وضعیت سینمای سوریه پس از جنگ

خبرگزاری مهر: نشست «سینمای سوریه، سینمای مقاومت» با حضور کارگردانان و بازیگران سوری از جمله مراد شاهین رییس سازمان سینمایی سوریه، حسین عباس بازیگر فیلم «باران حمص»، عوض القدرو کارگردان، منتقد و بازیگر و سلما مصری بازیگر فیلم «بازمانده» ساخته زنده یاد سیف الله داد و همچنین محسن برمهانی مدیر بخش بین الملل پانزدهمین جشنواره فیلم «مقاومت» امروز چهارشنبه هفتم آذر در سینما فلسطین محل برپایی پانزدهمین جشنواره فیلم «مقاومت» برگزار شد.

سلما مصری بازیگر فیلم «بازمانده» در ابتدای این نشست گفت: خوشحالم در تهران هستم به ویژه اینکه به دلیل بازی در فیلم «بازمانده» کاری از سیف الله داد فیلمساز فقید و مطرح ایرانی از من تجلیل می‌شود. فکر می‌کنم لازم است از سیف الله داد کارگردان این فیلم نیز یاد کنیم که این اثر ماندگار را خلق کرد.

القدرو نیز در سخنانی عنوان کرد: از اینکه به این جشنواره دعوت شدم خوشحالم؛ جشنواره‌ای که به نظرم فقط برای ارایه و نمایش فیلم‌ها نیست بلکه پلی برای ارتباط و ادای کلمه حقیقت است و امیدوارم این جشنواره موفق باشد.

حسین عباس بازیگر فیلم «باران حمص» نیز در این نشست بیان کرد: از حضور افرادی که در این نشست شرکت کردند تشکر می‌کنم هرچند من پیش از این اولین بار در سال ۲۰۰۴ برای یک جشنواره به ایران آمدم و این سومین بار است در ایران حضور می‌یابم.

مراد شاهین رییس سازمان سینمایی سوریه نیز در این جلسه در سخنانی با اشاره به اهمیت سینمای سوریه و وضعیتی که بر آن گذشته است، توضیح داد: سینمای سوریه قرار است جدی و هدفمند کار خود را دنبال کند. این سینما به شکلی عمیق به فرهنگ، تاریخ و هویت سوریه می‌پردازد و همچنین به تازگی رویکرد جدیدی را در پیش گرفته ایم که از فرهنگ و تاریخ سوریه حفاظت و در مقابل متجاوزان از هویت خود دفاع کنیم. این رویکرد باعث شد حضور در جشنواره‌ها به عنوان یک هدف برای ما مطرح باشد و سعی کنیم پیام خود را به کشور‌های دوست و کشور‌های اروپایی و... برسانیم.

وی در این نشست درباره تغییر رویکرد‌های سینمای سوریه بعد از جنگ در این کشور گفت: سینمای سوریه قبل و بعد از جنگ تغییری در رویکرد‌های خود نداشته است. ما پیش از جنگ هم فیلم‌هایی با مضامین اجتماعی و انتقادی می‌ساختیم که وقتی به جشنواره‌ها می‌رفت تعجب می‌کردند و اینگونه نیست که سینمای ما بعد از جنگ تغییر کرده باشد حتی فیلمی به نام «عاشق» داشتیم که در سال ۲۰۱۰ تولید شد و به دلیل مضمون آن از جشنواره‌هایی مثل مصر حذف شد، اما بعد‌ها منتقدان که آن را دیدند تعجب کردند از اینکه این فیلم در همین حکومت فعلی ساخته شده است، چون انتقادات زیادی نسبت به جامعه و کشور در آن مطرح شده بود.

فیلمی به نام «عاشق» داشتیم که در سال ۲۰۱۰ تولید شد و به دلیل مضمون آن از جشنواره‌هایی مثل مصر حذف شد رییس سازمان سینمایی سوریه در بخش دیگر درباره تولیدات مشترک بین ایران و سوریه توصیح داد: اخیرا دو فیلم به عنوان تولید مشترک ایران و سوریه ساخته شد یکی از آن‌ها فیلم «به وقت شام» به کارگردانی ابراهیم حاتمی کیا بود که بازیگران ایرانی و سوری در آن بازی کردند و در سوریه هم نمایش داده شد. دیگری فیلم مستندی درباره معرکه‌ای بود که در آن می‌بایست حصاری در یکی از فرودگاه‌های سوریه می‌شکست.

وی خبر داد: حضور ما در جشنواره فیلم مقاومت به این دلیل است که پلی برای تولید کار‌های مشترک بزنیم و امیدوارم این همکاری‌ها ادامه یابد چراکه نقاط مشترک بسیاری بین سینمای ایران و سوریه از نظر فرم و محتوا وجود دارد.

القدرو نیز درباره تعامل با ایران گفت: همکاری مشترک با ایران فقط حین جنگ اتفاق نیفتاد بلکه قبل از جنگ هم بود و حتی نمونه‌هایی از این همکاری‌ها را می‌توان در جشنواره‌هایی مثل فیلم فجر مشاهده کرد. حتی این همکاری‌های مشترک باعث شد برخی بازیگران ایرانی در سوریه معروف شوند و مردم سوریه برخی از این افراد را به خوبی می‌شناسند و اصلا همین همکاری‌های ایران و سوریه بود که باعث شد سینمای سوریه به پیشرفت برسد.

