استقبال گسترده مسافران نوروزی از باغ تاریخی اکبریه

خبرگزاری تسنیم: باغ‌های باصفا و درختزارها و جویبارها و چشمه سارها از دیرباز مورد دلبستگی ما ایرانی‌ها بوده و مردم این سرزمین همواره به طبیعت و درخت و گل و سبزه عشق می‌ورزیدند و شهرهای تاریخی ایران نیز همواره پذیرای حضور باغ در اشکال گوناگون خود بوده‌اند.

نحوه حضور و ظهور باغ در شهر دارای ابعاد بسیار متفاوتی است و در هر کجا بسته به محیط، اقلیم و فرهنگ شکل خاصی را پذیرفته است. در دیدگاه ایرانیان، باغ نمونه‌ای از بهشت موعود است. در این زمینه، معماران ایرانی هم نقش بسزایی در برآورده کردن این آرزو داشتند.

در استان خراسان‌جنوبی نیز باغ هایی با ویژگی های منحصر به فردی وجود دارد که یکی از این باغ ها در دل کویر ایران که شهرت جهانی یافته است، باغ و عمارت اکبریه است.

جوان ترین باغ ایرانی جهان در بیرجند

این مجموعه تاریخی در انتهای خیابان معلم در مرکز استان یعنی بیرجند و در داخل محدوده روستای تاریخی اکبریه قرار گرفته است.

تفاوت ویژگی‌های معماری در بخش‌های مختلف این بنا نشان دهنده ساخت بنا طی چند دوره است به نحوی که ساخت این مجموعه از اوایل دوره قاجار تا اواخر این دوره و در چند مرحله انجام شده است.

این مجموعه شامل چند عمارت است که هرعمارت شامل طبقات متعددی است که به وسیله دالان‌های متعدد به یکدیگر راه دارد.

در بخش‌هایی از این اتاق‌ها، تزئینات گچی دیده می‌شود و بخش‌هایی از آن نیز فاقد هرگونه تزئین است.

همچنین درهای موجود در این عمارت چوبی بوده که با شیشه‌های رنگی تزئین شده‌اند.

وجود درختان بلندقامت کاج در دو طرف خیابان اصلی عمارت مرکزی این مجموعه، بر زیبایی و طراوت باغ و نمای آن افزوده است.

اکبریه نماد نوین از معماری اسلامی

معماری این باغ‌عمارت تلفیقی از معماری ایرانی، ترکی و روسی با اسلامی است که نمایانگر سبکی منحصر به فرد و نوین است.

این مجموعه دارای چندین بناست و هر بنا دارای چند طبقه که از طریق راهرو‌هایی به‌ هم می‌پیوندند. تالار آینه، گنبد کلاه‌فرنگی، تزئینات مقرنس لانه‌زنبوری و رسمی‌بندی بناها و استخری مربع شکل با سکویی چهارگوش در وسط استخر از جمله دیدنی‌‌های جذاب این باغند.

در برخی دیوار‌های قدیمی‌ بنا، طرح‌‌های زیبایی از تزئینات گچی و کنده‌کاری‌‌ به چشم می‌خورند، بعضی دیوار‌ها نیز ساده و کاملاً بی‌پیرایه‌اند.

در‌‌‌های بنا چوبی و رنگین‌کمان‌‌هایی شیشه‌ای، زیبایی ورودی‌ها، پنجره‌‌ها و نمای عمارت را چشم‌نوازتر کرده‌اند. صنوبر‌های بلند‌قامت در جوار شمشاد‌های کوتاه‌قد، به صفی منسجم در طرفین خیابان منتهی به عمارت اصلی ایستاده‌اند تا طراوت و چشم‌اندازی بی‌نظیر را به فضا ببخشند.

در طبقه همکف بنای اصلی، سالنی بزرگ به چشم می‌خورد که درهای چوبی و دیوار‌های گچی‌اش از طرح‌‌‌های فوق‌العاده زیبای اسلیمی و هندسی غنی‌ هستند. تالاری در وسط بنای اصلی دیده می‌شود که دیوارهایش با موزائیک‌‌هایی از آینه پوشانده شده‌اند و به تالار آینه معروف است، متأسفانه بخشی از آینه‌‌ها به مرور زمان ناپدید شده‌اند.

درختان سر به‌فلک کشیده و تنومند بسیاری همچون صنوبر، کاج، انار، توت، شمشاد، زردآلو، پسته، گل‌‌های تاج‌خروس و... مشاطه‌گران سرسبز این مجموعه‌اند.

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان جنوبی گفت: باغ اکبریه بیرجند یکی از بناهای تاریخی شهر بیرجند است که در نشست سی و پنجم یونسکو در سال 2011 میلادی به عنوان میراث جهانی یونسکو به ثبت رسید.

حسن رمضانی گفت: این باغ در 20 خردادماه سال 1378 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است.

وی در معرفی باغ ایرانی اکبریه گفت: این بنا در دوره قاجاریه و توسط شوکت الملک در دو طبقه ساخته شده‌است. این باغ در انتهای خیابان معلم در روستای اکبریه که از توابع استان خراسان جنوبی می باشد، واقع شده است.

تاریخ را در گنجینه های تاریخی عمارت جهانی ورق بزنید

حالا سال ها از آن روزگار می گذرد و این بنای زیبا تبدیل به موزه و محلی برای ورق زدن تاریخ شده است. اگر قصد دارید با یک تیر چند نشان را هدف بگیرید، نیز پیشنهاد ما به شما باغ موزه اکبریه است. محلی دیدنی که به هیچ عنوان حوصله تان از دیدنش سر نخواهد رفت و شما در این محل می توانید با تاریخچه کوچکی از شهر بیرجند آشنا شوید.

