یبوست چیست و چگونه درمان می‌شود؟

یک فوق تخصص گوارش به تشریح علائم، علل و راهکارهای درمانی یبوست پرداخت.

دکتر همایون بشیری با بیان اینکه یبوست حالت های مختلفی را شامل می شود گفت: برخی دفع دیر به دیر مدفوع را یبوست می دانند، اما حالت های مختلف دیگری هم وجود دارد که نشان می‌دهد یک فرد به یبوست مبتلا است.

وی افزود: اگر دفع مدفوع دیر به دیر، یعنی بیش از دو روز باشد، فرد مبتلا به یبوست است. وضعیت نرمال این است که فرد روزانه یا حداکثر دو روز یکبار عمل دفع مدفوع داشته باشد.

بشیری گفت: حالت دیگر آن است که تخلیه مدفوع خیلی طول بکشد و اجابت مزاج به اصطلاح با فشار صورت گیرد که این حالت هم نشانه ابتلای فرد به یبوست است.

این فوق تخصص گوارش گفت: مدفوع بسیار سفت و مشابه سنگ هم نشانه دیگری از ابتلای افراد به یبوست است.

وی افزود: حالت دیگر ابتلا به یبوست آن است که فرد احساس می کند تخلیه مدفوع بصورت کامل انجام نشده و عمل تخلیه خوب صورت نمی گیرد.

وی با بیان اینکه در صورت وجود یکی از این حالت‌ها، فرد مبتلا به یبوست است، گفت: یبوست هم به تنهایی می تواند یک بیماری محسوب شده و هم نشانه‌ای از ابتلای افراد به سایر بیماری‌ها باشد.

شایعترین نوع یبوست "یبوست عادتی" است/ احساس دفع مدفوع را سرکوب نکنید

بشیری شایعترین نوع یبوست را "یبوست عادتی" عنوان و تصریح کرد: این نوع از یبوست وقتی ایجاد می شود که فرد در طولانی مدت، هر بار که نیاز به دفع دارد، جلوی آن را گرفته و اجابت مزاج انجام نمی دهد و همین امر موجب سرکوب رفلاکس طبیعی روده شده و به مرور ایجاد یبوست می کند.

وی افزود: در پایین روده بزرگ، بخشی به نام "رکتوم" وجود دارد که مخزن مدفوع است و وقتی میزان مدفوع در آن به حد مشخصی برسد، فرد احساس دفع می کند و باید در مقابل این احساس سریعا واکنش نشان داده و این دفع را انجام دهد، اما اگر آن را سرکوب کند و به تاخیر بیندازد در طولانی مدت این احساس حتی با پرشدن رکتوم ایجاد نمی شود و این ناحیه بزرگ می شود و به تدریج فرد دچار یبوست و علائم آن می شود.

بشیری گفت: از جمله دیگر علل ایجاد یبوست مصرف برخی داروها است که برای بیماری های روده تجویز شده و حرکات روده را کند می کند.

وی افزود: مصرف مواد مخدری مانند تریاک هم حرکات روده را کند کرده و حتی در موارد شدید به فلجی و بی حرکتی می کشاند و موجب ایجاد یبوست شدید می شود.

وی خاطرنشان کرد: پروسه بارداری و زایمان هم یبوست زا است، چرا که هورمون های ترشح شده موجب کندی حرکات روده می شوند.

وی افزود: در برخی موارد تغییر شکل کف لگن یا افتادگی روده و یا استرس هم می تواند منجر به ابتلای افراد به یبوست شود.

این فوق تخصص گوارش با بیان اینکه یبوست های مزمن عمدتا از نوع "یبوست عادتی" است، گفت: این نوع یبوست ها با اصلاح سبک رژیم غذایی و انجام بیشتر تحرک  قابل اصلاح هستند و افراد پس از بهبود نباید دیگر احساس دفع را سرکوب کرده و عمل دفع را به تاخیر بیندازند، چرا که دوباره دچار یبوست می شوند.

وی در خصوص نحوه اصلاح تغذیه گفت: بهترین نوع رژیم غذایی برای رفع یبوست، استفاده از رژیم غذایی حاوی فیبر زیاد است. مصرف زیاد فیبر، آب زیاد و تحرک بسیار می تواند یبوست های عادتی را از بین ببرد.

بشیری گفت: آنچه در خصوص یبوست هشداردهنده و نگران کننده است، شروع ناگهانی این عارضه یا بیماری است که نیاز به بررسی توسط پزشک دارد، البته همانطور که عنوان شد در دوران بارداری و در زایمان این امر طبیعی است.

این فوق تخصص گوارش افزود: افرادی که قبلا سابقه ابتلا به یبوست نداشته و یکباره دچار این عارضه شده اند باید هرچه سریعتر به پزشک مراجه کنند، به خصوص اگر این یبوست با علائم دیگری مانند دفع خون، درد شکم، کاهش وزن بی دلیل همراه بوده و یا افراد سابقه ابتلا به سرطان های روده را در بستگان درجه یک خود داشته باشند./ایسنا