پیدا و پنهان مسمومیت‌های سریالی

گروه جامعه سایت فردا: حتی در فضای خبری عجیب رسانه‌ای ایران هم می‌شد ماجرای مسمومیت دانش‌آموزان یک مدرسه خبری معمولی تلقی شود، اما توالی مکرر و شباهت عجیب همه آنها با یکدیگر خبر مسمومیت دانش‌آموزان مدارس قم را از شکلی معمولی به شمایلی «مشکوک» تبدیل کرده است. اتفاقی که درست از 2 ماه و نیم پیش آغاز شده و حالا با واکنش مقامات قوه قضائیه و اعتراض والدین دانش‌آموزان و البته اظهارات نمایندگان استان قم در مجلس هم رو به رو شده است. سریال هولناک مسمومیت به نظر می‌رسد در فصل پایانی خود قرار گرفته، هر چند هنوز گره‌های بسیاری از این سریال است که همچنان گشوده نشده و همچنان برای هر پیگیر اخباری بیش از آنکه عجیب باشد، ترسناک و «مشکوک» است.

درست پس از تکرار چندباره این موضوع واکنش‌ها به این اتفاق بالا گرفت، نمایندگان استان قم در مجلس آن را مشکوک خواندند، رسانه‌ها کمی با احتیاز به انتشار خبرها پیرامون این موضوع اقدام کردند و دانشگاه علوم پزشکی هم اساسا از منظری پزشکی به توضیح نوع و چگونگی مسمومیت اشاره کرد. ماجرا اما از جایی به نقطه اوج خود رسید که این بار خانواده دانش‌آموزان عاصی و خشمگین از این توالی مکرر اعتراض کردند تا همین دیروز که سخنگوی قوه قضائیه به ماجرا واکنش داشت و اعلام کرد 30 خانواده در این رابطه شکایتی تنظیم کرده‌اند و البته اعلام شد که مراجع قضائی و امنیتی هم به ماجرا ورود کرده‌اند. در این میان البته که ساکتین هم کم نبودند، با گذشت نزدیک به 2 ماه و نیم از این اتفاق استانداری قم همچنان ترجیح داده است با رسانه‌ها صحبتی نداشته باشد، مجتبی ذوالنور نماینده مردم قم در مجلس هم به فردا می‌گوید حرف‌هایش پیرامون این اتفاق همانی است که 13 بهمن ماه در رسانه‌ها عنوان کرده است و  مسئولان دانشگاه علوم پزشکی هم آنطور که به فردا می‌گویند موظف شده‌اند تنها در رابطه با ابعاد پزشکی این موضوع (آن هم در صورت اصرار) حرف بزنند!

سریال مسمومیت؛ قسمت اول  

اولین دور مسمومیت‌ها 9 آذر اتفاق افتاد و طی آن اعلام شد که  18  دختر دانش‌آموز هنرستان نور یزدان با علائم بی‌حالی، سوزش‌گلو، سرگیجه، بی‌حسی در عضلات دست و پا  دچار مسمومیت شدند. دو هفته بعد اما این اتفاق این بار با 51 دانش‌آموز تکرار شد، آنها نیز با مشکلات مشابه روانه بیمارستان شدند. اولین واکنش در رابطه با تشابه این دو اتفاق هم از سوی مجید محبی، سرپرست معاون درمان دانشگاه علوم پزشکی قم  منتشر شد او اعلام کرد «مسمومیت دانش‌آموزان ناشی از «مصرف» ماده خاصی نیست و آنچه رخ داده، یک مسمومیت تنفسی است.» این رویه اما در همه دفعات دیگر تکرار شد. تا عصر روز یکشنبه، 23 بهمن ماه، 13 مدرسه گزارش داده‌اند که دانش‌آموزان و در برخی موارد معلمان آن‌ها دچار مسمومیت تنفسی شده‌اند.

روایت دست اول حادثه؛ بوی پرتغال گندیده

اگرچه حالا با توجه به ورود دستگاه‌های امنیتی و قضایی کمتر می‌توان با مسئولان مطلع این ماجرا گفتگو کرد اما در سوی دیگر هستند افرادی که در دل این اتفاق بوده‌اند و روایت‌هایشان از این ماجرا هم شنیدنی است، یکی از دختران دانش‌آموز دبیرستانی که در یکی از این حوادث دچار مسمومیت شده به فردا می‌گوید«12 بهمن بودکه ما هم در مدرسه دچار مسمومیت شدیم. سرکلاس بودیم که یک‌دفعه صدای جیغ و داد بچه‌ها بلند شد. معاون مدرسه به ماگفت چون‌گاز پخش شده است، با حفظ آرامش ازکلاس خارج شوید و به حیاط مدرسه بروید. بویی‌که در سالن پیچیده بود، بیشتر شبیه پرتغال‌گندیده بود. بین ساعت یک تا یک و 30 دقیقه بعد از ظهر بودکه مسمومیت اتفاق افتاد و بچه‌ها حال‌شان بد شده بود و همگی دچار فراموشی، تهوع، سرگیجه، تپش قلب، سردرد و سر شدن پاها شدیم. »

مادر یکی دیگر از دانش‌آموزان هم‌که به شدت از این حادثه عصبانی است، به فردا می‌گوید:« دختر من هم جز مسموم شدگان است و پس از مسمومیت دچار علائمی مانند سردرد شدید، بی‌حسی بدن، حالت تهوع و حمله‌های عصبی شد. بعد از چند روز بررسی وگرفتن انواع آزمایش‌ها مثل سی‌تی اسکن، دکترها به ما گفتند نمی‌دانیم علت این مسمومیت چیست و دخترتان را بردارید و ببرید.»

