تکالیف مؤمنان در عصر غیبت نسبت به امام عصر (عج) چیست؟

خبرگزاری مهر: شیعیان در مورد حضرت مهدی علیه السلام و موقعیت او، هر یک وظایف سنگینی بر عهده دارند، اینک به برخی از آن‌ها اشاره می‌کنیم: ایمان به حتمی بودن خروج مهدی علیه السلام در روایات اهل سنّت می‌خوانیم که پیامبرصلی الله علیه وآله فرمود: «من أنکر خروج المهدیّ فقد کفر بما أنزل علی محمّد»؛ (١) «هر کس منکر خروج مهدی شود به آنچه بر محمّدصلی الله علیه وآله نازل شده کفر ورزیده است.» صبوری و تمسّک به دین حق در فتنه‌ها امام صادق علیه السلام فرمود: «طوبی لمن تمسّک بأمرنا فی غیبة قآئمنا، فلم یزغ قلبه بعد الهدایة...»؛ (٢) «خوشا به حال کسی که در غیبت قائم ما متمسک به امر ما شده و قلب او بعد از هدایت منحرف نشود...». تمسّک به ولایت امام غایب امام باقرعلیه السلام از رسول خداصلی الله علیه وآله نقل کرده که فرمود: «طوبی لمن أدرک قائم أهل بیتی وهو یأتمّ به فی غیبته قبل قیامه و...»؛ (٣) «خوشا به حال کسی که قائم اهل بیت مرا درک کند و در غیبت او قبل از قیامش به او اقتدا کند و...». طلب معرفت امام زمان علیه السلام از خداوند متعال کلینی رحمه الله به سند خود از ابوبصیر نقل کرده که امام باقرعلیه السلام به من فرمود: «هل عرفت إمامک؟ قال: قلت: إی واللَّه، قبل أن أخرج من الکوفة. فقال: حسبک إذاً»؛ (٤) «آیا امامت را شناخته ای؟ عرض کردم: آری به خدا سوگند قبل از آنکه از کوفه خارج شوم. فرمود: بس است تو را در این هنگام.» تجدید بیعت و ثبات بر اطاعت در دعای عهد از امام صادق علیه السلام می‌خوانیم: «اللّهمّ إنّی أجدّد له فی صبیحة یومی هذا وما عِشت فی أیّامی عهداً وعقداً وبیعة له فی عنقی لا أحول عن‌ها ولا أزول أبداً، اللّهمّ اجعلنی من أنصاره وأعوانه والذّابّین عنه...»؛ (٥) «بار خدایا! همانا من برای او حضرت مهدی علیه السلام در این روزم عهد و پیمان و بیعتی را در گردنم تجدید می‌کنم، بیعتی که از آن بازنگشته و هرگز آن را زایل نمی‌سازم. بار خدایا! مرا از یاران و کمک کاران و مدافعین از آن حضرت قرار بده...». در این دعا سخن از تجدید عهد با امام خود در هر روز است. مقابله با شبهات و اشکالات امام صادق علیه السلام در حدیثی فرمود: «إیّاکم والشّک والارتیاب، انفوا عن نفوسکم الشکوک، وقد حذّرتم فاحذروا، ومن اللَّه أسئل توفیقکم وإرشادکم»؛ (٦) «.. خود را از شک و تردید دور کنید و از شک‌ها بپرهیزید، شما بر حذر داده شدید پس حذر کنید، و من توفیق و ارشاد شما را از خداوند خواستارم.» کمک و یاری برادران مؤمن امام صادق علیه السلام در حدیثی جمله {وَعَمِلُوا الصّالِحاتِ} در سوره «العصر» را بر مواسات و هم یاری برادران دینی منطبق ساخته اند. (٧) ‌در تفسیر امام عسکری علیه السلام آمده است: «هرکس متکفل یتیمی برای ما شود که محنت استتار ما او را وامانده کرده و از علوم ما که به دستش رسیده او را سرشار کند تا اینکه ارشاد شده و هدایت یابد، خداوند متعال در حقّ او می‌فرماید: «یا أیّها العبد الکریم المواسی! أنا أولی بالکرم منک، اجعلوا له یا ملآئکتی فی الجنان بعدد کلّ حرف علّمه ألف ألف قصر...»