انقلاب اسلامی و نهادینه شدن آزاداندیشی در ایران

روزنامه صبح نو: انقلاب اسلامی آزادی اندیشه و اندیشیدن را در ایران نهادینه کرده است. در سنجش تاریخ ایران که جریان مداومی از ظهور‌ها و خلاقیت‌های فلسفی است و اوج آن در فلسفه صدرایی است، انقلاب اسلامی به‌مثابه خیزش عالم اسلامی و فلسفه شبه مدرن محسوب می‌شود و به نحوی خیزش در تفکرات مدرن است و انقلاب اسلامی حرکتی به سمت احیای تفکر و بازگشت به خویشتن است. انقلاب اسلامی یک رهاورد بزرگ دربازگشت به‌خویشتن است. نزدیک به دو قرن از ظهور اندیشه مدرنیته در ایران می‌گذرد و عمده جریان‌های اندیشه‌ها در ایران اقتباسی بوده است. انقلاب اسلامی به عنوان یک نهاد خیزش عالم در ایران اسلامی در حوزه تفکرات، افق‌گشایی کرده است و شاهد تحول خودآگاه تاریخی در ایران هستیم و در شکل‌گیری این خودآگاهی شبه مدرنیته ایرانی تاکنون ایستاده‌ایم البته خودآگاهی تاریخی روندی است که فلسفه‌اش در قیام ۱۵‌خرداد بسته شد و با انقلاب اسلامی به ثمر نشست. در جریان انقلاب اسلامی شاهد تحول بزرگ نظری در خودآگاه تاریخی هستیم که در روحیه نظری منجر به یک زایندگی تئوریک برای ایران است و این خودآگاهی انقلاب اسلامی با نشانه‌هایش پدیدار شده است. در جریان پس از انقلاب اسلامی در بازار کتاب، آزادی اندیشه و نشر تئوریک پدیدار شده است، البته در جریان رسانه‌های امروز می‌خواهند توهم دیکتاتوری را القا کنند. در جمهوری اسلامی هرگز یک اثر تئوریک سانسور نشده است. هیچ گاه برای نشر کتاب تئوریک محدودیت به عمل نیامده است با وجودی که همیشه چندین جریان نظری به‌صورت سازمان یافته در حیطه نشر سانسور شد. تا سال‌۱۳۵۷ هیچ‌گاه یک اثر کلاسیک مارکسیستی آزاد در ایران منتشر نشد، اضافه کرد: این روند ما را به یک رنسانس تئوریک می‌رساند. ما در پیشینه تاریخی خود هیچ‌گاه شاهد این خودآگاهی نبوده‌ایم. اما بعد از پیروزی انقلاب اسلامی در‌حالی‌که گروه‌های مارکسیستی علیه جمهوری اسلامی قیام مسلحانه کردند، اما کتب اندیشه‌ای آن‌ها آزادانه منتشر شد و این نشان از سعه‌صدر و وسعت نظر نظام اسلامی دارد که مجوز نشر آثار اصلی‌ترین نظریه‌پردازان مارکسیست را صادر کرده است. ممنوعیتی برای نشر آثار مارکسیستی برای نشر ممنوعیتی وجود نداشته است. البته این سخن برای سال‌های ۵۷ تا ۶۰ نیست بلکه بعد از سال‌های ۶۰ به بعد آن‌ها علیه نظام اسلامی اسلحه به دست گرفتند و این نخستین‌باری بود که چنین اتفاقی در ایران روی می‌دهد و باید آن را از افتخارات جمهوری اسلامی دانست که آزادی تفکر در حوزه نشر را رقم زده است. از سال ۱۳۰۹ که پهلوی اول انتشار اندیشه‌های اشتراکی را ممنوع اعلام کرد تا بعد از انقلاب این افکار اجازه انتشار نداشته‌اند. این مسأله در مورد لیبرال‌ها هم مصداق دارد و آثار هابرماس و دیگر نظریه‌پردازان در ایران بدون محدودیت منتشر می‌شود در این رابطه باید گفت، توهم دیکتاتوری یک دروغ بزرگ است و این از سوی رسانه‌ها صورت گرفته است و آزادی اندیشه از رهاورد‌های بزرگ تاریخ در ایران است که بعد از انقلاب رقم خورده است. برگرفته از سخنرانی شهریار زرشناس در نشست تخصصی «جنبش مردمی پاسداشت ۴۰ سال انقلاب اسلامی»