شایعات می‌تازند

در انفعال تعمدی اطلاع‌رسانی مسئولان شایعات در این رابطه فراوان است، از حل کردن ماده‌ای در دستگاه آب شیرین‌کن یک مدرسه گرفته تا مسمومیت دختران با غذای نذری. از استنشاق گاز آمونیاک تا نشتی طبیعی دی‌اکسید کربن از وسایل گرمایشی غیر استاندارد! شایعات حتی گاه به اندازه‌ای عجیب است که به سریال‌های تخیلی شبیه‌تر است تا یک حادثه واقعی، هر چند حالا دیگر بر هیچ شهروند منصفی پوشیده نیست که این رخداد را نباید یک حادثه بخوانیم چرا که پشت آن یک سیاستی قرار دارد که حتی برخی از مسئولان از آن عنوان «شائبه خرابکاری» یاد کرده‌اند. اما همان اطلاعات رسمی موجود از این واقعه چه چیزی دستگیرمان می‌کند؟ مجتبی ذوالنور نماینده مردم قم در مجلس گفت تکرار حوادث مسمومیت دانش آموزان در مدارس استان قم «طبیعی» نیست . او 12 بهمن وعده پیگیری داد و تا امروز ترجیح داده است حرف دیگری پیرامون این موضوع نزند. دیگر نماینده قم یعنی احمد امیرآبادی فراهانی هم روز 18 بهمن این ماجرا را «مشکوک» خوانده و البته از این گفته که « همه دستگاه‌های امنیتی و انتظامی و بهداشت و درمان و مجموعه کلانتری و آتش نشانی پیگیر هستند که مبدا این مساله را پیدا کنند.» هر چند در ادامه گفته‌های او اینطور می‌توان متوجه شد که « هنوز نتوانستند علتی را برای اطلاع رسانی اعلام کنند و هنوز مبدا این موضوع مشخص نشده است.»

فوبیای مسمومیت؛ قسمت آخر از فصل اول!

اعتراض و تجمع دیروز والدین دانش‌آموزان رو به روی فرمانداری قم اما ماجرا را علنی‌تر کرد. در فضای مجازی حداقل این اتفاق  به معنای موج تازه‌ای از شایعات بود. از حضور داعش در این موضوع گرفته تا قرص‌هایی که با باز شدنشان باعث مسمومیت شدید و گسترده می‌شوند! این حجم از شایعات هم واکنش‌هایی به همراه داشت، دیروز دوباره احمد امیرآبادی فراهانی نماینده مردم قم در مجلس تکرار کرد که «هنوز علت این اتفاق هنوز معلوم نیست اما آنچه در این قضیه دیده می‌شود این است که در این باره بزرگ نمایی شده است.» او در اظهارنظری عجیب گفته است « می‌توانیم این موضوع را با یک مثال تحلیل کنیم، مثلا در یک جمعی ۸ تا ۱۰ نفر بگویند که ما در حال خفه شدن هستیم. افراد دیگر که بیماری زمینه‌ای داشته باشند نیز احساس خفگی به آنها دست می‌دهد و می‌گویند که ما در حال خفه شدن هستیم. بر این اساس این موضوع را می‌توان فوبیا عنوان کرد.»

چیزهایی هست که نمی‌دانیم

هنوز چیز زیادی از حوادث اخیر مدارس در قم نمی‌دانیم، می‌دانیم که اقلا یکی از اعضای شورای تامین استان قم با برخی دانش‌آموزان حادثه دیده ملاقات کرده است، می‌دانیم که دادستانی استان قم قول پیگیری داده است و همین‌طور یکی از نمایندگان قم در مجلس گفته که موضوع در حال بررسی است، دو ماه نیم از اولین گزارش مسمومیت در مدارس قم گذشته است. 13 مدرسه که اغلب آن‌ها دخترانه هستند، گزارش‌هایی از مسمومیت منتشر کرده‌اند و اغلب گزارش‌های مسمومیت هم در ساعت‌های نزدیک ظهر اعلام شده است.

با شدت یافتن اعتراضات والدین، استانداری قم جلسه‌ای با حضور احمد حاجی‌زاده معاون سیاسی و امنیتی استانداری قم، مدیرکل آموزش و پرورش و معاون درمان دانشگاه علوم پزشکی قم تشکیل داده است. حاجی‌زاده در جلسه، احتمال عمدی بودن حادثه را مطرح‌کرده وگفته است یک تیم ویژه از دانشگاه علوم پزشکی، یک تیم از آتش‌نشانی و یک تیم هم از سازمان پدافند غیرعامل‌کشور برای بررسی وکشف علت حوادث به قم آمدند و در کنار سایر مجموعه‌ها مشغول تحقیق در مورد علت حادثه هستند و همچنین، دستگاه‌های امنیتی و انتظامی استان نیز با هماهنگی مقام قضایی تحقیق‌های جامع و دقیقی را آغازکرده‌اند.