«مذاکره پنهان» از ادعا تا واقعیت

تحولات سریع منطقه غرب آسیا به ویژه در طول ۵/۱ سال گذشته نشان می‌دهد تصمیم‌گیری درباره هر نوع مذاکره با غرب مستلزم دقت نظر و توجه جدی به شرایط خاورمیانه است. 

به گزارش راه‌دانا، معاون راهبردی رئیس‌جمهور در حالی هفته گذشته برای شرکت در پنجاه‌وپنجمین مجمع جهانی اقتصاد‌ (داووس ۲۰۲۵) عازم سوئیس شد که سال گذشته جمهوری اسلامی ایران در سطح وزیر امور خارجه در این نشست حاضر شد، از این رو بسیاری بر این باورند حضور ایران در اجلاس امسال داووس در سطح بسیار نازلی اتفاق افتاد و به جای وزرای اقتصادی و خارجه، ظریف که در کسوت معاون راهبردی رئیس‌جمهور قرار دارد در آن حضور یافته است؛ معاونی که همچنان نمایندگان مجلس و بسیاری از چهره‌های سیاسی حضور وی در دولت را امری غیرقانونی تلقی می‌کنند. برخی بر این باورند ظریف برای مذاکره‌ای پنهان عازم داووس شده است. 

در جریان این سفر ظریف با شبکه سی‌ان‌ان امریکا نیز مصاحبه کرد؛ مصاحبه‌ای که واکنش‌های بسیاری را به دنبال داشت. گفته می‌شود در این مصاحبه علاوه بر مسئله مذاکره ایران و امریکا، موضوع رویارویی تهران و تل‌آویو، برنامه هسته‌ای ایران و شرایط کنونی محورمقاومت و منطقه نیز مورد بررسی قرار گرفته است. 

نکته قابل تأمل در گفت‌وگوی ظریف با رسانه امریکایی بیان نگاه خوشبینانه نسبت به دونالد ترامپ به گونه‌ای است که وی ترامپ این دوره را جدی تر، متمرکزتر و واقع گراتر دانسته که می‌توان با او مذاکره کرد. 

نگاه خوشبینانه به ترامپ در شرایطی است که وی در سال ۲۰۱۸ با خروج یکجانبه از برجام، سیاست موسوم به فشار حداکثری را علیه ایران اتخاذ کرد، او در نخستین روز از آغاز دور دوم ریاست جمهوری خود نیز خروج از بسیاری کنوانسیون‌های بین‌المللی را در دستور کار خود قرار داد تا اینگونه نشان دهد که هیچ تعهدی نسبت به هیچ معاهده بین‌المللی ندارد. 

 فرقی نمی‌کند چه کسی رئیس‌جمهور امریکا باشد

محمد سراج، نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی با اشاره به اینکه مرسوم بود در نشست سالانه داووس، وزرای اقتصادی و خارجه حضور پیدا می‌کردند، اما در نشست اخیر آقای ظریف به داووس سفر کرد، گفت: حضور آقای ظریف در دولت اقدامی خلاف قانون است که مجلس نسبت به این موضوع به دیوان عدالت اداری شکایت کرده و منتظر اعلام نظر آن است. 

وی با اشاره به اینکه آقای ظریف در جریان مصاحبه با خبرنگاران امریکایی در داووس اظهارات غیرمنصفانه‌ای داشته است، ادامه داد: اینکه گفته است اگر آقای پزشکیان رأی نمی‌آورد، جنگ می‌شد یا اینکه امکان نداشت در تهران با امنیت تردد کرد، اظهاراتی است که مشخص نیست بر اساس کدام مستندات و استدلال‌های قانونی مطرح می‌شود. 

نماینده مردم تهران با اشاره به اینکه این اظهارات مخالف وفاق ملی است که آقای پزشکیان بر آن تأکید دارند، افزود: این اظهارات صراحتاً ارتکاب جرم از سوی آقای ظریف محسوب می‌شود. 

سراج با اشاره به اظهارات ظریف درباره مذاکره با امریکا در جریان این سفر ادامه داد: تصمیم‌گیری درباره مذاکره با امریکا یا هر کشور دیگری در سطح کلان کشور صورت می‌گیرد و در اختیار دولت نیست. 

