شعر انقلاب، شعر امید و افق‌های روشن است

باشگاه خبرنگاران جوان : محمدرضا سنگری در خصوص شعر انقلابی گفت: معمولا اولین جلوه‌های یک تحول اجتماعی در ادبیات نمایان می شود، اگر ما شعارهای انقلاب را بخشی از ادبیات انقلاب بدانیم، هر چند سطع شعار از شعر پایین تر است اما می توانیم اولین جلوه‌های تحول را در آنجا ببینیم.

وی ادامه داد: شعر انقلاب اسلامی در فاصله اندکی یا هم زمان با حرکت انقلاب خلق می‌شود و کاملا شاخصه‌های انقلاب را دارد. برای اینکه ما یک موضوع را درست تحلیل کنیم نیاز به مقایسه آن با همسایه زمانی‌اش داریم. همسایه زمانی شعر انقلاب، شعر قبل از انقلاب است. اگر شعر قبل از انقلاب را مطالعه کنیم ویژگی‌هایی در آن می‌بینیم که این ویژگی‌ها درست مثل فروشکستن حکومت در درون شعر ما است. یکی از آنها یأس است، شعر قبل از انقلاب شعر یأس است یعنی فضای شعر عمدتاً از سیاهی، تاریکی، ناامیدی حرف می‌زند، اما شعر انقلاب شعر امید، دیدن افق روشن پیش رو است.

سنگسری تصریح کرد: ما تفاوت شعر قبل از انقلاب و پس از آن را حتی در نام‌گذاری‌هایشان مثل اولین مجموعه‌های پس از انقلاب عناوینی مانند، دری به خانه خورشید، تنفس صبح، در کوچه آفتاب و سرود سپیده می‌توانیم ببینیم.

وی در ادامه افزود: به تناسب همین رخداد روح حماسی در شعر وجود دارد یعنی شعر در ابتدا بسیار پرشور و کوبنده است زیرا روبروی یک جریان ایستاده است شعر داغ و گرمی است و شعر حماسی در آن دیده می‌شود.

سنگری با اشاره به وابستگی شعر انقلاب به گذشته گفت: شعر انقلاب ناگسسته از گذشته نیست، عصر انقلاب عصر وداع با گذشته نیست، گره خوردگی و پیوند با گذشته است، از گذشته عبور می‌کند و به اکنون و فرداها می‌رسد. این طور نیست که بگوییم شعر انقلاب مقابل پدیده‌های جدید شعری ایستاده است. اگر کسی شعر سال‌های 57 را بخواند می بیند که اتفاقاً شتاب زدگی در عمده سروده‌ها در قالب نیمایی وجود دارد. هنوز آن پختگی در سروده‌ها نیست چون شاعر باید شعر را در آن زمان به سرعت به گوش مردم انتقال می‌داد به همین دلیل این شتاب زدگی سطح شعر را نازل می‌کرد و باعث می‌شد دارای پختگی نباشد، البته این مورد همه اشعار آن زمان نیست و هر چه جلوتر آمدیم شعر سنجیده تر و پخته تر شد.

وی با اشاره به ویژگی‌مردم ستایی اشعار انقلابی عنوان کرد: در دوره پیش از فرهنگ در اشعار ما نوعی ستیز با مردم یا به نوعی مردم ناباوری وجود دارد. یعنی کسی باور نمی کند که اتفاقی بیافتد و مردم حرکتی بکنند. جامعه‌ای که رخوت انگیز و سرد است اما ناگهان قطره‌ها به هم می‌پیوندند و دریافت می‌شوند و بازتاب وحدت مردم در شعر پیدا می‌شود.

این شاعر در خصوص تاثیر شعر در وقوع انقلاب گفت: در زمان انقلاب شعر و شاعر آینده‌ای در برابر مردم بودند که مردم را در خود بازتاب دادند، شعر زمزمه مردم در حرکت‌های اجتماعی شد، سروده‌های انقلابی را امروز هم می‌توان در میان مردم شنید. به هر حال شعر حضور جدی و روشنی میان مردم پیدا کرد و تعاملی بین مردم جامعه و شاعر در عصر انقلاب بوده است.