سرویس فرهنگی فردا: در گذشته در افغانستان، جشن نوروز با نامهایی چون «جشن نوروز»، «عید جمشیدی» و یا «نوروز سلطانی» نامیده میشد و امروزه نیز با نامهایی چون «جشن نوروز»، «نوروز باستان»، «میله گل سرخ» و «عید نوروز» برگزار میشود.
میله گل سرخ در مزار شریف
میله گل سرخ (جشن گل سرخ) یک جشن خاص است که در مزار شریف در ۴۰ روز نخست سال و در زمان روییدن گل های شقایق در اطراف بلخ رود اجرا میشود. در نخستین روز از جشن گل سرخ، مردم افغانستان که تاریخ به خلافت رسیدن حضرت علی را در نوروز میدانند از نقاط مختلف افغانستان خود را به شهر مزار شریف رسانده و طی مراسم با عنوان «جهنده علی» در جوار بارگاه منسوب به مرقد امام علی(ع) جشننوروز را با بر افراشتن علم مبارک حضرت علی(ع) آغاز میکنند.
همزمان با برافراشته شدن این علم که با پارچههای زربفت و دستدوزی شده زینت یافته و بی شباهت به روییدن گلهای شقایق نیست، ۲۱ گلوله توپ نیز به نشانه احترام شلیک میشود. البته لازم به ذکر است که مرقد امام علی(ع) در شهر نجف قرار گرفته و قبری که در مزار شریف قرار دارد در حقیقت متعلق به عالم پرهیزکاری به نام علی بوده که پدرش ابوطالب نام داشته است. چون اسم این عالم علی بم ابی طالب بوده با گذشت زمان معروف به مقبره امام علی(ع) میشود.
هفت میوه و هفت سین
در افغانستان همانند ایران سفره هفت سین پهن میشود و سیب، سنجد، سبزی، سمارق(قارچ)، سرکه، سمنو و سیر اجزای این سفره را تشکیل میدهند.
در برخی از مناطق افغانستان نوعی خوردنی به نام هفت میوه نیز در کنار سفره هفت سین قرار میگیرد که با آن ازمیهمانان پذیرایی میشود. هفت میوه ترکیبی از هفت نوع میوه خشک شامل مغز بادام، گردو، پسته، کشمش، زردآلو، سنجد و قیسی است که برای چند روز در آب خیسانیده میشود به طوری كه آب طعم اين هفت نوع ميوه را به خود می گيرد و شیرین میشود.
سمنک
از آیین های دیگر نوروزی تهیه سمنک است که از دیرباز در افغانستان عمومیت دارد. به عقیده عامه، سمنک نه تنها نذر برآمدن حاجت ها و مرادها است، بلکه باخود برکت و خیر به ارمغان می آورد. سمنک طی مراسم خاصی تهیه و به عنوان غذای نوروزی بین دوستان توزیع میگردد. زنان افغان از آغاز شب نوروز تا سپیده دم اولین روز بهار به صورت دسته جمعی به پخت سمنک و خواندن اشعار قدیمی در هنگام پخت میپردازند.
بزکشی
«بزکشی» از بازیهای سنتی افغانستان است که در این بازی، بزی را ذبح کرده و آن را در میدان روی بیرق قرار میدهند. بازیکنان که «چاپانداز» نام دارند باید لاشه بز را در حین سوارکاری از روی زمین برداشته و آن را با پیشی گرفتن از رقبا در محل مشخصی که معمولاً یک دایره علامت گذاری شده در زمین بازی است بر زمین بگذارند.
ترانه خوانی
خواندن سرود و ترانههای نوروزی از تفریحات جشن گل سرخ است. در این سرودها به زیبایی گلهای شقایق، شهر مزارشریف و گنبد سبز مزار و چمنزارهای گسترده بلخ و سرافرازی و خرمی میهن اشاره میشود. همچنین در این چهل روز، آوای ترانه مشهور «ملا ممدجان» از هر كوی و برزن شنیده میشود. ملا ممدجان، محبوبترین و دوست داشتنیترین سرود نوروزی برای مردم است. این ترانه از زبان دختری سروده شده است كه آرزوی همسری با جوانی به نام ممدجان را دارد و آرزو میكند كه در جشن گل سرخ، خواسته او برآورده شده و دشواریهای بازدارندة پیوند آنان برطرف شود.
دیدگاه تان را بنویسید