ایده‌های یک پروفسور راز موفقیت ملی بلژیک

ورزش سه: فدراسیون فوتبال بلژیک به همراه یک مدیر فنی، سمت و سوی فوتبال بلژیک را تغییر دادند. هیجده سال پیش، ورنر هلسن، استاد دانشگاه لوون بلژیک با میشل سابلون، مدیر فنی تیم ملی بلژیک دیدار می‌کنند تا به سوال بزرگی که در مورد برنامه‌ی اصلی پیشرفت فوتبال بلژیک بوجود آمده پاسخی پیدا کنند. سابلون می‌پرسد چه چیزی را باید تغییر بدهیم؟ پاسخ این است: تقریباً همه چیز را. برنامه پیشرفت فوتبال بلژیک کم‌مایه است و آینده برای فوتبال این کشور روشن به نظر نمی‌رسد. نزدیک به دو دهه بعد، بلژیک به عقیده‌ی بسیاری بااستعدادترین تیم ملی فوتبال دنیا است. تیمی که بازیکنانش در لیگ برتر انگلیس ستاره‌های بزرگ تیم‌ها هستند، تیمی که با اقتدار به مرحله‌ی نیمه‌نهایی جام جهانی راه یافته و امروز برای رسیدن به فینال، به مصاف فرانسه می‌رود. اما کسانی که فوتبال این کشور را از نزدیک می‌شناسند می‌دانند که موفقیت فوتبال بلژیک، اتفاقی یا در نتیجه‌ی به هم رسیدن تصادفی چند فوتبالیست استثنایی در یک زمان، بوجود نیامده. آن‌ها به تغییرات اساسی‌ای اشاره می‌کنند که توسط گروهی از دانشگاهیان، یک مدیر فنی و فدراسیون فوتبال این کشور در ساختار فوتبال بلژیک انجام شده، تغییراتی که فوتبال بلژیک را به شکلی کامل و برگشت‌ناپذیر، زیر و رو می‌کند. مطالعاتی که انجام می‌شود عجیب، ولی تاثیرگذار هستند. در یک بررسی، متخصصان ده‌ها هزار ساعت فیلم فوتبالی از مسابقات رده‌ی جوانان تماشا می‌کنند تا مشکلات فوتبال کشورشان را بهتر بشناسند. یک بررسی دیگر از نحوه‌ی آموزش جوانان توسط ویولون‌نوازان برتر آلمانی الهام گرفته می‌شود. نتایج این مطالعات همه چیز را تغییر می‌دهد، از رقابت‌های بین مدارس گرفته تا تاکتیک‌های تیم ملی. پروفسورهلسن که این روز‌ها به عنوان دانشمند علوم ورزش و متخصص تمرین‌های ورزشی در یوفا کار می‌کند می‌گوید " شیاطین سرخ این روز‌ها خیلی خوب هستند، چون اکثر آن‌ها در این سیستم جوانان پرورش یافته‌اند ". اما همکاری هلسن و سابلون به خاطر دیدار دیگری ممکن می‌شود که از سر نا امیدی انجام شده بود. دو روز بعد از خاتمه‌ی رقابت‌های یورو ۲۰۰۰ سابلون اوایل صبح به خانه‌ی رئیس فدراسیون فوتبال بلژیک می‌رود تا سر میز صبحانه درباره‌ی وخامت شرایط صحبت کنند. در جام ملت‌های اروپای ۲۰۰۰، بلژیک در مرحله‌ی گروهی از ایتالیا و ترکیه سیلی‌های سختی خورده بود. اما شرایط تلخ‌تر از این حرف‌ها بود چرا که بلژیک در سال ۲۰۰۰ یکی از دو میزبان مشترک جام ملت‌های اروپا بود. هواداران بلژیکی با هزار شور و آرزو به استادیوم‌ها رفته بودند تا نمایش تیمی را تماشا کنند که سابلون برای توصیفش از کلمه‌ی " آشغال " استفاده می‌کند. در نهایت رئیس