خشم «سیا» از آشتی عربستان با ایران

 در پی توافق از سرگیری روابط میان ایران و عربستان که با وساطت چین به دست آمد، مناسبات میان ریاض و واشنگتن بیش از پیش به سمت واگرایی گزارش شده است، به طوری که به تازگی رسانه‌های آمریکایی از سفر مخفیانه ویلیام برنز رئیس دستگاه جاسوسی آمریکا (سیا) به عربستان با محوریت اعلام نارضایتی از سیاست‌های منطقه ای جدید این کشور به ویژه بازسازی روابط با ایران و سوریه خبر داده اند. زمان سفر برنر به عربستام مشخص نشده اما به گزارش وال استریت ژورنال به نقل از منابع آگاه، برنر در دیدار با محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی گفته است که از نزدیک شدن ریاض به ایران و سوریه احساس «نارضایتی و سردرگمی» کرده و از این که هیچ اطلاعی در این باره به واشنگتن داده نشده گلایه‌مند شده است، اما به گزارش المانیتور، بیل برنز هفته گذشته در سفری اعلام نشده به عربستان سعودی رفته و ناخشنودی خود را از گشایش روابط عربستان با ایران و سوریه و با میانجیگری چین و روسیه اعلام کرده است. یک مقام آمریکایی به المانیتور گفته است، برنز در این سفر با همتایان سعودی خود و رهبران این کشور از جمله محمد بن سلمان درباره موضوعات مورد علاقه دو طرف گفت‌وگو کرده‌ است. در همین راستا، فاکس‌نیوز توافق میان ایران و عربستان را نه تنها باعث شکوفاییِ روابط پیچیده در غرب آسیا بلکه نشان‌دهنده تغییر جهت سیاست خارجی در دنیا متأثر از روابط پرتنش آمریکا و چین دانسته است. شبکه سی‌بی‌اس نیز توافق بین ریاض و تهران با میانجیگری چین را نمایانگر یک پیروزی مهم دیپلماتیک برای چین در شرایطی دانسته که کشورهای عربی حاشیه خلیج‌فارس به این نتیجه رسیده‌اند که ایالات متحده به آرامی در حال عقب‌نشینی از این منطقه است. این نگرانی زمانی بیشتر شدت می‌گیرد که به تازگی نیز کشورهای عربی از جمله عربستان هم‌راستا با روسیه از کاهش تولید نفت اوپک پلاس که به افزایش بهای نفت منجر شد، حمایت کرده‌اند. همچنین گزارش‌ها حکایت از پهلو گرفتن رزم‌ناو روسی در آب‌های عربستان دارد، چنان که وزارت دفاع روسیه می‌گوید یک کشتی جنگی این کشور برای نخستین بار طی ۱۰ سال اخیر وارد عربستان شد  و در بندر جده پهلو گرفت . علاوه بر کشتی جنگی آدمیرال گورشکوف، نفتکش روسی کاما نیز وارد جده شد  که هر دو همزمان آب‌های عربستان را ترک کردند. بُعد دیگر نگرانی آمریکا از دیدار وزیران خارجه ایران و عربستان را در تاثیرات و نتایج همگرایی دو کشور بر معادلات منطقه می‌توان جست‌وجو کرد. آمریکا که تلاش داشت با ایران‌هراسی و وعده‌های تسلیحاتی و سیاسی، کشورهای عربی را به سازش با رژیم صهیونیستی و ایجاد جبهه واحد در قالب چتر امنیتی واحد علیه ایران سوق دهد، امروز رویاهایش را بر باد رفته می‌بیند. در مقابل، پیوندهایی که در منطقه در حال شکل گرفتن است، از یک‌سو سودهای کلان تجارت تسلیحاتی آمریکا را با اختلال مواجه خواهد کرد و از سوی دیگر، با منطقه‌محور شدن امنیت، ضمن حرکت به سمت پایان حضور نظامی ایالات متحده و متحدانش در منطقه ضربه‌ای شدید به سلطه‌گرایی آمریکایی خواهد زد. همچنین این پیوندها با پایان بخشیدن به روند سازش، می‌تواند جهان اسلام را در حمایت از فلسطین منسجم‌تر از پیش کند. روزنامه یدیعوت آحارونوت در گزارش صریحی در این باره اعلام کرد: توافق ایران و عربستان به‌منزله فرو ریختن دیوار دفاعی است که اسرائیل می‌خواست برای خود بسازد. این مسئله در کنار بحران داخلی رژیم صهیونیستی و ناتوانی دولتمردان آمریکا در حفظ این رژیم می‌تواند تاثیرات منفی بر انتخابات ۲۰۲۴ آمریکا و تضعیف موقعیت دموکرات‌ها و شخص بایدن داشته باشد. خواست کشورهای عربی برای احیا و توسعه روابط با سوریه مانند سفر مقامات اماراتی، نمایندگان پارلمان‌های عربی، وزیر خارجه مصر و... به دمشق و نیز سفر «بشار اسد» به عمان و امارات و حضور «فیصل مقداد» وزیر خارجه سوریه در مصر در کنار اعلام آمادگی عربستان برای بازگشایی نمایندگی‌هایش در سوریه و حتی دعوت احتمالی از اسد برای نشست آینده سران اتحادیه عرب، شواهدی روشن از سمت و سوی تحولات اخیر است. این مسئله چنان برای آمریکا سنگین بوده که با صدور بیانیه‌ای بر تغییر نکردن مواضع واشنگتن در قبال سوریه تأکید و برای نمایش عملی این ادعا و نشان دادن خشم خود از این روابط، به بمباران مواضع نیروهای سوریه و مبارزان با تروریسم در این کشور اقدام کرده است. به بیان دیگر، مواضع افرادی مانند رئیس سازمان سیا و خشم آن‌ها از توسعه روابط ایران و عربستان نشئت گرفته از نگرانی جدی آمریکا از دگرگونی‌های امنیت‌ساز و ثبات‌آفرین در منطقه و نظام بین‌الملل بدون نقش‌آفرینی آمریکاست.

خراسان