بهترین روش ارتودنسی کدام است؟ (بررسی تمامی روش های موجود)

نیازمند ارتودنسی هستید اما نمی‌دانید کدام روش برای شما بهتر است؟ اگر چنین است خوب جایی آمده اید. ما در این مقاله انواع روش های ارتودنسی را بررسی کرده ایم و در نهایت به شما می‌گوییم که بهترین روش درمان ارتودنسی برای شما کدام روش است.

به طور کلی چند روش ارتودنسی دندان وجود دارد؟

اگر بخواهیم تعداد روش‌های ارتودنسی را برشمرده و یا آن‌ها را لیست کنیم کمی به مشکل برمی‌خوریم، چرا؟ زیرا تعدد روش‌ها بسیار زیاد است و حتی ممکن است برخی‌ها از قلم بی‌افتند. اما برای حل این مشکل، خود متخصصان دو دسته‌بندی اصلی مشخص کرده‌اند و تمام روش‌های موجود درمانی این رشته را در یکی از این دو دسته‌بندی قرار می‌دهند.

متخصص ارتودنسی بر اساس "متحرک" یا "ثابت" بودن دستگاه‌ها و تجهیزات درمانی، روش‌های درمان را در دو دسته (ارتودنسی ثابت) و (ارتودنسی متحرک) قرار می دهد. در ادامه با تعریف هر کدام از این دو دسته و زیر شاخه‌هایشان بیشتر آشنا خواهید شد.

ارتودنسی ثابت

در ارتودنسی وسایل، تجهیزات و ابزار مختلفی جهت اصلاح نامنظمی‌های دندان وجود دارد. اصطلاحا به این وسایل درمانی، دستگاه گفته می شود. و متخصصان بدون این دستگاه ها نمی توانند مشکلات و ناهنجاری های دندانی یا فکی را برطرف کنند.

این دستگاه ها معمولا یا ثابت هستند یا متحرک. دستگاه های ثابت به آن دسته از وسایلی گفته می شود که متخصص ارتودنسی آن ها را شخصا به دندان ها متصل می کند و طی دوره های مشخصی آن ها را تنظیم و چک می کند.

این دستگاه ها باید تا زمانی که دندان های شخص مرتب شوند به صورت ثابت به دندان ها متصل بمانند از این رو به استفاده از آن ها ارتودنسی ثابت گفته می شود.

مهمترین روش‌های ارتودنسی ثابت کدامند؟ (دستگاه های ثابت و متصل به دندان)

در دسته دستگاه های ثابت وسایل مختلفی هستند که به صورت گسترده در درمان های ارتودنسی مورد استفاده قرار می گیرند. ما در این بخش به مهم ترین روش های ارتودنسی ثابت می پردازیم که اتفاقا در ایران نیز به خوبی انجام داده می شود.

ارتودنسی ثابت معمولی

معمولاً بیشتر افرادی که تحت درمان ارتودنسی قرار می‌گیرند با روش ثابت معمولی درمان می شوند. در این روش (که اشتباها به آن سیم کشی دندان) هم گفته می شود از سیم، براکت، باند، کش ها و سایر اجزای ریز دیگر استفاده می شود.

به تمام اجزای ذکر شده در ارتودنسی ثابت "بریس" گفته می شود و مهم‌ترین اجزای این بریس سیم، براکت و باند هستند. براکت ها قطعات کوچکی هستند که به سطح دندان ها متصل می شود و در وسطشان یک شیار قرار دارد. از میان این شیار سیم ارتودنسی میگذرد که تمام براکت ها را به هم متصل می کند. در دو سر فک نیز دو براکت ورقه ای و گرد به دور دندان های آسیاب متصل می کنند تا دو سر سیم در نهایت به این باندها متصل شود.

متخصص ارتودنسی بعد از اتصال بریس به دندان ها، هر چند هفته یکبار حرکت دندان ها را کنترل کرده و سیم ارتودنسی به همراه سایر اجزاء را تنظیم می کند تا در نهایت دندان ها صاف شوند. براکت ها در این روش معمولا از جنس فلز (استیل ضدزنگ) هستند.

ارتودنسی دیمون

ارتودنسی دیمون یکی از بهترین روش‌های ارتودنسی دندان است که اتفاقا این روزها افراد بیشتری برای درمان از این روش استقبال می کند. در این درمان همه چیز مشابه با ارتودنسی ثابت معمولی است اما براکت ها متفاوت است. به این شکل که در ارتودنسی ثابت به روش معمولی، برای اینکه سیم ارتودنسی از براکت در نرود یا (خارج نشود) آن را با کش ارتودنسی میبندند.

اما براکت دیمون نوعی براکت سلف لیگیتینگ یا خود سفت کننده است. به این شکل که از کش های ارتودنسی برای ثابت نگاه داشتن کش استفاده نمی شود و خود براکت، سیم را به صورت کشویی ثابت نگاه می دارد.

به دلیل ویژگی های براکت دیمون، ارتودنسی با این روش به مدت زمان کمتری نیاز دارد و درد و ناراحتی بسیار بسیار کمی نیز به بیمار می دهد. تنها ایراد روش بالا بودن هزینه آن نسبت به هزینه ارتودنسی ثابت معمولی است.

ارتودنسی سرامیکی

ارتودنسی سرامیکی نیز دقیقا مشابه با ارتودنسی ثابت معمولی است اما اینجا هم براکت ها با هم متفاوت هستند. همانطور که در بخش  های قبل گفته شد، براکت معمولی از جنس فلز است اما در روش ارتودنسی سرامیکی براکت ها از جنس سرامیک شفاف هستند.

