شکست جدید برای دولت بایدن

یادداشتی در روزنامه واشنگتن پست با بررسی دلایل این که چرا توافقات احتمالی دولت بایدن با عربستان سعودی با هدف عادی‌سازی روابط آن با رژیم صهیونیستی بی‌نتیجه خواهد ماند، مطرح کرد که این تکاپوی دولت بایدن با عربستان با انگیزه‌های دیگری از جمله نزدیک‌تر کردن روابط با آن برای زمان پادشاهی محمد بن سلمان و سیاست‌های انتخاباتی انجام می‌شود.

دولت بایدن برای انجام دادن برخی توافق‌ها با عربستان سعودی در تکاپو است که به گفته مقامات آمریکایی، گامی رو به جلو برای توافقی سه‌جانبه میان آن‌ها و رژیم صهیونیستی است. این توافق در بر دارنده مزایای کلانی برای عربستان سعودی و تعهدات پرمخاطره جدیدی برای آمریکا است. اما احتمال ندارد که رژیم صهیونیستی با شروط عربستان سعودی برای عادی‌سازی روابط موافقت کند. بنابراین، هر توافقی که دولت بایدن با ریاض انجام دهد، احتمالا، هرگز اجرایی نخواهد شد.

در این یادداشت که در روزنامه آمریکایی واشنگتن‌پست منتشر شده،‌ با این مقدمه آمده است:  «آنتونی بلینکن» وزیر امور خارجه آمریکا شایعات درباره توافقات امنیتی آمریکا-عربستان سعودی را در یک جلسه استماع در کنگره تایید کرد. بلینکن در کمیسیون تخصیص بودجه مجلس نمایندگان آمریکا گفت که توافقات «بسیار نزدیک به نهایی شدن هستند». ظاهرا، این توافق‌ها آمریکا را متعهد به کمک به عربستان سعودی برای دفاع از خود در صورت حمله به آن می‌کند، تسلیحات پیشرفته‌تر آمریکایی را در اختیار ریاض قرار می‌دهد و طبق آن، آمریکا قرار است به عربستان برای طراحی یک برنامه هسته‌ای کمک کند. در عوض، عربستان سعودی نیز با عادی‌سازی روابط با اسرائیل موافقت خواهد کرد.

بلینکن در ادامه گفت که عربستان سعودی مادامی که رژیم صهیونیستی به خواسته‌های آن عمل نکند، حاضر به عملی کردن تعهداتش در این توافقات نیست. او بیان کرد، «عربستان سعودی به وضوح گفته است که حتی با وجود تکمیل شدن توافقات میان ما، آن‌ها اول باید شاهد عملی شدن دو چیز باشند؛ باید شاهد برقرار شدن آرامش در غزه باشند و راهی عملی برای تشکیل کشور فلسطین داشته باشند.»

این موضوع با توجه به این که غزه در شرایط جنگی است و به نظر می‌رسد که فاجعه به طور کلی ماندنی باشد، می‌تواند از سرعت این روند بکاهد. درباره «راهی عملی برای تشکیل کشور فلسطین» نیز باید گفت که «بنیامین نتانیاهو» نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی علنا مخالف آن است. بسیاری از ساکنان اراضی اشغالی نیز مخالف این طرح هستند.

وزیر امور خارجه آمریکا در جلسه استماع خود در کمیته روابط خارجی سنا در پاسخ به این سوال سناتور «کریس مورفی» که «چرا در این باره عجله می‌کنید»، پاسخ داد که دولت می‌خواهد الان، بخش عربستان سعودی توافق را نهایی کند تا به کابینه فعلی یا آینده رژیم صهیونیستی فشار بیاورد تا برنامه‌ای را برای تشکیل کشور فلسطین اجرایی کند.

بلینکن گفت: اسراییل باید تصمیم بگیرد که آیا می‌خواهد پیش برود و از فرصت دست یافتن به چیزی استفاده کند که از زمان تاسیس خود به دنبال آن بوده است که همان عادی‌سازی روابط با کشورهای منطقه است.

در ادامه این یادداشت آمده است: مورفی در گفت‌وگویی در این باره گفته است که فکر نمی‌کند تنها پیش‌روی برای توافق با عربستان سعودی ایده خوبی باشد. به این دلیل که، «محمد بن سلمان» ولیعهد عربستان سعودی شریک امنیتی قابل‌اعتمادی برای آمریکا نیست.

مورفی در ادامه گفت: فارغ از این که مفاد توافق چه باشند، هنوز این تصور وجود دارد که نمی‌توان چیزهایی را باور کرد که محمد بن سلمان می‌گوید.

این سناتور آمریکایی همچنین گفت: تا زمانی که ریاض روابط با تل‌آویو را عادی‌سازی نکرده است، امکان ندارد که کنگره «مقدس‌ترین تعهد ما در امنیت ملی را به رژیمی سرکوبگر و مستبد بدهد» و بدون رضایت سنا، این توافقات به اجرا نخواهند رسید.

بایدن از زمانی که از وعده انتخاباتی خود در سال ۲۰۲۰ صرف‌نظر کرد که در آن، ولیعهد سعودی را شخصی طردشده خوانده بود، تلاش کرده است که به بن سلمان نزدیک‌تر شود. اما ناظران سعودی می‌گویند، دولت او از شتابزدگی برای انجام دادن این توافق‌ها با عربستان انگیزه‌های به خصوصی دارد؛ «ملک سلمان» پادشاه سعودی و پدر بن سلمان ۸۸ سال دارد و بیمار است. بنابراین، گرم‌ کردن روابط با جانشین او عمل‌گرایانه به نظر می‌رسد.

از سوی دیگر، سیاست‌های انتخاباتی نیز ممکن است در کار باشند. «سایمون هندرسون» در بخش خلیج فارس و انرژی اندیشکده واشنگتن می‌گوید، دولت می‌خواهد توجیه معقولی هم برای استراتژی خود در غزه و هم برای رویکرد گسترده‌تر منطقه‌ای بیابد.

واشنگتن پست نوشته است: دولت آمریکا با نهایی کردن این توافق‌ها با دانستن این که به نتیجه مطلوب نخواهند رسید، از تنها اهرم فشار خود در مقابل ریاض برای پرداختن به دیگر نگرانی‌های آمریکا صرف‌نظر می‌کند. این بهای گزافی برای اقدامی در زمینه روابط عمومی است، به ویژه با توجه به این که سعودی‌ها می‌دانند که مجبور نیستند به تعهدات خود در توافق عمل کنند. با این وجود، بلینکن با حمایتی تزلزل‌ناپذیر از این طرح اشاره می‌کند که بایدن برنامه دارد که به هر طریق، این توافق‌ها را اجرایی کند.

به نوشته این روزنامه، دولت «دونالد ترامپ» موفق شد توافق عادی‌سازی روابط کشورهای عربی با رژیم صهیونیستی (توافق ابراهیم) را به سرانجام برساند، چراکه تمامی طرفین مسئله تشکیل کشور فلسطین را نادیده می‌گرفتند. از زمان عملیات «طوفان الاقصی» توسط گروه حماس علیه رژیم صهیونیستی در ۷ اکتبر و درگرفتن جنگ غزه، این امر امکان‌پذیر نیست و بنابراین، شرایط عادی‌سازی روابط با کشورهای بیشتری فراهم نیست: «تظاهر به چیزی خلاف آن برای بن سلمان که معامله قرن نصیبش می‌شود، معنی دارد اما نه برای منافع آمریکا.»/ایسنا