عقاب شچیری از گریه‌های استیلی پرمعنا‌تر بود/ سوئیس – صربستان، بازی‌ای که از ایران و آمریکا هم سیاسی‌تر بود/دو کشوری که روس‌ها اجازه حمل پرچم شان را هم ندادند!

سرویس بین الملل فردا؛ مهدی دهرویه؛ مدیر رادیو آلبانیایی صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران:

پلان اول: ایران- آمریکا، جام جهانی ۱۹۹۸

مسابقه فوتبال میان ایران و آمریکا در جام جهانی ۹۸ را به طور قطع خاطرتان هست. اصلاً نمی‌شود که خاطرتان نباشد. بازی‌های که از سوی محافل ورزشی نیز به عنوان سیاسی‌ترین بازی ادوار جام‌های جهانی معرفی شده است. گل حمید استیلی و اشک‌هایی که معانی زیادی در برداشت. پیام‌هایی که تنها در جنبه‌های ورزشی خلاصه نمی‌شدند.

عکس: گل حمید استیلی به آمریکا در جام جهانی ۹۸ و اشک‌های پس از آن

سایت فیفا پیش از آغاز جام جهانی ۲۰۱۸ در اقدامی جالب توجه با نگاهی به این جنگ فوتبالی و نوستالژیک نوشت: «در جام جهانی ۹۸ فرانسه به همه ثابت شد که فوتبال چگونه می‌تواند آب سردی باشد بر آتش شعله ور شده جنگ‌های سیاسی. فوتبال بهترین سلاح برای آرام کردن تنش‌های سیاسی آن هم در فضایی شاد و مفرح میان مردمان دو کشور قلمداد می‌شود که نمونه بارز آن بازی قرن میان ایران و آمریکا بود که در فضایی کاملا دوستانه و رقابتی برگزار شد و بدون تنش به پایان رسید(ورزش سه)»

اما سایت فیفا اشار‌های به این موضوع نداشت که در برخی لحظات، ورزش فوتبال همچون نمک بر زخم‌های کهنه عمل کرده و حتی می‌تواند جرقه آغاز جنگ نیز باشد. برای مثال جنگ کوتاه مدت (۴ روز) میان دو کشور السالوادور و هندوراس که به جنگ فوتبال معروف شده، از مستطیل سبز آغاز شده است.

پلان دوم: آلبانی- صربستان، مقدماتی یورو ۲۰۱۶

تیم‌های صربستان و آلبانی در گروه I از مرحله انتخابی یورو ۲۰۱۶ در ورزشگاه پارتیزان شهر بلگراد به مصاف یکدیگر رفتند، ولی این دیدار به دلیل مشکلاتی که پیش از پایان نیمه نخست به وجود آمد، نیمه‌کاره ماند. اتحادیه فوتبال اروپا هواداران آلبانی را به درخواست اتحادیه فوتبال صربستان از حضور در این دیدار منع کرده بود. اتحادیه فوتبال آلبانی هم اعلام کرد که در بازی برگشت همانند همتای صربستانی خود عمل کرده و از ورود هواداران صربستان در این بازی جلوگیری خواهد کرد.

در دقیقه ۴۱ این بازی زمانی که نتیجه بدون گل دنبال می‌شد، یک هواپیمای بدون سرنشین بر فراز استادیوم ظاهر شد که پرچمی را حمل می‌کرد که روی آن نقشه آلبانی تاریخی (آلبانی، کوزوو، بخشی از یونان، بخشی از مقدونیه و بخشی از مونتهنگرو) و لغت "Autochthonous" (بومی) نوشته شده بود. روی پرچم علاوه بر نوشته و نقشه آلبانی تاریخی، عکس دو نفر از مبارزان آلبانیایی، عیسی بولتینی Isa Boletini یکی از رهبران انقلاب مردم آلبانی مخالف صربستان در اوایل قرن بیستم و اسماعیل چمالی ismail qemali یکی از رهبران حزب ملی گرای آلبانی، بنیان گذار آلبانی جدید و رهبر مردم آلبانی در استقلال این کشور در ۱۹۱۲ نیز نقاشی شده بود. استفان میتروویچ، مدافع تیم ملی صربستان اقدام به پایین کشیدن پرچم و جمع آن کرد و این شروع درگیری بود.

عکس: پایین کشیدن پرچم منقش به نقشه تاریخی آلبانی و دو تن از قهرمانان ملی آلبانیایی توسط بازیکن صربستان در مسابقات مقدماتی یورو ۲۰۱۶

بعد از آن بازیکنان آلبانی سعی به پس گرفتن پرچم کردند، ولی در این لحظه یکی از هواداران یا توپ جمعکن‌ها با صندلی به بازیکن آلبانی حمله کرد و درگیری‌های اصلی شروع شد. با شروع درگیری‌ها تنی چند از هولیگان‌های صرب با شکستن فنس‌ها وارد زمین شدند و درگیری‌ها شدت گرفت. بعد از این اتفاقات بازی از سوی داور بازی قطع و نیمه کاره پایان یافت.

