طرح بایدن برای تجزیه عراق مجددا فعال می‌شود؟
تحرکات اخیر آمریکایی‌ها در عراق در سایه تحولات میدانی این کشور، نگرانی‌هایی را در خصوص پروژه واشنگتن در دولت جو بایدن برای عراق برانگیخته است.
خبرگزاری مهر: عراق طی روز‌های گذشته شاهد تحولات مهم و البته تأسف برانگیزی بوده است. وقوع ۲ حمله انتحاری در پایتخت این کشور طی روز پنجشنبه که دست کم ۳۰ کشته و ۱۱۰ زخمی برجای گذاشت یکی از مهم‌ترین تحولات امنیتی عراق در چند روز اخیر محسوب می‌شود.
بعد از گذشت چند روز از این حمله، یک حمله تروریستی دیگر علیه نیرو‌های حشد شعبی عراق در شمال استان صلاح‌الدین صورت گرفت. در همین خصوص، منابع خبری گزارش دادند که شماری از نیرو‌های حشد شعبی عراق در درگیری با داعش در شمال استان صلاح‌الدین به شهادت رسیدند. سازمان حشد شعبی عراق از درگیری شدید نیرو‌های این سازمان با عناصر تروریستی داعش در صلاح‌الدین خبر داده بود.
تیپ ۲۲ حشد شعبی توانست در عملیاتی که بمنظور مقابله با حمله شبانه داعش در استان صلاح‌الدین انجام شد، تروریست‌ها را به محاصره درآورد. در جریان این درگیری‌های شدید که در منطقه «العیث» رخ داد ۱۰ تن از رزمندگان حشد شعبی به شهادت رسیدند.
نکته مهم در این عملیات و حمله عناصر تروریستی داعش به نیرو‌های حشد شعبی، حمایت مستقیم نظامیان آمریکایی از این عناصر نهفته است. یک منبع امنیتی عراقی اعلام کرده بود که حمله تروریستی صورت گرفته علیه تیپ ۲۲ نیرو‌های حشد شعبی عراق با حمایت نظامیان آمریکایی صورت گرفته است. بر اساس آنچه که این منبع امنیتی عراقی فاش کرده است، این حمله که در شمال استان صلاح‌الدین انجام شده، با حمایت و برنامه‌ریزی مستقیم نظامیان آمریکایی انجام شده است.
ماجرا از آن قرار است که چند روز قبل، دوربین‌های حرارتی متعلق به نیرو‌های حشد شعبی جنگنده‌های اشغالگران آمریکایی را در زمان فرود در بلندی‌های حمرین رصد کرده بود. به نظر می‌رسد که اشغالگران آمریکایی از این طریق، تسلیحات و تجهیزات نظامی برای حمایت از گروه‌های تروریستی منتقل کرده‌اند.
مسأله مهم در این خصوص این است که حمله به نیرو‌های حشد شعبی با حمایت آمریکا دقیقاً چند روز بعد از انفجار‌های تروریستی در یکی از میادین بغداد صورت می‌گیرد؛ نکته‌ای که از وجود یک سناریو به کارگردانی آمریکا، برای ناامن جلوه دادن عراق از یک سو و تضعیف نیرو‌های حشد شعبی از سوی دیگر خبر می‌دهد.
شاهد مثال این مدعا، استفاده عناصر داعش در جریان این حمله از سلاح‌های سنگین است؛ تسلیحاتی که تنها از طریق نظامیان آمریکایی می‌تواند به دست آن‌ها رسیده باشد. علاوه بر آن، فرود جنگنده‌های آمریکایی در بلندی‌های حمرین هیچ توجیهی جز تحقق این هدف ندارد.
مسأله بعدی در خصوص تحولات اخیر عراق، مطرح شدن نگرانی‌ها درباره احتمال فعال شدن نقشه تجزیه عراق در سایه حضور جو بایدن در پست ریاست جمهوری آمریکا است. دیگر بر کسی پوشیده نیست که اگر این طرح و نقشه عملیاتی شود، پیامد‌های وخیمی برای عراق و منطقه به دنبال خواهد داشت. بایدن جز کسانی بود که در میان اعضای دموکرات کنگره، لشکرکشی آمریکا به عراق را در سال ۲۰۰۳ تأیید کرد.