؛ (٨) «ای بنده کریم که یاری کننده ای! من از او در این کرم اولی ترم،‌ای ملائکه من برای او در بهشت به هر حرفی که تعلیم داده یک ملیون قصر دهید...». فریب نخوردن از مدعیان دروغین مهدویت امام صادق علیه السلام فرمود: «ولتعرفنّ اثنی عشر رایة مشتبهة، لا یدری أیّ من أیّ»؛ (٩) «.. و به طور حتم دوازده پرچم و دعوت مشتبه بر پا خواهد شد که از همدیگر تشخیص داده نمی‌شود...». زیاد دعا کردن برای تعجیل فرج حضرت مهدی علیه السلام در توقیعی که در جواب سؤال‌های اسحاق بن یعقوب فرستادند فرموده اند: «أکثروا الدعآء بتعجیل الفرج، فإنّ ذلک فرجکم»؛ (١٠) «.. زیاد برای تعجیل فرج دعا کنید؛ زیرا فرج شما در آن است.» اجتناب از جزع کلینی رحمه الله به سندش از امام صادق علیه السلام نقل کرده که فرمود: «إنّما هلک الناس من استعجالهم لهذا الأمر، إنّ اللَّه لا یعجل لعجلة العباد. أنّ لهذا الأمر غایة ینتهی إلیها...»؛ (١١) «همانا مردم به جهت عجله کردن در این امر هلاک شدند، خداوند به خاطر عجله بندگان عجله نخواهد کرد، زیرا برای این امر نهایتی است...». وقت معین نکردن برای ظهور امام صادق علیه السلام فرمود: «إنّا أهل بیت لا نوقّت»؛ (١٢) «.. همانا ما اهل بیت وقت معین نمی‌کنیم...». دوست داشتن حضرت علیه السلام در روایات فراوانی به دوستی اهل بیت عصمت و طهارت علیهم السلام و از آن جمله حضرت مهدی علیه السلام سفارش شده است، و این به نوبه خود می‌تواند در جلب توجه مردم به حضرت علیه السلام و پیروی از دستورات او و دیگر امامان تأثیر بسزایی داشته باشد. (١٣) ‌منابع: ١-موعود شناسی س٤٣١به نقل ازفرائد السمطین، ج. ۲، ص. ۳۳۴، ح. ۵۸۵ و. ٢- کمال الدین، ص. ۳۵۸، ٣-کمال الدین، ص. ۲۸۶؛ بحارالأنوار، ج. ۵۱، ص. ۷۲، ح. ۱۴، ٤-کافی، ج. ۱، ص. ۱۸۵، ح. ۱۲، ٥-بحارالأنوار، ج. ۱۰۲، ص. ۱۱۱؛ مصباح الزائر، ص. ۲۳۵، ٦-بحارالأنوار، ج. ۵۱، ص. ۱۴۶، ح. ۱۷، ٧-کمال الدین، ص. ۶۵۶؛ بحارالأنوار، ج. ۲۴، ص. ۲۱۴، ح. ۱، ٨-تفسیر منسوب به امام عسکری علیه السلام، ص. ۳۴۲؛ بحارالأنوار، ج. ۲، ص. ۴، ح. ۵، ٩-کمال الدین، ص. ۳۴۷؛ بحارالأنوار، ج. ۵۲، ص. ۲۸۱، ح. ۹، ١٠-کمال الدین، ص. ۴۸۳؛ بحارالأنوار، ج. ۵۳، ص. ۱۸۰، ح. ۱۰، ١١-کافی، ج. ۱، ص. ۳۶۹، ح. ۷، ١٢-بحارالأنوار، ج. ۵۲، ص. ۱۱۹، ح. ۴۸، ١٣-موعودشناسی و پاسخ به شبهات، علی اصغر رضوانی، صص٤٣٤-٤٣١