دعوای میراث داران ارشاد

روزنامه صبح نو : دیروز مراسم تشییع مرحوم پوران شریعت رضوی؛ همسر مرحوم دکتر علی شریعتی و خواهر آذر شریعت رضوی، در خیابانی که به نام همسرش «علی شریعتی» نام داشت، برگزار شد. در این خیابان مکانی قرار دارد که یادآور سخنرانی‌های آتشین و انقلابی دکتر شریعتی است: حسینیه ارشاد. ماجرای تشییع دیروز از این قرار است که خانواده دکتر شریعتی قصد داشتند که نماز میت مرحوم شریعت رضوی در حسینیه ارشاد برگزار شود، اما متولیان حسینیه ارشاد از برگزاری مراسم در حسینیه ممانعت به عمل آورده‌اند.

آقای احسان شریعتی؛ فرزند مرحوم شریعت رضوی، پس از انجام ممانعت، در مقابل در حسینیه ارشاد با اشاره به سخنان پدرش یادآور شد: خودش می‌گوید ارشاد ساختمان نیست و یک جنبش است. اگر اینجا را انتخاب کردیم و امروز می‌گویند حق ورود ندارید شرم بر ما. اینجا پایگاه آن جهان‌بینی بود که امروز بیش از ایران در سایر کشور‌ها گوش شنوا دارد و اینجا و این ساختمان برای ما یک نماد است والا ساختمان هیچ ارزشی برای تفکر شریعتی ندارد.

احسان شریعتی پس از این، از تجمع‌کنندگان که به روایت تصاویر چیزی در حدود چهارصد نفر بوده‌اند می‌خواهد که نماز را در مقابل در حسینیه بخوانند. این ممانعت حرف و حدیث‌هایی را برانگیخت. در عین حال فرماندار تهران نیز در واکنش به اظهارات احسان شریعتی به ایرنا گفت: مجوز تشییع پیکر پوران شریعت رضوی همسر دکتر شریعتی از حسینیه ارشاد صادر شده بود و نیروی انتظامی نیز همکاری لازم را در این زمینه داشته است. آقای عیسی فرهادی افزود: متولیان و خانواده مرحوم باید به منظور انجام مراسم هماهنگی‌های لازم را با هیات امنای حسینیه انجام می‌دادند که این کار صورت نگرفته بود. برگزاری مراسم در حسینیه، بازشدن در‌ها و سایر امور نیازمند هماهنگی با هیات امنای آن بود که باید از طرف متولیان مراسم یا خانواده متوفی انجام می‌شد، اما ظاهرا این اقدامات انجام نشده است.

ریاست هیات امنای حسینیه ارشاد اکنون در دست آقای علیرضا زرین وژده‌نژاد است که حسینیه ارشاد را به عنوان یک موسسه فرهنگی در وزارت ارشاد ثبت کرده است. او رییس صندوق اندوخته نیکان نیز هست و از سوابق سیاسی او اطلاع خاصی در دست نیست. «صبح نو» تلاش کرد که با آقای زرین تماس بگیرد، اما او پس از برقراری تماس و مطرح شدن سوال درباره مراسم دیروز، بلافاصله تلفن را قطع کرد و دیگر پاسخ تلفن را نداد.

ممانعت هیات امنا و متولیان حسینیه ارشاد در حالی صورت می‌گیرد که پیش از این مراسم تشییع و ترحیم چهره‌هایی مانند ابراهیم یزدی، علی اکبر معین‌فر، محمد بسته‌نگار و ناصر میناچی که از چهره‌های ملی‌مذهبی بوده‌اند در حسینیه ارشاد برگزار شده بود و حتی احسان شریعتی در مراسم ترحیم ناصر میناچی (رییس سابق و موسس حسینیه ارشاد) سخنرانی کرده بود!

حال سوالی که مطرح است، این است که چرا باید از ورود پیکر همسر دکتر شریعتی به حسینیه ارشاد جلوگیری شود؟ پاسخ را باید در اهمیت هویتی حسینیه ارشاد و میراث‌داری آن جست‌وجو کرد؛ وگرنه برگزاری یک مراسم ساده اقامه نماز بر پیکر همسر دکتر شریعتی به‌خودی خود چندان اهمیتی ندارد. آنچه باعث شده است این عمل صورت بگیرد و واکنش تند و احساسی احسان شریعتی را به دنبال داشته باشد، دعوا بر سر میراث حسینیه ارشاد است. این احتمال وقتی قوت می‌گیرد که بدانیم میناچی از چهره‌های ملی‌مذهبی بوده است و احتمالا در وصیت خود به رییس کنونی هیات امنا از آن‌ها خواسته است که مراقب میراث حسینیه ارشاد باشد تا اشخاصی مانند دکتر شریعتی و خاندان او ادعای میراث‌داری نکنند. البته پیکر خود میناچی هم به‌رغم وصیتش در حسینیه ارشاد دفن نشد. حضور پررنگ چهره‌های ملی‌مذهبی و لیبرال در این مراسم هم یکی از نکات جالب توجه و حاشیه‌های مراسم دیروز بوده است. جالب این است که افکار مرحوم شریعتی با عنوان چپ اسلامی شناخته می‌شود و در حال حاضر مورد حمله لیبرال‌هایی مانند حزب کارگزاران است. نماز میت را هم شیخ احمد منتظری می‌خواند که این خود جالب توجه است.

در سال‌های دورتر نیز شهید مطهری هم (که از موسسان و سخنرانان اصلی حسینیه ارشاد بود) به‌دلیل اعمال دخالت‌های بیجای ناصر میناچی از آن جدا شده بود و کار را واگذار کرده بود. حالا و پس از گذشت کمتر از پنجاه سال دوباره دعوا بر سر حسینیه ارشاد نمایان شد و این بار به جای شهید مطهری، خاندان دکتر شریعتی از حسینیه ارشاد رانده می‌شوند.