بایدن در جریان مقاله خود که در روزنامه آمریکایی نیویورک تایمز در سال ۲۰۰۶ منتشر شد، طرح تجزیه عراق بر اساس مبانی طایفه‌ای و نژادی را مطرح کرد.
وی هم چنین در زمانی که ریاست کمیسیون امور خارجه مجلس سنا را برعهده داشت، تمام تلاش خود را برای حمایت از این لشکر کشی و به حاشیه راندن تبعات آن در آینده عراق، به کار گرفت. بایدن هم چنین جز کسانی به شمار می‌رود که از طرح تجزیه عراق و تبدیل آن به چند بخش در شمال (کردها)، غرب (اهل تسنن)، مرکز و شرق (شیعیان)، حمایت می‌کند.
نباید فراموش کنیم که مهم‌ترین تهدید در حال حاضر علیه عراق، وجود افکار قدیمی بایدن، در دولت جدید آمریکا است؛ افکاری که حامی شکاف‌ها و اختلافات طایفه‌ای در این کشور به عنوان ابزاری برای حکمرانی محسوب می‌شود.
آمریکایی‌ها از دیرباز به ویژه در دوره دونالد ترامپ رئیس جمهور سابق این کشور نشان داده‌اند که در عراق به هیچ خط قرمزی قائل نبوده و اساساً عرف‌های دیپلماتیک را در این کشور به رسمیت نمی‌شناسند.
یکی از مسائلی که انتقادات گسترده محافل سیاسی و سیاستمداران عراقی را در کنار اقشار مختلف جامعه این کشور برانگیخته است، فعالیت‌های سفارت آمریکا در بغداد است؛ وجود یک سفارتخانه خارجی در یک کشور دیگر نمی‌تواند به خودی خود عامل انتقاد و نگرانی باشد بلکه عملکرد آن و نحوه موضع گیری‌های این سفارتخانه در کنار فعالیت‌های غیر دیپلماتیک، می‌تواند، نگرانی‌های مشروعی را در میان عراقی‌ها برانگیزد.
سفارت آمریکا در بغداد از مدت‌ها قبل نه فقط یک سفارتخانه بلکه به یک پادگان و پایگاه نظامی تمام عیار در این کشور تبدیل شده است. مانور‌های نظامی، وجود تانک‌ها و تجهیزات گسترده نظامی در این سفارتخانه و نیرو‌های رزمی، که همه و همه باعث ایجاد رعب و وحشت در میان مردم عراق شده، نمی‌تواند در چارچوب فعالیت‌های دیپلماتیک بگنجد.
مداخله‌جویی‌های این سفارتخانه در موضوعات داخلی عراق و صدور بیانیه‌های غیر دیپلماتیک در جریان هر درگیری و آشوبی که در این کشور رخ می‌دهد نیز در جای خود، قابل تأمل است. تمام این مسائل باعث شده تا گروه‌های عراقی بیش از پیش عزم خود را برای اخراج نظامیان آمریکایی از این کشور جزم کنند.
البته باید به این نکته نیز اشاره کنیم درست است که بیش از یکسال از تصویب مصوبه اخراج نظامیان آمریکایی از عراق توسط پارلمان این کشور می‌گذرد و هنوز اقدام مهمی در این خصوص صورت نگرفته است، اما دولت بغداد اعلام کرده است که این موضوع در سایه حضور دولت جدید در آمریکا به دست فراموشی سپرده نخواهد شد.
فؤاد حسین وزیر خارجه عراق به تازگی در جریان یک سخنرانی اعلام کرده است، ما از دولت جدید آمریکا درخواست خواهیم کرد تا نشست‌های مربوط به گفتگو‌های راهبردی را ادامه داده و تیم مذاکره کننده جدیدی را از جانب خود برای بررسی موضوعات امنیتی و نظامی مربوط به حضور نیرو‌های آمریکایی در عراق تعیین کند.
در هر صورت باید گفت که بررسی تحولات میدانی اخیر در عراق در سایه حضور بایدن در رأس قدرت در آمریکا، همه و همه، نگرانی‌ها را نسبت به وجود یک سناریو برای بازگرداندن اختلافات طایفه‌ای و تضعیف نیرو‌های مقاومت عراق و فعال سازی طرح تجزیه این کشور، برانگیخته است که باید مورد توجه و اهتمام مقامات عراقی و هوشیاری گروه‌های سیاسی این کشور قرار بگیرد.