کدام جاده برای یوزپلنگ مرگبارتر است؟
بیشترین تلفات جاده‌ای یوز در جاده عباس‌آباد گزارش شده است چراکه توران یک منطقه زادآور و زیستگاهی مهم برای یوزپلنگ است، به همین دلیل بیشترین تلفات در این جاده رخ داده است.
بسیاری از گونه‌های حیات وحش کشور به‌ویژه یوزپلنگ آسیایی - که‌گونه‌ای در معرض خطر انقراض است - جان خود را بر اثر تلفات جاده‌ای از دست می‌دهند چراکه در میان زیستگاه آن‌ها جاده‌هایی بدون در نظر گرفتن ملاحظات زیست محیطی احداث شده است. یکی از این جاده‌های مرگبار «عباس‌آباد» است.
جاده عباس‌آباد در استان سمنان یکی از محور‌های مواصلاتی تهران - مشهد است که از حاشیه مرز شمالی منطقه حفاظت‌شده توران عبور می‌کند. در این محدوده ۳۰ کیلومتری طی دو دهه اخیر هشت فرد یوزپلنگ آسیایی تلف شده است.
مرضیه موسوی - کارشناس پستانداران گوشتخوار دفتر حفاظت و مدیریت حیات وحش سازمان حفاظت محیط زیست - با اشاره به گزارش تهیه شده در سال ۹۵ درباره تلفات جاده‌ای عباس آباد که متعلق به مطالعاتی در یک بازه ۱۰ ساله از سال ۸۴ تا ۹۴ بوده است، توضیح می‌دهد: از ۱۹ فرد یوز که براثر تصادفات جاده‌ای تلف شدند، تنها هشت فرد آن مربوط به جاده عباس‌آباد است. اولین آمار ثبت شده در جاده عباس آباد به سال ۸۹ باز می‌گردد که یک فرد یوز ماده و دو توله نابالغ تلف شدند. به عبارتی بیشترین تلفات جاده‌ای یوز در جاده عباس‌آباد گزارش شده است چراکه توران یک منطقه زادآور و زیستگاهی مهم برای یوزپلنگ است، به همین دلیل بیشترین تلفات در این جاده رخ داده است.
این کارشناس پستانداران گوشتخوار به جنسیت یوز‌های تلف شده در جاده عباس‌آباد اشاره و اظهار می‌کند: سه توله نابالغ که دو مورد جنسیتی نامعلوم دارند، یک فرد توله یوز ماده - که اخیرا بر اثر تصادف تلف شد، دو فرد یوز ماده، یک فرد یوز نر یکساله، یک فرد یوز بالغ با جنسیت نامعلوم و یک فرد یوز سه ساله با جنسیت نامعلوم در این جاده براثر تصادف تلف شده‌اند.
یوزپلنگ ایرانی، گونه‌ای قلمرو طلب
یوزپلنگ گونه‌ای قلمروطلب با گستره‌ای وسیع است. حسن اکبری - سرپرست معاونت محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست - در این باره می‌گوید: این گونه به زیستگاه‌های بسیار وسیعی برای زندگی نیاز دارد.
در گذشته در محدوده‌های شمالی پس از حوالی گرمسار، کل مجموعه پارک ملی کویر، دو طرف جاده تا سمنان و از ادامه آن تا میامی همه دشت‌ها و کوهپایه‌ها دست‌خوردگی کمی داشتند و در بیشتر دشت‌ها آهو و در کوهپایه‌ها قوچ و میش زندگی می‌کردند و مانند امروز تعداد رفت‌وآمد‌ها و ساخت‌وساز‌ها در قلمرو یوز زیاد نبود، اما امروزه طعمه‌ها از بین رفته‌اند، قلمروی نسبتاً مناسب آن‌ها نیز تنها به مناطق تحت مدیریت سازمان حفاظت محیط زیست محدود شده است و به علت تعارضات بیش از اندازه مانند جاده‌کشی‌ها حیوان دوام نمی‌آورد.
پلیس راهور به کمک محیط زیست می‌آید؟
اکبری به درخواست کمک سازمان حفاظت محیط زیست از پلیس راهور اشاره و اظهار می‌کند: با توجه به وسعت، گستردگی و تعدد جاده‌ها کنترل تمامی آن‌ها بسیار سخت است و خواه‌ناخواه تلفات جاده‌ای را خواهیم داشت، اما باید دید چطور می‌توانیم در مناطقی که ارزش حفاظتی بالایی دارند و زیستگاه گونه‌های خاص هستند، تلفات را کاهش دهیم چراکه به‌طور قطع نمی‌توانیم تلفات را به صفر برسانیم.
وی اضافه می‌کند: محدوده تصادف اخیر یوزپلنگ بیش از ۳۰ کیلومتر با نقطه داغی که در آن تلفات بسیاری داشته‌ایم، فاصله داشته است که بخشی از آن نقطه داغ فنس‌کشی شده است البته در این نقطه نیز یک مورد دیگر تلفات داشته‌ایم و این نشان‌دهنده نقطه داغ جدیدی است که باید برای آن فکری کنیم. از اولین پیشنهاد‌ها نورپردازی جاده بود چراکه اگر اطراف محدوده داغ نورپردازی شود، دید راننده افزایش پیدا می‌کند، یوز راحت‌تر دیده می‌شود و دیدن مانع برای حیوان نیز باعث کاهش تلفات می‌شود.
به گفته اکبری نورپردازی جاده کم‌هزینه‌ترین راهکار‌ها است چراکه فنس‌کشی بسیار هزینه‌بر است، ضمن اینکه باید شرایط مناسبی برای عبور یوز فراهم شود، در غیر این صورت یوز مسیر خود را تغییر می‌دهد و با عبور از نقطه‌ای دیگر مشکلات دیگری نیز برایش به وجود می‌آید.
دیدگاه تان را بنویسید