چطور اختلالات عاطفی تغییر فصل را مدیریت کنیم؟
برای بسیاری از ما پاییز و زمستان دلگیر و سخت است. فعالیت جسمی می‌تواند در بهبود حال شما و افزایش انرژیتان بسیار موثر باشد.
هرچند تحویل سال به پاییز روز ۲۲ سپتامبر بود اما شانس آوردیم پس از آن چند روزی گرم و آفتابی شد. متاسفانه روزهای بارانی شروع شده‌اند و دمای هوا کاهش یافته و آسمان در هفته‌ای که پیش رو است خاکستری می‌نماید.
برای برخی از مردم این فصل سال آن احساس «بازگشت به مدرسه» و بهانه‌ای می‌دهد که خود را روی کاناپه در پتو پیچیده و فیلم «وقتی هری سالی را دید» را تماشا کنند.
روز کوتاه
اما برای برخی دیگر هوای سرد، روزهای کوتاه و شب‌های سیاه و تمام شدن جشن‌ها، منقل‌های کباب در هوای آزاد و حمام آفتاب غم‌انگیز است.
بازگشت به زندگی «عادی» در این مرحله از همه‌گیری هم مزید بر علت است: کارولین پلامر، مشاور روانی و بنیان‌گذار موسسه «سی‌پی‌پی‌سی» به ایندیپندنت گفت که «میلیون‌ها نفر در یک سال و نیم گذشته از خانه کار کردند و زمستان را «دور زده» بودند.
استیون باکلی، مدیر اطلاعات موسسه ذهن (Mind) می‌گوید این‌که مردم با تغییر فصل احساس افسردگی کنند امری معمول است ـ به ویژه امسال که تابستان ما را کاملا احیا نکرد.
اما او هشدار می‌دهد که میان قدری ناراحتی و اختلال عاطفی فصلی (اس‌اِی‌دی) تفاوت بسیاری وجود دارد. شرکت بیمه درمانی «بوپا» می‌گوید از هر یک صد نفر در بریتانیا سه نفر در مرحله‌ای از زندگی دچار این عارضه می‌شوند.
اس‌ای‌دی
اگر دچار «اس‌ای‌دی» هستید، تغییر فصل تاثیر بسیار عمیق‌تری روی حالات و میزان انرژی شما دارد.
استیون باکلی مدیر اطلاعات «ذهن» باکلی می‌گوید: «بسیاری از مردم با تابش آفتاب و روزهای بلندتر احساس شادی و انرژی بیشتری می‌کنند یا برعکس وقتی بیشتر می‌خورند و طولانی‌تر می‌خوابند.
اما اگر دچار عارضه اختلال عاطفی فصلی هستید، تغییر فصل تاثیر بسیار عمیق‌تری بر حالات و میزان انرژی فرد دارد که به افسردگی انجامیده و پیامدی چشمگیر بر زندگی رومزه دارد.»
نظام درمان عمومی بریتانیا در میان فهرست عوارض معمول اختلال عاطفی فصلی به حالت غم و بدخلقی، عدم اعتماد به نفس، گریه، فقدان میل جنسی، انزواطلبی، از دست دادن توانایی لذت بردن از فعالیت‌ها و احساس ناامیدی و گناه اشاره کرده است.
مبتلایان به اختلال عاطفی فصلی همچنین دچار سستی، از دست دادن تمرکز، خواب طولانی و افزایش اشتها می‌شوند.
برخی از آن‌ها این عوارض را پی‌درپی با دوره‌های «شیدایی» (مَنیک) تجربه می‌کنند که در طول آن بسیار خوشحال، پرانرژی و معاشرتی می‌شوند.
پس فردی که دچار اختلال عاطفی فصلی است چه باید بکند تا فصل پاییز را بهتر پشت سر بگذارد؟
بیرون بروید
باکلی می‌گوید راهپیمایی به ویژه در حوالی نیمه روز یا درروزهای روشن و آفتابی می‌تواند در کاهش عوارض موثر باشد: «نظرخواهی اخیر ما از افرادی که دچار مشکلات روانی‌اند نشان داده که گذراندن وقت در فضای آزاد محبوب‌ترین روش برای تطبیق با تغییرات و فشارهای هجده ماه گذشته است. گذراندن وقت در پارک و باغ یا نشستن کنار پنجره می‌تواند موثر باشد.»
فعالیت کنید
فعالیت جسمی می‌تواند در بهبود حال شما و افزایش انرژیتان بسیار موثر باشد. این فعالیت لزوما نباید شدید و خسته‌کننده باشد.
کار خانه، باغبانی یا قدم زدن آرام همه می‌توانند مفید باشند. تحقیقات نشان داده که ورزش در هوای آزاد مثل دویدن یا دوچرخه‌سواری می‌تواند در درمان افسردگی‌های روانی ملایم تا متوسط مانند داروهای ضد افسردگی موثر باشد.»
روی یک لامپ ویژه اختلال عاطفی فصلی سرمایه‌گذاری کنید
باکلی همچنین توصیه می‌کند لامپ ویژه درمان اختلال عاطفی فصلی را امتحان کنید که تقلیدی است از نور خورشید.
این لامپ‌ها می‌توانند در درمان این عارضه موثر باشند زیرا ممکن است کاهش ساعات روشنایی در فصل پاییز و زمستان ساعت بیولوژیک بدن شما را آهسته کرده و باعث شود احساس خستگی کنید یا این‌که ترشح هورمون ملاتونین را که هورمون خواب است افزایش بدهد که هر دو مورد به افسردگی روانی مرتبط‌‌ند.
در حال زندگی کنید
پلامر می‌گوید مهم است تلاش کنید در حال زندگی کنید و به ویژه هنگامی که در فضای باز هستید به اطرافتان توجه داشته باشید: «هنگام قدم زدن از زیبایی برگ‌ها و تغییر رنگ آن‌ها، یا آبی آسمان لذت ببرید.
هرچند این عمل در صورتی که زمستان را دشوار می‌بینید مشکل است اما تغییر برخوردتان (از ناراحتی) به سپاس (از زیبایی) معجزه می‌کند.»
این کارشناسان توصیه می‌کنند اگر تغییر حالات، افکار و رفتارتان بیش از دو هفته طول کشید، با پزشکتان مشورت کنید.
پزشک می‌تواند شما را در جریان کمک‌ها و امکانات حمایتی موجود گذاشته یا برایتان درمان‌هایی از جمله مشاوره روانی یا «درمان شناختی‌ـ‌‌رفتاری» یا در موارد جدی دارو تجویز کند.
پلامز می‌افزاید اگر پزشک عارضه شما را اختلال عاطفی فصلی تشخیص داد، محل کارتان می‌تواند اقداماتی در جهت کمک به شما در نظر گیرد: «اگر چنین تشخیصی در مورد شما داده شد، اداره کارگزینی باید با اقداماتی از جمله اجازه استفاده از دستگاه‌هایی مثل لامپ ویژه اختلال عاطفی فصلی به شما کمک کند.»
نکته مهم این است که به یاد داشته باشید این دوره گذراست و بهار بار دیگر فرا خواهد رسید.