سفرهای خارجی و داخلی ایرانی‌ها چقدر کم شد؟
رییس انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرت هوایی و جهانگردی می‌گوید: سفر ایرانی‌ها به خارج از کشور در تعطیلات نوروز نسبت به مدت مشابه سال ۹۸ حدود ۸۵ درصد ریزش داشت. سفرهای داخلی نیز حدود ۷۰ درصد کاهش را نشان می‌دهد.
خبرگزاری ایسنا: ولی تیموری، معاون گردشگری نیز با استناد به آمار اقامت در مراکز رسمی کشور اعلام کرده که سفرهای نوروزی تا ۹۶ درصد کاهش را در مقایسه با نوروز سال ۹۸ تجربه کرده است. او معتقد است با توجه به محدودیت‌ها و ممنوعیت‌های سفر در نوروز ۹۹ باید آمارها را با سال ۹۸ مقایسه کرد.
به گفته معاون گردشگری از ۲۸ اسفندماه سال ۹۹ تا سیزدهم فرودین‌ماه سال ۱۴۰۰، دو میلیون و ۵۵۷ هزار و ۸۴۱ نفر شب اقامت در مراکز تحت نظر وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی ثبت شده است. او همچنین محاسبه کرده که اگر میانگین اقامت را دو شب درنظر بگیریم، نوروز امسال یک میلیون نفر سفر رفته‌اند. معاون گردشگری در این محاسبات، بدون درنظر گرفتن اسکان مسافران در مراکز غیررسمی، خانه‌های اجاره‌ای و شخصی، تنها به آمار اقامت در مراکز رسمی اکتفا کرده، این درحالی است که طبق گزارش مرکز آمار در بهار سال ۹۸ از مجموع ۱۰۲ میلیون سفری که انجام شد حدود ۵۴ درصد بدون اقامت شبانه و ۴۶ درصد با اقامت شبانه بود که حدود ۶۰ درصد سفرهایی که اقامت شبانه داشت، به انگیزه دیدار دوستان و بستگان و اقامت در خانه آن‌ها انجام شد.
با این حال، حرمت‌الله رفیعی ـ رییس هیات‌مدیره انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرت هوایی و جهانگردی ـ با استناد به آمار فروش بلیت پرواز، قطار، تور و اقامتگاه تخمین می‌زند سفرهای داخلی در نوروز ۱۴۰۰ تا حدود ۷۰ درصد کاهش داشته است. هرچند به گفته او، در برخی مناطق مثل کیش، ضریب اشغال اقامتگاه‌ها به ۷۰ درصد رسید و در مقابل شهرهایی مثل مشهد بیشتر هتل‌ها بدون مسافر و تعطیل ماندند و ضریب اشغال هتل‌های این شهر میانگین ۲۰ درصد بود.
رفیعی درباره کاهش سفرهای خارجی نیز به ایسنا گفت: وضعیت اقتصادی به‌هم‌ریخته مردم و افزایش هزینه سفرهای خارجی و از طرفی تناقض درباره سفر و استرداد هزینه‌ها در صورت لغو شدن پروازها باعث شد مردم کمتر سفر بروند و فکر می‌کنیم تا ۸۵ درصد ریزش سفرهای خارجی را در مقایسه با سال ۹۸ تجربه کرده باشیم. نوروز ۹۹ که مرزها بسته و پروازها تعلیق شده بود و سفری انجام نشد، بنابراین معیار مناسبی برای قیاس نیست.
او اضافه کرد: توان اقتصادی مردم پایین آمده، از طرفی نرخ ارز بالا رفته است، اگر مردم تا چند سال پیش ترکیه را با پنج شش میلیون تومان می‌رفتند حالا باید نفری ۲۵ میلیون تومان بدهند.
