سقوط آزاد بدون چتر نجات

دیجیاتو : چتربازی و پرش از ارتفاع به خودی خود ترسناک است، حتی اگر تمامی موارد ایمنی را در نظر گرفته باشید. روز گذشته، بدلکار معروف آقای «لوک آیکینز» از هواپیمایی در ارتفاع 7620 متری بیرون پرید، در حالی که تنها یک GPS، دوربین، وسیله ارتباطی، و ماسک اکسیژن به همراه داشت. بله، از چتر نجات در این لیست خبری نیست. البته او ماسک اکسیژن را هم در ارتفاع حدود 5500 متری به همکار چتربازش تحویل داد. چند دقیقه بعد، «لوک آیکینز» بدون استفاده از لباس بالدار یا چتر نجات، با موفقیت روی توری مربعی با ابعاد 30 متر فرود آمد، یا بهتر است بگوییم سقوط کرد. تماشای این سقوط آزاد هم هیجان انگیز و هم دلهره آور است: این بدلکار پر دل و جرأت پس از فرود موفقیت آمیز به خبرنگاران گفت: «احساس می کنم در فضا معلقم. تجربه ای که شاهد آن بودید، برای من خارق العاده بود. هیچ واژه ای برای وصف آن به ذهنم نمی رسد.» به مدت دو هفته هر شب بیخوابی به سرم می زد. به این فکر می کردم که اگر فردی بخواهد چنین عملیاتی را انجام دهد، چه کار باید بکند؟ واضح است که این عملیات به راحتی و توسط هر فردی تکرار نخواهد شد. «آیکینز» که مشاور عملیات سقوط آزاد مافوق صوت «فلیکس باوم گارتنر» در سال 2012 بود، بیش از 18 هزار مرتبه چتربازی را در دوران زندگی حرفه ای خود تجربه کرده. او که 42 سال دارد، برای انجام این عملیات ویژه بیش از 2 سال تمرین داشته و البته چند وقتی نیز مشغول غلبه بر ترس خود بوده. او در این رابطه می گوید: «زمانی که این فکر به مغزم خطور کرد، مثل هر انسان طبیعی و عاقل به خودم گفتم: نه، ممنون. من زن و بچه دارم، و می خواهم زنده بمانم. اما پس از آن به مدت دو هفته هر شب بیخوابی به سرم می زد. به این فکر می کردم که اگر فردی بخواهد چنین عملیاتی را انجام دهد، چه کار باید بکند؟». خب، عملیات سقوط چطور انجام شد؟ «آیکینز» از دستگاه GPS و چهار چراغ تعبیه شده روی تور زمینی برای هدایت پروازش استفاده کرد. توری به گونه ای طراحی شده بود که با سقوط بر روی آن، شتاب حرکت را تا حد زیادی کاهش می داد: توری از جنس Spectra که نوعی الیاف فشرده پلی اتیلن است، ساخته شده و استقامت آن دو برابر بیشتر از فولاد است، ضمن اینکه قابلیت کشسانی بسیار کمی دارد. زمانی که «آیکینز» به سطح این سازه برخورد کند، چهار سیلندر هوای فشرده که از طریق طناب و قرقره به چهار گوشه توری متصل هستند، سرعت فرود او را کاهش می دهند. وضعیت فوق دقیقاً مشابه حالتی است که می خواهید یک تخم مرغ در حال سقوط را با دستان خود بگیرید، در این حالت دستان خود را به آرامی پایین می آورید تا تخم مرغ بر اثر ضربه نشکند. نکات ایمنی دیگری نیز برای این عملیات در نظر گرفته شده بود. مثلاً به خاطر اینکه اکسیژن در ارتفاع بالا رقیق است، «آیکینز» در مرحله اول عملیات از ماسک اکسیژن استفاده کرد. همچنین از آنجا که او چتربازی حرفه ای به شمار می رود، می داند که چگونه فرود بیاید. همان طور که در ویدئو می بینیم، بهترین حالت سقوط در حالت دست و پای کشیده و قرار گرفتن سینه در راستای سطح زمین است. در این وضعیت، اصطکاک ایجاد شده باعث کاهش سرعت خواهد شد و تغییر وضعیت ناگهانی به هنگام عملیات نیز ساده تر انجام می گردد. با این حال دلیل اصلی امکان پذیری عملیات مورد بحث و دیگر سقوط های مشابه را می توان پدیده «سرعت حدی» دانست. در این حالت به خاطر اصطکاک، سرعت سقوط در مقدار مشخصی ثابت شده و دیگر افزایش نخواهد یافت