وی با انتقاد از این دیدگاه که ترامپ امروز با گذشته متفاوت است، پس می‌توان با او مذاکره کرد، ادامه داد: حاکمیت امریکا با ماهیت جمهوری اسلامی ایران مخالف است و فرقی نمی‌کند چه کسی رئیس‌جمهور آن باشد. 

سراج با اشاره به اینکه امریکا رغبتی برای مذاکره با ایران نشان نداده است، در حالی که آقای ظریف و همفکرانش مدام بر طبل مذاکره می‌کوبند، تصریح کرد: ترامپ در نخستین روز ریاست جمهوری خود از تمام کنوانسیون‌های بین‌المللی خارج شد، او نسبت به تمام معاهدات و توافقات بین‌المللی بی‌تعهد و بی‌قید است، چنین فردی برای مذاکره قابل اعتماد نیست. وی با اشاره به اینکه غرب به دنبال قراردادن ایران در موضع ضعف برای امتیازگیری در جریان مذاکرات است، گفت: تعهدات برجامی در سال ۲۰۲۵ به اتمام می‌رسد و باید پس از آن تحریم‌ها برداشته شود، اما امریکا و اروپا وابسته به آن تلاش می‌کنند تعهدات جدیدی را بر کشور تحمیل کنند تا بر سیاست‌های خصمانه خود استمرار بخشند. 

نماینده مردم تهران خاطرنشان کرد: با کسی که به دنبال تضعیف جمهوری اسلامی است، مذاکره نتیجه‌ای به دنبال نخواهد داشت. 

تحولات سریع منطقه غرب آسیا به ویژه در طول ۵/۱ سال گذشته نشان می‌دهد تصمیم‌گیری درباره هر نوع مذاکره با غرب مستلزم دقت نظر و توجه جدی به شرایط خاورمیانه است؛ خاورمیانه جدیدی که در آن رژیم‌صهیونیستی پس از یک‌سال‌وسه ماه بمباران و کشتار بی‌وقفه مردم تن به آتش‌بس داد و شروط حماس را پذیرفت. 

 اوضاع غرب آسیا پیچیده‌تر از آن است که ظریف قادر به حل آن باشد

کاظم انبارلویی، کارشناس مسائل سیاسی هم ضمن ارزیابی سفر محمدجواد ظریف به داووس گفت: حضور غیرقانونی آقای ظریف در این منصب نشان می‌دهد دولت کنونی قرار نیست مسئله‌ای را حل کند بلکه می‌خواهد مسئله‌ساز باشد. 

وی با اشاره به اینکه آقای ظریف در شرایط کنونی برای دولت مسئله‌ساز شده است، ادامه داد: مواضع شفاف آقای عراقچی در وزارت امور خارجه و شخص آقای پزشکیان در رأس دولت و همچنین فرایند سیاست خارجی کشور در شورای عالی امنیت ملی به روشنی رویکرد دیپلماسی کشور را نشان می‌دهد ولی مشخص نیست آقای ظریف در کجای مختصات سیاست خارجی کشور قرار دارد. 

انبارلویی با بیان اینکه آقای ظریف همچنان نسبت به ماهیت حاکمیت امریکا دچار توهم است، گفت: تفکر آقای ظریف در دوران اوباما به خسارت محض برای کشور منجر شد و قراردادی به امضا رسید که نه تنها منفعتی برای کشور نداشت بلکه موجب چند برابر شدن تحریم‌ها علیه اقتصاد کشور شد. این کارشناس مسائل سیاسی با اشاره به اینکه این توهم به نظر می‌رسد همچنان در آقای ظریف وجود دارد، تأکید کرد: غرب‌گرا‌ها تصور می‌کنند می‌شود با ترامپ‌قاتل مذاکره کرد، ترامپ برای متحدان اروپایی و امریکای لاتین خود شمشیر را از رو بسته است، چطور ممکن است از سر دوستی با ملت ایران پای میز مذاکره بنشیند. 

وی با اشاره به اینکه وجود توهم مذاکره با امریکا برای کشور مسئله‌ساز است، خاطرنشان کرد: فهم دیپلماسی کشور ما از تحولات سریع در منطقه غرب آسیا نشان می‌دهد اوضاع پیچیده‌تر از آن است که ظریف قادر به حل آن باشد.

منبع: روزنامه جوان