اولین دستمزد علی نصیریان چقدر بود؟

اجرای این برنامه که با همت کانون کارگردانان خانه تئاتر برگزار شد، بر عهده مجید گیاهچی بود.

در ابتدای این برنامه شهرام گیل‌آبادی مدیرعامل خانه تئاتر به عنوان اولین سخنران، گفت: مرور عمر شریف استاد نصیریان برای ما دستاوردهای فراوانی دارد و نیاز است که تبارشناسی شوند. به عنوان یک پژوهشکر اشاره به فراتحلیلی درباره استاد نصیریان که می‌توان سال‌ها با آن حرف زد.

وی اظهار کرد: ما به راحتی از کنار بزرگان‌مان عبور می‌کنیم و پژوهش درباره آنها نمی‌کنیم. با دیدهای مختلف می‌توان درباره استاد نصیریان پژوهش کرد و این پژوهش‌ها می‌تواند آموزه‌های فراوانی برای ما داشته باشد.

گیل‌آبادی یادآور شد: استاد نصیریان کسی است که از مردم شروع می‌کند و به مردم برمی‌گردد و این در تمام آثارشان دیده می‌شود.

مدیرعامل خانه تئاتر تأکید کرد: ما باید به سمت تولید اندیشه‌ای برویم که از تبارشناسی این بزرگان به دست می‌آوریم. مردم در آثار استاد نصیریان موج می‌زند. اگر نظمی دارند برای خدمت سالن و سلامت به مردم است.

وی ادامه داد: با استاد نصیریان ستایش‌گونه باید برخورد کرد یا سنجش‌گونه که نوع دوم مؤثر است.

سپس ایرج راد رئیس هیأت مدیره خانه تئاتر و یکی از اعضای گروه تئاتر «مردم» درباره تجربه و همکاری خود با علی نصیریان در تئاتر، گفت: افتخار من هست که در اداره برنامه‌های تئاتر در گروه تئاتر «مردم» به سرپرستی استاد انتظامی و نصیریان بودم. همه استاد نصیریان را از طریق آثارشان می‌شناسیم؛ ایشان یکی از پایه‌گذاران اصلی تئاتر نو در ایران هستند.

وی با اشاره به روند تاریخی تعطیلی تئاتر لاله‌زار و شکل‌گیری اداره هنرهای دراماتیک، توضیح داد: در اداره هنرهای دراماتیک که دولتی بود، هنرمندان با تفکرات مختلف و برای هنر تئاتر در این اداره بودند. آقای نصیریان از سال ۱۳۳۶ تا ۱۳۳۹ در سالن کوچک اداره مستمر فعالیت می‌کردند.

راد ادامه داد:۷۰ سال کار ارزشمند و مستمر انجام دادند و یکی از پایه‌گذاران اداره هنرهای دراماتیک بود. استاد نصیریان با تئاترهایی که اداره برای اجرا در تلویزیون تولید می‌کرد، مردم را بیشتر با تئاتر آشنا کردند و این مرحله‌ای برای توسعه تئاتر بود. بعدها استاد نصیریان یکی از پایه‌گذاران تماشاخانه سنگلج شد.

وی یادآور شد: ایشان سنت‌های نمایش ایرانی را به صورت مدرن روی صحنه می‌بردند. ایشان و بزرگان دیگر چون کوه پشت هنرمندان تئاتر بودند و اجازه سانسور آثار تئاتری را نمی‌دادند. استاد نصیریان به همراه گروه آثار را به سراسر کشور می‌برد و اجرا می‌کرد.

راد تأکید کرد: نظم و گروه از ارکان اساسی تئاتر بود و اگر حالا تئاتر ما شکل نمی‌گیرد به خاطر این است که گروه نداریم. همه در گروه در خدمت تئاتر و فرهنگ بودند.

این کارگردان و بازیگر تئاتر تصریح کرد: شرافت ذاتی ویژگی بزرگانی چون استاد نصیریان بود. ایشان شخصیتی زلال دارند و به همین خاطر روی مردم تأثیرگذار هستند. برای من خصایص انسانی آقای نصیریان ارزشمندتر از هنر و توانایی‌شان در کارگردانی، بازیگری و نمایشنامه‌نویسی است.

در ادامه داریوش مؤدبیان هنرمند تئاتر و از اعضای گروه تئاتر «مردم» نیز به ایراد سخنانی پرداخت و یادداشتی را با این سرآغاز که «علی نصیریان ستودنی است» و حاوی بررسی وجوه مختلف نصیریان نظیر نمایشنامه‌نویسی، کارگردانی، بازیگری، مدیریت و انسانیت، قرائت کرد.

