فردا گزارش می‌دهد
دیپلماسی شوک یا شوک‌نمایی غرب
مذکرات وین برای مدتی کوتاه متوقف شد تا کشورهای طرف برجام درباره پیشنهادات ایران به جمع‌بندی و هماهنگی برسند.
گروه سیاسی فردا: 6 روز مذاکره در وین در حالیکه به پایان رسید که دو پالس متفاوت می توان از آن دریافت کرد. نخست پالسی بود که از طرف غربی‌ها صادر شد. آنها سعی کردند بعد از دریافت 2 پیشنهاد ایران خود را شگفت زده نشان دهند و به نوعی از تفاوت های فاحش بین پیش نویس قبلی با پیشنهادات ایران اظهار ناخرسندی کنند.
2 سناریوی غرب برای ایران
اما سوال اصلی آنجاست که چقدر این رویکرد اروپا و آمریکا با واقعیت های صحنه همخوانی دارد؟ بسیاری از صاحب نظران حوزه سیاست خارجی بر این باورند که وقتی دولت سیدابراهیم رئیسی بارها در سطوح مختلف مواضع خود را به طور رسمی درباره گفتگوی های برجامی اعلام کرده، قطع به یقین مکتوب کردن این مواضع نباید موجب شوک اروپا و آمریکا شده باشد و این رفتارهای غرب را باید پیش درآمدی برای اجرای یک نقشه دانست.
برداشتن همه تحریم ها شامل همه موضوعات درباره ایران، راستی آزمایی لغو تحریم ها، تعهد طرف های مقابل، جبران مافات آمریکا درباره اعمال تحریم‌های ضدبرجامی و تضمین عملی درباره عدم بازگشت تحریم ها از جمله مباحثی هستند که ایران در هفته های اخیر مکرر با طرف های اروپایی راجع به آنها بحث کرد و به دفعات از طریق رسانه ها به مهم بودن این خواسته ها پرداخت. پس چه در ذهن آمریکا و اروپا می گذرد؟
مهدی مطهرنیا کارشناس مسائل سیاست خارجی در این رابطه می گوید « در صورت به شکست کشیدن برجام، غرب دو سناریو دارد. نخست آن است که برجام پلاس را بر ایران تحمیل کنند به این معنا که با تقویت ائتلاف جهانی بر ضد تهران، ایران را پای میز مذاکره اما این بار نه برای برجام بلکه تجدیدنظر درباره برجام و امضای برجام پلاس بکشانند. دوم آن است که رژیم صهیونیستی می کوشد کشورهای منطقه ای مخالف ایران را در یک جبهه مقابل جبهه مقاومت سامان دهد بنابراین مسائل میان ریاض، آنکارا، اسلام آباد و باکو در حال حل شدن است.»
در واقع طرف غربی تلاش دارد با نامیدن «شوک»، فضاسازی مورد نیاز برای اعمال فشار بیشتر بر ایران را فراهم کند و برخی رسانه های داخل کشور نیز متأسفانه با نگاه خوشبینانه به عملکرد هیأت مذاکره کننده ایران از این رویکرد نمایشی غرب استقبال می کنند و ناخواسته به آن دامن می زنند تا «شوک» داده شده به غرب را یک پیروزی در مذاکره را برای دولت سیزدهم در نظر بگیرند. حال آنکه این معنا دور از واقعیت است.
انتظار از هیأت مذاکره‌کننده ایرانی
مواضع ایران برای دستیابی به توافق با 5+1 کاملا منطقی است چراکه نظرسنجی ها نشان می دهد دولت بایدن در آمریکا برخلاف یک سال گذشته دچار سقوط محبوبیت شده است و انتخابات کنگره به نوعی نخستین نشانه ها برای سقوط این دولت در انتخابات 3 سال آینده خواهد بود بنابراین اگر توافق با این «دولت سست» مثل برجام ضعیف باشد، 2 سال طول می کشد تا آثار اقتصادی توافق خود را نشان دهد و دقیقا در روزهایی که اقتصاد ایران روند رو به رشد خود را طی می کند، اگر ترامپ یا یک رئیس جمهور جمهوری خواه مخالف برجام روی کار بیاید، دوباره اقتصاد ایران ضربه ای خواهد خورد که به مراتب سخت از ضربه ای خواهد بود که از برجام خورد بنابراین جنگ اول به از صلح آخر ناپایدار است.
با وجود این واقعیت، انتظار می رود تیم مذاکره کننده دقیق به صحنه نگاه کند و سرگرم مواضع ظاهری غربی ها نشود چون در این صورت احتمال خطا و غافلگیری های استراتژیک برای دولت سیزدهم و به تبع آینده ایران وجود دارد. نخستین توصیه کارشناسان آن است که بعد از 18 سال مذاکره هسته ای، امروز بر کسی پوشیده نیست که اروپا وزنی در معادلات بین الملل ندارد و چین و روسیه نیز فقط و فقط ایران را وجه المصالحه برای حل اختلافات شان با آمریکا قرار می دهند بنابراین ایران می تواند صحنه مذاکره را خلوت و تنها با آمریکا برای حل و فصل اختلافات گفتگو کند. احمد بخشایش اردستانی از جمله این کارشناسان است، او می گوید «امیدوارم تیم مذاکره کننده ایرانی به این نتیجه برسد که ایران و آمریکا اصل هستند بقیه کشورها در این بین سود می برند شاید هم راضی به احیای برجام نباشند. اگر آمریکا دنبال اجماع جهانی علیه ایران بود بد نیست که ایران با 1+4 صحبت کند اما الان خود آمریکا راضی به صحبت با ایران است و دائم پیام می دهد، ایران نیز می تواند با آمریکا طرف صحبت شود.»
حتی اگر تیم مذاکره کننده بنایی به بررسی این پیشنهاد ندارد و می خواهد چهره نفاق آمریکا را به 5 کشور طرف برجام نشان دهد، این نکته را انتظار است که رعایت کند و آن اینکه برخلاف تیم مذاکره کننده دولت حسن روحانی، این تیم با مردم شفاف سخن بگوید. نمونه اش را عباس عبدی بیان کرد او پرسید «صریح و شفاف بگویید در مذاکرات چه می‌خواستند که ندادید؟ چه می‌خواستید که ندادند؟». به عبارت دیگر انتظار است تیم مذاکره کننده با موضوع گفتگوهای وین ژورنالیستی برخورد نکند بلکه به دور از بزرگ نمایی توأم با حماسه سرایی به تشریح وقایع و رخدادها بپردازد و شفاف و صریح مردم را در جریان اخبار و جزئیات گفتگوها بگذارد.