واقعیت‌ها و عبرت‌هایی که آقای اردوغان یادش رفت

رجب طیب اردوغان، رئیس دولت ترکیه گفته است: آنها می‌پرسیدند ترکیه در سوریه چه می‌کند؟ حالا دیدی چرا ما در سوریه هستیم؟ حالا چی شد؟ رئیس‌جمهور سوریه کجاست؟

او همچنین افزوده است: «بهترین پاسخ به کسانی که دوران اسد را تجلیل می‌کنند و موضوع را به سطح توطئه سایر قدرت‌ها تقلیل می‌دهند، زندان‌های زیرزمینی دمشق است». قطعا کسی که نخواهد عبرت‌های موجود را بفهمد، خودش روزی عبرت خواهد شد. آقای اردوغان خیال می‌کند مثلا به واسطه بازی در زمین آمریکا و اسرائیل و اخاذی از برخی شیوخ مرتجع، ذکاوت به خرج می‌دهد و به توهم احیای امپراتوری عثمانی نزدیک می‌شود!

این در حالی است که فارغ از ناممکن بودن آرزوی نوعثمانیگری، سلاطین عثمانی نسبت به قلمروی عربی تحت‌الحمایه خود غیرت داشتند و منطقه را به حراج مطامع استعمار غرب نگذاشته بودند.

اردوغان دارای گرایش اخوان‌المسلمینی است. همتای اخوانی مصری او یعنی محمد مرسی، پیش از این به وعده‌های آمریکا و عربستان اعتماد کرد اما ناگهان خود را اسیر کودتا و گرفتار زندان یافت و همان جا هم جان باخت. اردوغان پیش از این یک‌بار از کودتایی که به آمریکا و عربستان نسبت داده می‌شد، جان به در برد، اما گویا عبرت کافی نگرفت.

او به زندان‌های دمشق اشاره می‌کند اما عمدا به یاد نمی‌آورد که چگونه چشم بر جنایت بی‌سابقه محمد بن‌سلمان (بن ارّه) سعودی بست و ضمن یک تبانی ننگ‌آلود اقتصادی (و وعده‌های فریبنده)، پرونده زجرکش کردن سر حوصله جمال خاشقچی در کنسولگری عربستان در اسلامبول را مختومه کرد!

اردوغان پس از افشای این جنایت توسط سرویس‌های امنیتی و قضائی ترکیه، ابتدا ژست‌های حقوق بشری گرفت و حتی گفت که مقام‌های حکومت عربستان در بالاترین سطوح، دستور قتل خاشقجی را صادر کرده‌اند.

در این پرونده که از سال ۲۰۱۸ میلادی تشکیل شد، ۲۶ تبعه سعودی به دست داشتن در قتل مرحوم خاشقچی متهم شده بودند. اردوغان آن زمان گفته بود: دو بار با ولیعهد عربستان صحبت کردم و گفتند که عاملان آن مجازات خواهند شد، اما متاسفانه هیچ اقدامی صورت نگرفته است.

قوه قضائیه ترکیه برخی مظنونان را به طور غیابی محاکمه کرد و این مسئله به تنش عمیق در روابط دو کشور انجامید تا جایی که عربستان، واردات از ترکیه را تحریم کرد. با این حال دادگستری ترکیه، اوایل‌آوریل ۲۰۲۲، پرونده خاشقچی را به ریاض تحویل داد تا معلوم شود کل ماجرا گروکشی برای باج‌خواهی بوده است.

ابتدای سال ۲۰۲۲، رجب طیب اردوغان پذیرفت به عربستان برود و با بن‌سلمان ملاقات کند و از آن پس اعلام شد که مبادلات تجاری دو طرف افزایش یافته است. همزمان دادگاهی که در ترکیه برای محاکمه مظنونین قتل جمال خاشقجی تشکیل شده بود، به کار خود پایان داد.

از سوی دیگر، سفر بن‌سلمان به ترکیه (پس از ترور خاشقچی) تیر ۱۴۰۱ اتفاق افتاد و اردوغان رسما از او استقبال کرد. در این سفر، نشست تجاری و سرمایه‌گذاری ترکیه و عربستان برگزار شد.

برخی رسانه‌های منطقه معتقدند که ریاض غیر از تبادلات تجاری، 5 میلیارد دلار هم به اردوغان برای شستن خون خاشقچی و بستن پرونده وی رشوه داده است. اما حالا آقای اردوغان درباره سوریه ادا و اطوار حقوق بشری در می‌کند! البته ماجرای خاشقچی تنها یک نمونه کوچک است و گرنه دولت ترکیه متاسفانه در بخش مهمی از جنگ‌افروزی‌های مستقیم یا نیابتی آمریکا و اسرائیل در منطقه که به قیمت جان صد‌ها هزار انسان مظلوم در منطقه تمام شده، شراکت داشته و حتی به موازات نسل‌کشی اسرائیل در غزه، به مراودات تجاری با صهیونیست‌ها ادامه داد. دولت اردوغان و برخی اعضای خانواده‌اش همچنین در طول سال‌ها متهم به شراکت با آمریکا و داعش و دیگر گروه‌های مسلح برای غارت منابع نفتی سوریه و عراق بوده‌اند که این هم لابد بنابر ملاحظات انسانی و اخلاقی نسبت به ملت‌های منطقه بوده است! هر چند که با وجود همه این زد و بند‌های نامشروع و آمیخته با خیانت و جنایت دولت ترکیه، مردم مسلمان این کشور در طول سال‌های اخیر، حتی تورم 90 تا 108 درصد را هم تجربه کرده‌اند.

کیهان