ریزش فروش کتاب در فضای مجازی

علی محمدپور، دبیر میز کتاب دیجیتال مرکز ملی فضای مجازی، از کاهش فروش کتاب در بستر فضای مجازی در یک ماه گذشته خبر داد و گفت: میزان فروش الکترونیکی کالاهای فرهنگی در بسترهای داخلی، در یک ماه گذشته به نصف کاهش یافته است، در این میان، فروش کتاب فیزیکی روی پلت‌فرم‌های داخلی بین 50 تا 70 درصد کاهش داشته است.

وی ادامه داد: در حوزه الکترونیک نیز در نیمه نخست یک ماه گذشته فروش‌ها نصف شد اما به‌مرور میزان فروش به وضعیت سابق برگشت، این تجربه‌ای است که ناشران الکترونیک عنوان کرده‌اند.

دبیر مجمع ناشران دیجیتال کودک و نوجوان به دلایل کاهش فروش کتاب به‌صورت مجازی اشاره و اضافه کرد: الزاماً این به‌خاطر اختلال اینترنت نبوده است، احتمالاً دلیل اصلی کاهش فروش کتاب در سایت‌های داخلی، جوّ اجتماعی ایجادشده بود که مردم احساس ناامنی خاصی کرده دست از خرید کالاهای غیرضروری مانند کالاهای فرهنگی و کتاب برداشتند. از سوی دیگر، اختلال اینترنت باعث کاهش فروش در تمامی بخش‌های بازار در این بسترها شده است، چون بخش زیادی از ارتباطات روی شبکه‌های اجتماعی و پیام‌رسان‌های خارجی متمرکز بوده است، به همین دلیل در بسترهایی مانند اینستاگرام فروش به صفر رسید. آمار پست نشان می‌دهد که نقل و انتقال کالاهای پستی کاهش چشمگیری داشته است که بخشی از این مبادله به کتاب و کالاهای فرهنگی اختصاص دارد.

محمدپور با بیان اینکه "پس از شیوع کرونا ما با اقبال ناشران و مخاطبان به‌سمت استفاده از کتاب‌های الکترونیکی و عرضه کتاب در بسترهای مختلف فضای مجازی روبه‌رو بودیم"، افزود: این عادت در زمان حاضر تغییر نکرده است. بخشی از عادت مخاطب و فعالان حوزه کتاب به‌سمت استفاده از این بسترها شکل گرفته است. کتابفروش تبلیغات و فروش محصولاتش را به شبکه‌های اجتماعی و فضای مجازی منتقل کرد، این عادت در دوره کرونا شکل گرفت و میزان اقبال نیز نشان می‌دهد که تغییری نکرده است.

دبیر میز کتاب دیجیتال مرکز ملی فضای مجازی با ابراز اینکه "در شرایط فعلی یکی از موضوعات مهم، عدم تعامل مخاطب با شبکه‌های اجتماعی داخلی است"، توضیح داد: مخاطب به این بسترها وارد می‌شود،‌ اما فعلاً از آن استفاده نمی‌کند، یکی از دلایل امر این است که ما همت کافی را برای توسعه زیرساخت‌های شبکه‌های اجتماعی داخلی صرف نکرده‌ایم.

دبیر مجمع ناشران دیجیتال کودک و نوجوان در ادامه به تلاش‌ها برای رفع مشکلات فعالان حوزه کتاب و مخاطبان و انتقال این دغدغه‌ها به مرکز ملی فضای مجازی خبر داد.