به دلیل بی رنگ بودن براکت ها در این روش، معمولا کسی متوجه نمی شود که بیمار تحت درمان ارتودنسی است. به این دلیل این ارتودنسی را اصطلاحا ارتودنسی نامرئی و بدون رنگ هم نامگذاری کرده اند.

ارتودنسی لینگوال

یکی از اصولی‌ترین روش‌های ارتودنسی که در عین قابل توجه نبودن (از نظر ظاهری) می‌تواند مشکلات شدید ارتودنسی را به خوبی درمان کند ارتودنسی لینگوال است. در روش لینگوال همه اجزاء همان‌هایی هستند که در ارتودنسی ثابت معمولی استفاده می‌شود. با این تفاوت که محل نصب بریس در این مدل فرق می‌کند.

در ارتودنسی لینگوال اجزای بریس (همان سیم کشی) به جای اینکه به جلوی دندان‌ها متصل باشد به پشت دندان‌ها و در مجاورت زبان متصل می‌شوند. واژه لینگوال نیز که به معنی در ارتباط با زبان است، به دلیل قرار گرفتن بریس در نزدیکی و جلوی زبان برای این ارتودنسی انتخاب شده.

نگهدارنده و ریتینر ثابت ارتودنسی

یک سری دستگاه هستند که بعد از اتمام دوره درمان ارتودنسی به جهت حفظ نتایج مورد استفاده قرار میگیرند. به این دستگاه ها ریتینر گفته می شود. آن ها دو مدل‌ند یا ثابت هستند و یا متحرک. ریتینر یا نگهدارنده های ثابت معمولا به پشت دندان های جلو در فک بالا یا پایین متصل می شوند و بدون اینکه دیده شوند به تثبیت جایگاه جدید دندان ها کمک می کنند.

ارتودنسی فانکشنال ثابت

ارتودنسی فانکشنال یکی از روش های رایج ارتودنسی کودکان است. در این نوع درمان به رشد و هدایت فک ها کودکان کمک می شود. به این شکل که دستگاه ها را طوری به دندان ها و فک ها متصل می کنند تا روی رشد استخوان ها و حرکت عضلات صورت تاثیر مثبت گذاشته شود و از بروز ناهنجاری های فکی و دندانی جلوگیری شود.

ارتودنسی متحرک

در بخش های قبل به طور کامل به بررسی انواع روش های ارتودنسی ثابت پرداختیم در این بخش قصد داریم تا روش های مختلف ارتودنسی متحرک را توضیح دهیم. معمولا 3 دسته وسایل در این گروه گنجانده می شوند. این وسایل متحرک هستند و اینطور نیست که از اول تا آخر درمان به دندان ها متصل باقی بمانند. بلکه بیمار می تواند حین خوردن غذا یا مسواک زدن آن ها را خودش برداشته و دوباره سرجایش قرارد دهد.

3 دسته مهم از روش های ارتودنسی متحرک عبارتند از:

ارتودنسی با الاینر شفاف و بی رنگ

الاینرها قالب های شفاف و بیرنگی هستند که به صورت اختصاصی برای هر کسی در لابراتوار ساخته می شوند. این ها زمانی که روی دندان ها قرار می گیرند هیچ کس متوجه نمی شود که شما در حال درمان ارتودنسی دندان هستند.

ممکن است نیاز باشد شما تعداد زیادی از این الاینرها که به آن ها پلاک ارتودنسی متحرک هم گفته می شود را به ترتیب و هر دو هفته یکبار استفاده کند. شناخته شده ترین برند الاینر متحرک اینویزیلاین است که به صورت گسترده در سرتاسر جهان حهت برطرف کردن نامنظی های  دندانی از آن استفاده می شود.

ارتودنسی فانکشنال متحرک

همانطور که گفته شد ارتودنسی فانشنال به رشد و هدایت فک ها یا دندان ها در کودکان کمک می کند. اگر دستگاه های فانکشنال متحرک باشند به آن ها ارتودنسی متحرک فانکشنال گفته می شود.

نگهدارنده متحرک ارتودنسی

نگهدارنده متحرک نیز قالب های دندانی هستند که برعکس نگهدارنده ثابت، قابل جابجا شدن هستند و بیمار بعد از اتمام درمانش باید برای مدت طولانی آن را استفاده کند.

از میان تمام روش های بالا بهترین روش ارتودنسی کدام است؟

اینگونه نیست که بگوییم در جهان یک روش ارتودنسی وجود دارد که آن روش بهترین و کاربردی ترین است. ما یک روش واحد نداریم که همه چیز تمام و حلال همه مشکلات ارتودنسی باشد. در عوض بسته به هر شخص و مشکلی که دارد ممکن است بهترین روش ارتودنسی متفاوت باشد.

مثلا ممکن است برای علی با نامنظمی دندانی کم ارتودنسی نامرئی با اینویزیلان بهترین روش درمان باشد. اما همین روش برای کاوه که دندان هایش به شدت دچار شلوغی و نامرتبی هستند بدترین گزینه درمان باشد. برای کاوه معمولا ارتودنس ثابت بهترین گزینه است. بنابراین بهترین بودن روش درمان از شخصی به شخص دیگر متفاوت است و تنها باید به یک متخصص ارتودنسی خوب مراجعه کنید تا ببینید چه روشی برای شما بهترین است.