چرا ولادیمیر پوتین به جمهوری آذربایجان رفت؟

ولادیمیر پوتین رئیس‌جمهور روسیه روز یکشنبه وارد جمهوری آذربایجان شد. طبق اطلاعات رسمی، سفر او دو روز یکشنبه و دوشنبه را شامل می‌شود.

پوتین در زمانی وارد باکو شد که جنگ علیه ارتش اوکراین در خاک روسیه جریان داشت.

بر اساس اطلاعات منتشر شده از سوی کرملین، توسعه همکاری‌های ائتلافی و راهبردی جمهوری آذربایجان و روسیه در این سفر مورد بحث و بررسی قرار می‌گیرد.

همچنین پوتین با الهام علی‌اف رئیس‌جمهور آذربایجان درباره روند صلح آذربایجان و ارمنستان گفتگو می‌کند.

چرا پوتین در این زمان به باکو رفت؟

ولادیمیر پوتین برای اولین بار پس از آغاز جنگ اوکراین از دو سال پیش به جمهوری آذربایجان می‌رود.

این دیدار همچنین در زمانی انجام می‌شود که اوکراین در حال تجاوز به خاک روسیه و درگیری در داخل خاک روسیه است. ولادیمیر پوتین پس از منزوی شدن توسط غرب به دلیل الحاق اراضی اوکراین، سعی در تقویت روابط با متحدان خود و به دست آوردن روابط جدید دارد.

روسیه در روزهای ورود ارتش خود به خاک اوکراین قرارداد اتحاد با جمهوری آذربایجان را امضا کرد. اگرچه دولت آذربایجان روابط خوبی با اوکراین و غرب دارد، اما هرگز به پوتین پشت نکرده است. این دیدار دولتی همچنین فرصتی برای رهبر روسیه است تا به جهانیان نشان دهد که افراد کمی در کنار او نیستند.

پوتین در سفر قبلی خود به کره شمالی و ویتنام سفر کرده بود.

مسئله گاز

روسیه پس از ورود به اوکراین، صادرات گاز خود به کشورهای اروپایی را به دلیل تحریم‌های غرب قطع کرد. در عوض، جمهوری آذربایجان با اتحادیه اروپا قرارداد امضا کرد و موافقت کرد که گاز بیشتری را به کشورهای اروپایی که روسیه قطع کرده بود، صادر کند.

فؤاد شهبازوف، تحلیلگر سیاسی آذری معتقد است که اهداف اصلی سفر کنونی ولادیمیر پوتین به جمهوری آذربایجان، مسائل اقتصادی و انرژی است.

به گفته وی، در این سفر می‌توان سند جدیدی در مورد انتقال گاز بین جمهوری آذربایجان و روسیه امضا کرد.

می‌توان سندی در خصوص انتقال گاز روسیه به جمهوری آذربایجان و افزایش حجم گاز آذربایجان به اروپا امضا کرد. یعنی می‌توان از گاز روسیه برای تأمین بازار داخلی استفاده کرد.

فؤاد شهبازوف گفت: علاوه بر این، می‌توان سند همکاری اقتصادی نیز امضا کرد.

به گفته شهبازوف، یکی دیگر از اهداف این سفر می‌تواند تقویت جایگاه روسیه در روند صلح ارمنستان و آذربایجان باشد.

او معتقد است که نهادهای غربی اخیراً در روند صلح بین دو کشور فعال‌تر شده‌اند و روسیه علاقه‌مند به حضور در منطقه برای بازیابی نفوذ نسبتاً از دست رفته خود است.

فؤاد شهبازوف گفت: این سفر با هدف تأیید علاقه روسیه به منطقه قفقاز جنوبی است.

حمایت از توافقنامه صلح

ریانووستی با استناد به کرملین می‌نویسد: طرف روسی آماده ارائه هرگونه کمک ممکن برای عادی‌سازی روابط آذربایجان و ارمنستان است.

جمهوری آذربایجان و ارمنستان در ماه‌های اخیر مذاکرات مستقیمی را در مورد تحدید حدود مرزها و معاهده صلح انجام داده‌اند و تمایل خود را برای انعقاد معاهده صلح ابراز کرده‌اند.

در ماه اوت، باکو و ایروان ماده مربوط به خط حمل‌ونقل آذربایجان و نخجوان یا به قول باکو «دالان زنگزور» را از پیش‌نویس توافقنامه صلح حذف کردند. این موضوع برای مرحله بعد حفظ شد.

باکو و مسکو می‌خواستند روسیه این جاده را کنترل کند، اما ارمنستان مخالف بود.

نارضایتی بین ارمنستان و روسیه پس از جنگ دوم قره‌باغ آشکار شد. ایروان از اینکه روسیه و سازمان پیمان امنیت جمعی در طول جنگ به آن کمک نکردند، ناراضی است.

روی آوردن ارمنستان به کشورهای غربی برای تسلیحات و آموزش نظامیان خود نیز باعث نارضایتی روسیه شده است. مسکو از ورود غرب و کشورهای عضو ناتو به ارمنستان استقبال نمی‌کند.

این‌ها عواملی است که روسیه و ارمنستان را در چند وقت اخیر از یکدیگر دور کرده است.

علیرغم این واقعیت که روسیه و ارمنستان کشورهای متحد هستند، ولادیمیر پوتین به آنجا نمی‌رود، زیرا ارمنستان یکی از اعضای توافقنامه‌های اجرای تصمیمات دادگاه کیفری بین‌المللی (ICC) است.

دادگاه کیفری بین‌المللی در 17 مارس 2023 حکم بازداشت ولادیمیر پوتین رئیس‌جمهور روسیه را صادر کرد.

آیا سفر پوتین به باکو مرتبط با ایران است؟

پیش از سفر ولادیمیر پوتین رئیس‌جمهور روسیه، سرگئی شویگو رئیس شورای امنیت این کشور به جمهوری آذربایجان سفر کرده و با الهام علی‌اف رئیس‌جمهور این کشور دیدار و گفتگو کرد.

وی ابتدا به ایران و سپس جمهوری آذربایجان سفر کرد.

سرگئی شویگو یک هفته پس از ترور رهبر حماس در تهران به ایران سفر کرد و پس از بازگشت در باکو جلسه‌ای برگزار کرد و به کشورش بازگشت.

شویگو اگرچه در این سفر درباره مسائلی مانند صلح و امنیت در قفقاز جنوبی صحبت کرد، اما تنها در میان کشورهای منطقه به جمهوری آذربایجان سفر کرد.

تحلیلگران می‌گویند سفر یک مقام بلندپایه روسیه به تهران و سپس باکو ممکن است به رویارویی احتمالی ایران و اسرائیل مرتبط باشد.

در آن زمان، فؤاد شهبازوف، تحلیلگر سیاسی، گفت که روسیه نگران احتمال حمایت جمهوری آذربایجان از تل‌آویو در درگیری احتمالی بین ایران و اسرائیل است./تسنیم