او در ادامه گفت: استقبال از تورها و سفرهای خارجی در نوروز ۱۴۰۰ بسیار پایین بود، به طوری که بیشتر پروازهای مسیر پرسفری مثل ترکیه نیمه‌خالی انجام شد. برای مسیر ترکیه ۲۰۰ هواپیما در هفته مجوز پرواز دارند که معمولا در تعطیلات نوروز برای ۱۰۰ تا ۲۰۰ پرواز اضافه دیگر، دو کشور مجوز صادر می‌کردند، اما امسال نه تنها آن مجوزهای اضافه صادر نشد که تعداد پروازهای روزانه از ۲۸ به ۵ پرواز رسید. بسیاری از آژانس‌های مسافرتی برخلاف تصورشان باز هم متحمل ضرر و زیان شدند.
رفیعی همچنین گفت: یک ماه مانده به تعطیلات نوروز نامه‌ای از معاون گردشگری منتشر شد مبنی بر این‌که هزینه تورها و سفرهای خارجی و داخلی در صورت لغو به خاطر شرایط کرونا پس داده نشود که بعد آن را تکذیب کردند و گفتند خرید خدمات سفر تا سه ماه ضمانت شود تا درصورت لغو پرواز یا بسته شدن راه، هزینه مسافر سوخت نشود. همین تناقض در مسافران بی‌اعتمادی ایجاد کرد که در ریزش سفرها بی‌تاثیر نبود.
انتقاد از مدیریت سفرهای نوروزی
او مدیریت سفرهای نوروزی را دچار نوعی لجام‌گسیختگی و از هم‌گسستگی دانست و افزود: تا پیش از تعطیلات، اظهارات متناقض مردم را سرگردان کرده بود. مدیریت سفر هم بسیار ضعیف بود. در طول تعطیلات مدام پیام می‌دادند که سفر نروید و هر روز تغییر رنگ چند شهر را اعلام می‌کردند و ۷۲ ساعت برای ترک فوری آن مناطق ضرب‌الاجل می‌دادند. در ستاد ملی کرونا یک قانون تصویب می‌کردند بعد خلاف آن عمل می‌شد. با پایان یافتن تعطیلات هم مردم مقصر شناخته شدند.
رییس هیات‌مدیره انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرت هوایی و جهانگردی با اشاره به اتهاماتی که متوجه صنعت گردشگری شده با توجه به وخیم‌تر شدن اوضاع کرونا در کشور، اظهار کرد: اگر مراکز گردشگری آلوده هستند و عامل آلوده شدن مسافران به کرونا بوده‌اند وزارت بهداشت گزارش دهد. تمام پروتکل‌های بهداشتی در اماکن گردشگری رعایت می‌شود، وگرنه حتما وزارت بهداشت مثل رستوران‌ها و یا سایر مراکز از آن‌ها نام می‌برد. بهتر است وزارت بهداشت مراکز درمانی را در حاشیه امنیت نگه دارد که مردم برای پیگیری امور درمانی از حضور در آن‌ها دچار واهمه هستند.
او افزود: اگر وزیر بهداشت نگران انتقال ویروس جهش‌یافته از ترکیه به ایران است، آمار دقیق ارائه دهد که این تعداد مسافر از ترکیه مبتلا شده‌اند. چرا با مستندات و منطق با مردم صحبت نمی‌شود؟ متاسفانه ما فقط آمارسازی بلدیم، مثلا در زمان محمدشریف ملک‌زاده در سازمان میراث فرهنگی و گردشگری که جمعیت کشور ۸۰ میلیون نفر بود و ۵۰ درصد این جمعیت هم اصلا سفر نمی‌رفت، آمار می‌دادند در نوروز ۱۲۰ میلیون نفر گردشگر داشته‌ایم. حالا هم که ویروس کرونا است، از این طرف بوم افتاده‌اند و آمار می‌دهند یک میلیون نفر سفر رفته‌اند. این آمارها کجا ثبت شده است که حتی ما به عنوان دست‌اندرکار گردشگری به آن دسترسی نداریم، آیا سایر دوائر نظارتی به این آمارها دسترسی دارند؟ ما را قانع کنید، مستندات ارائه دهید و سلیقه‌ای حرف نزنید.