مسافرت‌های نوروزی چقدر تمام شد؟

سفر‌های نوروزی سال ۱۴۰۳ در مقایسه با سفر‌های سال‌های قبل، هم به لحاظ کیفیت و هم کمیت از تورم تاثیری بیشتری گرفته اند، نظر‌سنجی انجام شده، نشان می‌دهد در تعطیلات سال نو نه تنها از تعداد سفر‌های نوروزی کاسته شده، بلکه کیفیت این مسافرت‌ها نیز با افت قابل‌توجهی مواجه شده است.

در نظرسنجی خود ۱۰ پرسش را با خوانندگان خود مطرح کرد؛ که یکی از آن‌ها به وضعیت خانوادگی آن‌ها برمی گشت. بیش از ۷۰‌ درصد از شرکت‌کنندگان در این نظرسنجی متاهل و دارای محدوده سنی بین ۳۰ تا ۵۰ سال بوده و به شکل خانوادگی سفر کرده بودند. این نظرسنجی همچنین نشان می‌دهد که ۹۱‌ درصد شرکت‌کنندگان شیوه سفرشان به شکل شخصی بوده و تنها ۹‌ درصد تصمیم گرفته بودند به جای سفر با خانواده یا دوستان با تور سفر کنند. به این ترتیب فارغ از متاهل ها، جمع بیشتری از مجرد‌ها نیز سفر‌های خانوادگی و دوستانه شخصی را به گزینه تور ترجیح داده اند.

یکی دیگر از نتایج جالب این نظرسنجی به محل اقامت و انگیزه این سفر‌ها برمی گشت که بیشتر فراوانی به «خانه اقوام و آشنایان» با ۳۶.۵‌ درصد مربوط بود. یکی از دلایل این انتخاب همچنان که «دنیای اقتصاد» به آن پرداخته، حذف هزینه‌های اقامت است. به این ترتیب گردشگران مقاصد سفر‌های خود را محدود کرده و شهر‌هایی را در اولویت قرار می‌دهند که بتوانند هزینه‌های خود را با حذف مبلغ اقامت مدیریت کنند.

به علاوه بر اساس این نظرسنجی سهم «بوم گردی‌ها» تنها ۶.۵‌درصد بود، در حالی که ۷‌ درصد توریست‌ها سراغ گزینه چادر رفته بودند. به این ترتیب تورم باعث باخت بوم گردی‌ها نسبت به چادرخوابی در سفر شده و همین امر کیفیت سفر توریست‌ها را در نوروز ۱۴۰۳ کاهش داده است.

در تعطیلات نوروز امسال بار‌ها از سوی برخی از ساکنان شمال یا جنوب عنوان شد که سواحل «جنوب» نسبت به شهر‌های شمالی از اقبال بیشتری برخوردار بوده، با این حال ۲۶‌درصد از شرکت‌کنندگان این نظرسنجی شمال را انتخاب کرده بودند در حالی که سهم استان‌های جنوبی ۲۰‌درصد بود که هر چند به شهر‌های شمالی نزدیک است، اما عددی بالاتر از آن نیست.

از دیگر نتایج مورد توجه در این نظرسنجی به تعداد سفر‌های نوروزی برمی گردد. با وجود اینکه بخش بزرگی از توریست‌های نوروزی تا ۱۷ فروردین به محل کار خود بازنگشتند و عملا ۲۰ روز تعطیلات داشتند، اما ۷۰‌درصد از شرکت‌کنندگان در این نظرسنجی اعلام کردند که تنها یک سفر در نوروز ۱۴۰۳ داشتند. داده‌های به دست آمده از پرسش بعدی درباره هزینه این سفر‌ها کمک بیشتری می‌کند که تحلیلی از سفر‌های نوروزی داشته باشیم.

با اینکه نیمی از شرکت‌کنندگان عنوان کردند بیش از ۵ روز سفر بوده اند، اما هزینه انجام شده آن‌ها با توجه به‌درصد بالای سفر‌های خانوادگی، برای بیش از نیمی از شرکت‌کنندگان یا کمتر از ۵ میلیون تومان (با ۲۵‌ درصد فراوانی) و بین ۵ تا ۱۰ میلیون تومان (برای ۲۸‌ درصد فراوانی) بود. این موضوع نشان می‌دهد با توجه به‌درصد بالای سفر‌های خانوادگی، گروه بزرگی از توریست‌ها هزینه‌هایشان را در طول مدت سفر به انحای مختلف کاهش داده‌اند. این خانواده‌ها که بیش از ۵ روز در سفر بوده اند نهایتا تا ۱۰ میلیون تومان هزینه کرده‌اند که نسبت به هزینه‌های اقامت و... مبلغ بسیار پایینی است و توجیه عدد بالای گزینه خانه اقوام و آشنایان است.

داده قابل‌توجه دیگر به انتخاب وسیله نقلیه برمی گشت. دنیای اقتصاد بار‌ها در گزارش‌های خود به چالش خرید بلیت قطار و اتوبوس اشاره کرده است، فرسوده بودن شبکه حمل‌ونقل ریلی و جاده‌ای و کمیاب بودن بلیت، بسیاری از گردشگران را این گزینه ناامید کرده و سهم این بخش را در توریسم ایران کاهش داده است، این موضوع در نتایج نظرسنجی انجام شده نیز خود را نشان داد. ۷۴‌ درصد از شرکت‌کنندگان نظرسنجی با وسیله نقلیه شخصی سفر کرده اند. در حالی که سهم اتوبوس و قطار با هم به ۱۰‌ درصد هم نمی‌رسد.

سهم هواپیما از این دو گزینه بیشتر و اندکی بیش از ۱۶‌درصد است. در تعطیلات نوروز بسیاری تصمیم می‌گیرند که با توجه به روز‌های بالای تعطیل سفر خارجی داشته باشند. با این حال امسال به واسطه تورم، بسیاری از گردشگران، کشور‌های اطراف را در اولویت قرار دادند، این موضوع در نظرسنجی انجام شده توسط «دنیای اقتصاد» هم مشهود است.

ترکیه بیشترین فراوانی را با ۳۷‌ درصد دارد و پس از آن نوبت به امارات می‌رسد که ۱۸.۵‌درصد را شامل می‌شود، دو کشوری که نزدیک به ایران بوده و هزینه‌ها در آن نسبت به سایر گزینه‌ها پایین‌تر است. نگاهی به این آمار و ارقام نشان دهنده سه علامت «سفر فقیرانه» خانوارهاست.

اولین علامت همچنان که در این گزارش هم به آن پرداخته شده سهم بالای خانه اقوام در سفر‌های نوروزی است، دومین مورد به تعداد سفر‌ها بر می‌گردد که برای ۷۰‌ درصد تنها به یک سفر محدود شده و آخرین عامل درباره میزان هزینه سفر است. با توجه به روز‌های بالای سفر اغلب این سفر‌ها زیر ۱۰ میلیون تومان بوده که نشان می‌دهد تورم و شرایط اقتصادی خانوار‌ها چطور کیفیت و کمیت سفر‌های شهروندان را نشانه گرفته و باعث کاهش در هر دو زمینه شده است.