اینکه ارجاع سوگیرانه و ناقص به نمونه‌های تاریخی د ر این موارد بد ون ارائه اطلاعات د قیق و تحلیل کامل از شرایط، کاملاً فریب‌د هند ه و گمراه‌کنند ه است. چه اینکه می‌توان به نمونه‌های تاریخی متعد د‌ی د ر نفی این د وگانه اشاره کرد. برای مثال می‌توان به اقد امات ناد رشاه افشار اشاره کرد که به فاصله ۱۷ سال پس از سقوط اصفهان، ضمن شکست‌د اد ن شورشیان را مسلط شد ه بر پایتخت، به هند لشکر کشید و باقیماند ه آن شورشیان را که تحت حمایت حاکمان مغول هند، مزاحمت‌های مد اوم برای سرحد ات ایران به وجود می‌آورد ند سرکوب کرد. د ر این نمونه تاریخی آیا مقد ورات و امکانات حکومت د ر حد‌ی بود ه که به‌راحتی از عد ه‌ای شورشی شکست خورد یا این امکانات و مقد ورات د ر حد بازپس‌گیری تمام سرزمین‌های اشغال شد ه به د ست عثمانی‌ها، روس‌ها و تعقیب و سرکوب شورشیان تا عمق خاک هند بود ه است؟ د ر این مورد، د وگانه مورد علاقه آقای ظریف چگونه قابل‌تبیین است؟ جالب است که می‌گویند د ر یکی از جنگ‌ها و د ر میانه ﻧﺒﺮﺩ، ناد ر ﭘﯿﺮﻣﺮﺩﻯ ﺭﺍ ﻣﯽﺑﯿﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻣﻮﻯ ﺳﭙﯿﺪ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺷﯿﺮ ﻣﻰﺟﻨﮕﺪ. وی پس ﺍﺯ ﺧﺎﺗﻤﻪ ﻧﺒﺮﺩ، ﺁﻥ ﭘﯿﺮﻣﺮﺩ ﺭﺍ ﺑﻪ ﭼﺎﺩﺭ ﺧﻮﺩ فراخواند ه و از او می‌پرسد ﺯﻣﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﺍﺻﻔﻬﺎﻥ به د ست ﻣﺤﻤﻮﺩ ﺍﻓﻐﺎﻥ ﺍﺷﻐﺎﻝ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩ مگر ﺗﻮ ﺩﺭ ﺍﺻﻔﻬﺎﻥ ﻧﺒﻮﺩﻯ؟ ﭘﯿﺮﻣﺮﺩ ﭘﺎﺳﺦ می‌د هد : «ﻣﻦ بود م؛ اما تو ﻧﺒﻮﺩﻯ!» و این د قیقاً نشان‌د هند ه اهمیت واقعیت‌هایی است که د ر د ستگاه تحلیلی آقای ظریف و د وستانش جایی ند ارند.
سوم اینکه امکانات و مقد ورات، صرفاً ابزار ماد‌ی نیست، بلکه جرئت، جسارت و ایمانی که د ر پس این امکانات برای اعتلای کشور و مرد م به کار گرفته می‌شود آیند ه را رقم می‌زند. تصور کنید سرد ار پرافتخار شهید سلیمانی و یارانش می‌خواستند بر اساس توصیه آقای ظریف بر مبنای مقد ورات و امکانات عمل کنند و ضمن پذیرش سقوط د ولت سوریه به علت حمایت قد رت‌های بزرگ جهانی از تروریست‌ها و کافی نبود ن امکانات کشور، سازش پیشه کنند، د ر این صورت چه اتفاقی برای ایران عزیز افتاد ه بود؟! آیا ما الان همسایه د اعش و د ر حال جنگ با آنان د ر کرمانشاه و همد ان نبود یم؟!
چهارم اینکه نباید د ر د ید ن امکانات نیز د چار خطای د ید سهوی یا عمد‌ی شد که ازیک‌طرف امکانات و توانمند ی‌های خود را ناچیز شمرد و از طرف د یگر د شمن را بیشتر از آنچه د ر واقعیت هست بزرگ د ید و کشور را به این بهانه به سازش و تحمیل شرایط د شمن کشاند، چنان که آقای ظریف سال‌ها قبل د ر کوران مذاکرات گفته بود : «آیا شما فکر کرد ید امریکا که می‌تواند با یک بمبش تمام سیستم د فاعی ما را از کار بیند ازد از سیستم د فاعی ما می‌ترسد؟!»
و د ر آخر این واقعیتی روشن است که د شمنی نظام سلطه با ملت‌های مستقل به‌خصوص ملت آزاد ه ایران، یک د شمنی مبنایی و وجود‌ی است و تئوریزه کرد ن عقب‌نشینی و برچید ه‌سازی و محد ود سازی قد رت ملی از سوی کسانی که د ر د وره خود این تئوری‌ها را اجرا کرد ند و شکست آن را د ید ند و د ر قبال آن، بد‌ترین پاسخ‌ها و د شمنی‌ها از طرف د شمن جری‌شد ه را نصیب ملت ایران کرد ند، حتی اگر با اهد اف انتخاباتی هم صورت بگیرد باز هم از عجایب روزگار ماست و نشان می‌د هد که چگونه برخی جریانات همچنان روی کم بود ن حافظه تاریخی ملت ایران حساب باز کرد ه‌اند!
منبع: روزنامه جوان