عکس: درگیری بازیکنان آلبانی و صربستان پس از در یورو ۲۰۱۶

در کوزوو و آلبانی مردم بدون درنظر گرفتن عواقب این کار و بدون نگرانی از حکم مراجع بین المللی در خصوص نتیجه بازی، به خیابان‌ها آمده و به شادی پرداختند. صربستان، برادر نخست وزیر آلبانی، ادی راما Edi Rama، که با پاسپورت آمریکایی خود در ورزشگاه حضور داشت را مسئول این اقدام دانستند و ماجرا‌های این فوتبال سیاسی تا مدت‌ها ادامه داشت.

پلان سوم: سوئیس - صربستان، جام جهانی ۲۰۱۸

شاید بهتر باشد این مسابقه فوتبال را میان کوزوو و صربستان دانست. چرا که کشور سوئیس کمترین نقش را در حواشی ایجاد شده در این مسابقه داشته است. رسانه‌های سوئیسی هم با انتخاب تیتر "ادامه رویا‌ها بر بال‌های عقاب‌های کوزوویی" نیز بر صحت این ادعا تاکید کردند. بسیاری حدس میزدند که با وجود سه بازیکن کوزوویی به نام‌های جردان شچیری (Xherdan Shaqiri)، والون بِهرامی (Valon Behrami)، گرانیت جاکا (Granit Xhaka) و یک بازیکن آلبانیایی تبار مقدونی‌های بنام بلریم جماعیلی (Blerim Dzemaili) در کشور سوئیس بازی این کشور با صربستان بدون حاشیه نخواهد ماند. به ویژه زمانی که مقامات امنیتی کشور روسیه به عنوان همپیمان قدیمی صرب‌ها از ورود پرچم آلبانی و کوزوو به ورزشگاه جلوگیری کرد.

والون بهرامی که پرچم بزرگ کوزوو را روی بازویش تتو کرده و جردان شچیری که آن را روی کفشش به ثبت رسانده بود پس از گل دقیقه ۹۰ شچیری به سمت تماشاگران رفته و با دستان خود نماد اتحاد آلبانیایی‌تبار‌های منطقه بالکان (پرچم آلبانی منقش به تصویر یک عقاب دو سر که نماد اتحاد دو قوم آلبانیایی گگ و توسک بوده و از قرن ۱۳ میلادی وجود دارد، است و نکته جالب اینکه اکثر مردم آلبانی پرچم کشور خود را پرچم کشور آلبانی میدانند و پرچم حال حاضر خود را تحمیل اتحادیه اروپا می‌دانند) را به سمت تماشاگران صرب نشانه رفتند.

عکس: خوشحالی دو بازیکن کوزوویی سوئیس در مقابل صربستان با نماد عقاب

شاید شچیری در مسیر فرار از تله آفساید تا دوختن توپ به تور دروازه صربستان در فکر انتقام بود. انتقام بیش از یک میلیون آواره کوزوویی که در سال ۱۹۹۹ و در خلال جنگ با صرب‌ها آواره شدند و خانواده شچیری نیز جزو این آوارگان بودند. شاید شچیری در این تصور بود که با گذر از مدافع صرب و آشنا کردن توپ با تور دروازه می‌تواند استقلال کشور خود را در جهان به رسمیت بشناساند. آن هم در کشور روسیه. شاید شچیری پیش‌بینی می‌کرد که با زدن این گل رسانه‌ها این‌گونه تیتر بزنند که "دو کوزوویی، علیه صربستان و روسیه". روسی‌های که در آخرین حمایت خود از صربستان از ورود پرچم‌های کوزوو و آلبانی به ورزشگاه جلوگیری کرد، ولی مانع از برافراشته شدن یک بنر ضد کوزوو که روی آن نوشته شده بود:" کوزوو متعلق به صربستان است"، و شعار "روسیه، صربستان، برادران همیشگی" در ورزشگاه نشد.

عکس: رسانه سوئیسی بلیک: زیر سایه عقاب‌ها «Xhaka- جاکا» و «Shaqiri- شاکری»، برای پرواز در بالاترین سطح به رؤیای خود می‌ادامه می‌دهیم

پس از پیروزی سوئیس، ادی راما، نخست وزیر آلبانی در کاخ ریاست جمهوری خود جشن برپا کرد و ویدئو کنفرانس گذاشت. رسانه‌های آلبانیایی با طعنه به ممانعت از ورود پرچم‌ها به ورزشگاه نوشتند "عقاب‌ها از آسمان می‌آیند" و شچیری پس از بازی، گفت: در فوتبال، گاهی احساسات بر شما غلبه می‌کند. شما دیدید من چه کردم، این حرکات فقط احساس بود.

اینکه بازی ایران و آمریکا در سال ۹۸ سیاسی‌تر بود یا بازی سوئیس و صربستان (بخوانید کوزوو و صربستان)، احتیاج به بررسی‌های بیشتری دارد، اینکه گریه‌های حمید استیلی پیام‌های بیشتری داشت یا نماد عقاب شچیری، چندان مشخص نیست، اما آنچه مشخص است آنست که بازی فوتبال در برخی موارد چنان با سیاست و تاریخ آمیخته می‌شود که بعد سیاسی آن به بعد ورزشی آن کاملا می‌چربد.