برای ورود به عمارت شوکت الملک که امروز به موزه تبدیل شده است باید از مسیری طولانی پوشیده از درخت عبور کنید تا به محوطه اصلی موزه برسید. معماری بنا در نظر اول توجه هر بیننده ای را به خود جلب می کند اما از ظاهر بنا دیدنی تر، بخش های مختلف آن است.

در یک گوشه مردی در حال اصلاح سر مشتری خودش است، او در یک دست قیچی و در دست دیگرش شانه ای را گرفته، در طرف دیگر، فروشنده ای در حال چرتکه انداختن است و در گوشه ای دیگر چند مرد محلی با لباس های مخصوص شان ابزار موسیقایی به دست گرفته اند.

موزه مردم شناسی عمارت اکبریه است، جایی که شما می توانید گوشه هایی از مشاغل مردم بیرجند را در یک نگاه تماشا کنید. پس نیازی به شهرگردی ندارید و همین موزه کفایت می کند. همچنین مجسمه های مومی شاغل موزه مردم شناسی یکی دیگر از بخش های جذاب و دیدنی باغ اکبریه است که در آن مجسمه هایی از اهالی بیرجند به چشم می خورد که در حال کار و زندگی هستند.

باغ موزه بیرجند با 600 متر مربع زیربنا، در طبقه اول عمارت اکبریه واقع شده است و این موزه روزگاری ساختمان تشریفات و ارگ حکومتی امیر ابراهیم خان شوکت الملک بوده است.

این موزه در سال 1371 تاسیس و راه اندازی شده و موزه مردم شناسی اکبریه در سال 1374 با طراحی نو توسعه داده شد و اکنون بزرگترین موزه باستان شناسی در استان خراسان جنوبی است.

تکامل هنر و صنعت پنج هزار ساله در موزه باستان شناسی اکبریه

در موزه باستان شناسی اکبریه نیز اشیایی با قدمت پنج هزار ساله را می توانید ببینید که این موزه شامل سه قسمت پیش از تاریخ، دوره تاریخی و دوره اسلامی است.

در بخش پیش از تاریخ، اشیایی از دوره نوسنگی یعنی هزاره سوم قبل از میلاد به نمایش درآمده که برخی نشان دهنده تکامل هنر و صنعت پنج هزار سال پیش این منطقه است.

بیشتر این اشیای تاریخی، وسایل کاربردی مردم در گذشته محسوب می شده اند و ظروف سفالی و انواع سکه ها، اسلحه از جمله اشیا این موزه باستانی است که قدمت بسیاری از این اشیا به دوره های سلوکی، اشکانی و ساسانی بر می گردد.

جذاب ترین بخش موزه باستان شناسی اکبریه بخش فلز آن است و سیر تحول فلزکاری از هزاره اول قبل از میلاد تا دوره قاجاریه در این بخش به نمایش گذاشته شده است.

آثار فلزی از جمله پیکان ها، خنجرها و تعدادی وزنه تبادل کالا مربوط به قبل از اسلام از دیگر دیدنی های این بخش هستند.

اشیایی از قبیل ظروف مسی مثل ابریق، قهوه جوش و بوته های ذوب فلزات از اشیاء دوره اسلامی هستند.

موزه حیات وحش اکبریه

در این موزه گونه‌هایی از حیات وحش اعم از بومی و یا غیر بومی در قالب چند مجموعه ارائه شده است، همچنین نمونه‌های شاخص و نادری از پوشش جانوری منطقه جنوب خراسان، به ویژه بیرجند نیز به نمایش در‌آمده است.

این مجموعه تقریبا دارای 100 جنس مختلف پرنده و حدود 40 پستاندار و خزنده به صورت تاکسیدرمی است این موزه با هدف آشنایی پژوهشگران و محققین با گونه‌های جانوری منطقه در دو بخش اصلی ایجاد شده است.

در این موزه نمونه‌هایی از نادر‌ترین و کمیاب‌ترین گونه‌های پرندگان جنوب خراسان را در معرض نمایش گذاشته شده است.

این مجموعه شامل پرندگانی از گونه‌های مرغابی، حواصیل، پلیکان، قرقاول، جغد، عقاب و لاشخور و نمونه‌هایی از باکلان، لک لک، هوبره، چاخ لق، زاغی و... است.

در بخش پستانداران نیز حیواناتی نظیر گربه پالاس، گربه جنگلی، روباه، خرگوش، قوچ، کل (پازن) و نمونه‌های متعدد دیگری از گونه‌ها در معرض نمایش گذاشته شده است.

همچنین گونه هایی از خزندگان نیز در کنار سایر گونه‌ها به نمایش در آمده است.

دومین موزه عروسک ایران در عمارت اکبریه

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان جنوبی بیان کرد: این موزه شامل بخش های عروسک های محلی عشایر منطقه تاج میر خراسان جنوبی، عروسک ها حوزه فرهنگی خراسان و تصویر سازی کودکان در قالب تصاویر شاهنامه است.

حسن رمضانی افزود: موزه عروسک در جریان اجرای پروژه ترسیب کربن در استان راه اندازی شده است.

وی بیان کرد: بانوان منطقه عشایری تاج میر در ساخت عروسک های بومی مهارت زیادی دارند و این مهارت سینه به سینه رواج پیدا کرده است.

وب گفت: سال 93، پرونده عروسک های بومی خراسان جنوبی به عنوان اولین عروسک ایران در فهرست میراث فرهنگی به ثبت رسید.

موزه فرش از دیگر مکان های دیدنی در عمارت اکبریه است که عمدتاً فرشهای آن متعلق به دوره قاجار و یکی از ابنیه تاریخی مذهبی بیرجند بوده، با هدف معرفی فرش دستباف خراسان جنوبی که ریشه در تاریخ این مرز و بوم دارد ایجاد شده است.