وی با این جمله که «علی نصیریان منشور تئاتری ماست»، یادداشت خود را پایان داد.

در این بخش فرهاد آییش بازیگر و کارگردان تئاتر درباره شخصیت علی نصیریان و تجربه همکاری با او، گفت: من شانس این را داشتم که بعد از انقلاب چند بار با آقای نصیریان همکاری و همچنین سفر داشتم. من از دوران نوجوانی و جوانی عاشق علی نصیریان بودم.

وی در ادامه به نوع آشنایی با نصیریان و تأثیرگذاری این هنرمند بر خود اشاره کرد.

آییش تأکید کرد: من ۲ الگوی پدری از نوجوانی داشتم زیرا پدرم فوت کرده بود؛ یک الگو علی نصیریان بود و دیگری آقای هالو بود؛ شخصیتی که آقای نصیریان خلق کرده بود.

وی درباره شکل‌گیری طرح نمایش «هفت شب با مهمان ناخوانده» و ارائه آن به نصیریان و در نهایت تولید و اجرای این اثر با حضور نصیریان به ذکر خاطراتی پرداخت.

این هنرمند تأکید کرد: آقای نصیریان در عین سادگی به لحاظ تفکر و دانایی پیچیده است. من بعد از آشنایی با آقای نصیریان وارد فاز تازه‌ای از زندگی و هنری‌ام شدم.

در این بخش از مراسم علی نصیریان در میان تشویق حضار، روی صحنه حضور پیدا کرد و گفت: من از همه تلاشی که ایرج راد برای این خانه متحمل شد تشکر می‌کنم و امیدوارم خانه‌تان همیشه آباد باشد. دیدن مؤدبیان و آییش همیشه من را سر حال می‌آورد چون رابطه ما فقط کار نبود بلکه زندگی بود و هست.

وی با اشاره به دوران کودکی خود و شنیدن پیش‌پرده‌خوانی از رادیو و خرید تصنیف‌های این اجراها از لاله‌زار به عنوان شروع آشنایی و فعالیت هنری، یادآور شد: من شیفته نقالی بودم. من در ماه‌های رمضان شیفته نوع بیان یکی از وعاظ بودم و شخصیتم در سریال «سربداران» برگرفته از آن شخصیت بود. با این اتفاقات و دیدن تعزیه و تخته حوضی علاقه‌مند به تئاتر شدم و در مدرسه در نمایشی از بهمن فرسی بازی کردم.

این هنرمند مطرح تئاتر سپس به تعریف روند ورود خود به کلاس‌های آموزشی تئاتر، حضور در تئاتر سعدی، هنرستان هنرپیشگی، کلاس‌های شاهین سرکیسیان پرداخت.

نصیریان یادآور شد: من هیچوقت در هیچ حزب و دسته‌ای نبودم.

وی در ادامه نیز به ارائه توضیحاتی درباره روند فعالیت خود در عرصه بازیگری و کارگردانی پرداخت.

این بازیگر با سابقه سینما و تئاتر درباره نحوه آشنایی و حضور خود در فیلم «گاو» مهرجویی، گفت: مرحوم جعفر والی به اشتباه گفته بود که فیلم «گاو» را ما در تلویزیون کار کردیم و بعد آقای مهرجویی دوربین آورد و کار آماده را گرفت. اینگونه نبود، مهرجویی زحمت بسیار کشید و یک فیلم درخشان ساخت و با هدایت درست آقای انتظامی، بازی درخشانی از او گرفت.

نصیریان اولین دستمزد خود را ۲۵۰ تومان ذکر کرد و افزود: بیشترین دستمزدم ۷ هزار تومان بابت کارگردانی بود. قیمت بلیت تماشاخانه سنگلج در بالکن ۴ تومان و همکف ۶ تومان بود.

وی در ادامه سخنان خود تصریح کرد: ما هر کار موفقی انجام دادیم با گروه بود ولی نمی‌دانم الان با شرایط اقتصادی، اینترنت، ارتباط با دنیا و رشد جمعیت گروه می‌توان شکل داد یا نه. آنچه مسلم است تئاتر جریان و گروه می‌خواهد.

این هنرمند تئاتر تأکید کرد: بایدی ندارد که فقط تئاتر ایرانی یا سنتی داشته باشیم. ما نیاز به تئاتر روز هم داریم.

در پایان کیک تولد ۸۵ سالگی نصیریان در حضور حاظران در سالن بریده و عکس دسته جمعی مراسم گرفته شد.