وقت فدراسیون به سابلون می‌گوید " باید بروی و همه چیز را عوض کنی ". سابلون وقتی از آن خانه بیرون می‌آید با خود می‌گوید " برای این تغییر، به یک استراتژی احتیاج داریم ". هلسن تنها پروفسوری که درباره‌ی فوتبال مطالعه کرده نیست. سابلون روز به روز به او اعتماد بیشتری پیدا می‌کند، نه فقط به خاطر همکاری هلسن با فیفا و یوفا و تحقیقات فوق‌العاده‌ی او درباره‌ی این ورزش، بلکه به این خاطر که هلسن همه چیز را صرفاً از نگاه آکادمیک نمی‌بیند. هلسن که خود قبلاً در لیگ‌های دسته‌های پایین‌تر بلژیک فوتبال بازی می‌کرده و مربی‌گری می‌کرده، فوتبال را هم به صورت عینی و هم به صورت آکادمیک می‌شناسد. سابلون و هلسن در همکاری با هم به راه‌حلی خاص دست پیدا می‌کنند: بلژیک باید شکل و شمایل برگزاری رقابت‌های فوتبال جوانان و نوجوانان خود را به کلی تغییر دهد. آن‌ها وفاداری به قواعد مرسوم فوتبال را کنار می‌گذارند. آن‌ها معتقد بودند بازی در تیم‌های ۵ نفره، بعد ۷ نفره، ۹ نفره و سرانجام ۱۱ نفره برای پرورش بازیکنان جوان و نوجوان‌شان مناسب نیست. سابلون و هلسون تصمیم می‌گیرند این سیستم را تغییر داده تا نوجوانان از وقتی در رقابت‌های فوتبالی شرکت می‌کنند، بازی را با دو تیم ۴ نفره شروع کرده، به دو تیم ۸ نفره رسیده و در نهایت فوتبال ۱۱ نفره را تجربه کنند. نکته‌ی طلایی در این تغییر سیستم اینجا است که به این ترتیب، نوجوانان می‌توانند از سنین کم، تاکتیک‌های لازم برای آرایش لوزی ۴ نفره را بیاموزند. آن‌ها چند سال بعد در تیم‌های ۸ نفره در استفاده از این تاکتیک‌ها تبحر پیدا کرده و در نهایت در تیم‌های یازده نفره، آرایش لوزی را به بهترین شکل ممکن به اجرا در می‌آورند. اما گونه‌ی جدیدی از فوتبالیست بلژیکی که قرار است در نتیجه‌ی این تغییرات پرورش پیدا کند و به تیم ملی راه یابد، به تیم متفاوتی نیاز دارد. سابلون دست به کار شده و تاکتیک‌های تیم ملی را هم تغییر می‌دهد. او سیستم بلژیک را به ۴-۳-۳ تغییر می‌دهد که با تاریخ و سنت فوتبال بلژیک همخوانی ندارد. بلژیک تا آن زمان در دنیای فوتبال به تیمی با ذهنیت دفاعی مشهور بود که تنها می‌تواند در ضدحمله‌ها به پیروزی دست یابد. سابلون معتقد بود این تغییرات و رسیدن بازیکنانی که در سیستم جوانان اساساً دگرگون‌شده‌ی فوتبال بلژیک پرورش یافته‌اند به تیم ملی، بلژیک را به تیمی تبدیل می‌کند که بی‌رحمانه به حریفان حمله کرده و حتی یک لحظه از یورش به سمت دروازه‌ی حریف غافل نمی‌شود. البته بلژیک در سال‌های بعد سیستم ۴-۳-۳ را کنار گذاشته، ولی ذهنیت مبتنی بر حمله همچنان بر تیم ملی این کشور حاکم است. تا اینجا هیچ تیمی به اندازه‌ی بلژیک در جام جهانی ۲۰۱۸ روسیه گلزنی نکرده. منبع: وال استریت ژورنال مترجم: آرش جلال منش