شاهین در بخش بعدی درباره چگونگی انتقال مسایل سوریه و آگاهی رسانی به دیگر کشور‌ها از طریق تصویر عنوان کرد: ما باید بتوانیم از طریق سینما درباره فرهنگ خود آگاهی رسانیم و برایمان در این زمینه چالشی وجود دارد که چطور می‌توانیم شبکه‌ها و یا مسیر‌هایی را پیدا کنیم و تفکر مورد نظر خود را به آن‌ها برسانیم. مخصوصا که اکنون رسانه‌هایی وجود دارند که اخبار نادرست را به کشور‌های اروپایی می‌رسانند و ما بیشتر برای چنین کشور‌هایی دچار مشکل هستیم.

در ادامه این نشست برمهانی مدیر بخش بین الملل جشنواره فیلم «مقاومت» با اشاره به یک سکانس فیلم «بازمانده» از سلما مصری درباره حس و حالش در این سکانس پرسید که مصری توضیح داد: این فیلم ۲۲ سال پیش ساخته شد و آن زمان من بسیار جوان بودم. جالب است بدانید من برای آن نقش مجبور شدم وضعیت جسمانی و فیزیکی خود را تغییر دهم. این نقش چندین سال از من بزرگتر بود و لازم بود به لحاظ فیزیکی تغییراتی در چهره من لحاظ شود. آن زمان آقای سیف الله داد از من می‌خواست حتی با گریم نقش زندگی کنم تا بتوانم حال و هوای نقشی را که چندین سال از من بزرگتر بود حفظ کنم.

وی اضافه کرد: خاطرم هست آن زمان بازخورد‌ها هنگام بازی من بسیار خوب بود و من جمله‌ای را به خاطر دارم که کارگردان بیان می‌کرد و در اکثر سکانس‌ها به من می‌گفت: «خیلی خوب» است. من از آن زمان تاکنون چندین فیلم و سریال دیگر هم بازی کردم، اما «بازمانده» جزو مهمترین فیلم‌های من است.

مصری درباره سکانس پایانی این فیلم یادآور شد: ما آیت الکرسی را برای حفظ جان خود می‌خوانیم و من هم برای سکانس آخر در قطار که زن از کودک مراقبت می‌کند، پیشنهاد دادم که آیت الکرسی را با خود زمزمه کنم. بعد از خواندن آیت الکرسی من کودک را با پارچه پوشاندم و قطار را منفجر و خود را به بیرون پرتاب کردم. زن خود را فدا می‌کند، اما کودک زنده می‌ماند و وقتی صدای گریه کودک پخش می‌شود یعنی مقاومت برای مردم فلسطین ادامه دارد.

در بخش دیگر این نشست شاهین رییس سازمان سینمایی سوریه درباره ساخت فیلم‌هایی درباره مقاومت با توجه به جریان سازی‌های منفی رسانه‌ها عنوان کرد: باید یک جبهه یکپارچه داشت تا بتوانیم نسبت به افکار منفی در حوزه مقاومت عمل کنیم. رسانه‌ها و فیلمسازان آثاری می‌سازند که نمود واقعی ندارد و اگر ما یکپارچه باشیم و شفاف سازی کنیم می‌توانیم تصویر درستی را از مقاومت خود به غرب نشان دهیم.

در این نشست شاهین درباره به تصویرکشیدن اتفاقات چند ساله اخیر در جنگ سوریه اظهار کرد: اگر ما بخواهیم اتفاقات این جنگ را به تصویر بکشیم شاید به بیش از ۲۰ سال زمان نیاز داشته باشم با این حال تا همین جا هم سینمای سوریه تلاش کرد در حوزه آگاه سازی و تصویر کردن مسایل اقدامات لازم را انجام دهد. در حین جنگ، تفکری وارد جامعه شد که تلاش کرد هویت ما را تغییر دهد، اما سازمان سینمایی سوریه سعی کرد از طریق شفاف سازی با این‌ها مقابله کند. تلاش دیگر این بود که مقاومت ملت و ارتش را از طریق فیلم‌های مستند آرشیو کنیم تا منابعی موثق باشند که حتی مخالفان نیز بتوانند از طریق این آثار به حقیقت دست یابند. ما تصاویر بسیاری داریم که آن‌ها را مستند می‌کنیم تا نسل‌های آینده بتوانند به این آثار دست پیدا کنند.

حسین عباس دیگر بازیگر سوری درباره بازی در فیلم‌هایی با موضوع مقاومت تصریح کرد: غم‌ها و آرزو‌های مشترک زیادی بین ما بازیگران و کارگردانان هست که می‌توانیم آن‌ها را با تولیداتی که داریم محقق کنیم. خوش شانسی من است که در کار‌هایی با مضمون مقاومت حضور داشته ام. سوریه جلودار خط مقاومت است و اگر شکست می‌خورد خط مقدم مقاومت شکست می‌خورد. هدف اصلی ما حفظ قبله فلسطین است و ما بازیگران سعی کردیم با بازی در فیلم‌های حوزه مقاومت محور مقاومت را حفظ کنیم.

رییس سازمان سینمایی سوریه در پایان درباره داعش نیز بیان کرد: داعش سعی می‌کرد از رسانه و پتانسیل آن استفاده کند. متاسفانه برخی از رسانه‌های ما هم اقدامات آن‌ها را پخش کردند. ما مسیولیت داریم که کشتار‌ها و اقدامات وحشتناک آن‌ها را به فیلم تبدیل کنیم. مسئولیتی هم داریم که درباره افرادی که توسط داعش کشته شدند فیلم بسازیم تا بتوانیم آن‌ها را جاودانه کنیم.