ایسنا: این گفتوگوگر تلویزیونی با بیان اینکه صداوسیما باید حرمت نیروهای امتحان پسداده خود را بسیار بیش از این بدارد، یادآور میشود: به ویژه نیروهایی که نهاد رادیو و تلویزیون برای آنها ریالی بیشتر از دستمزدشان هزینه نکرده و در طی زمان، مستقل و بر روی زانوی خود رشد کرده و زحمت کشیدهاند. علی درستکار در پاسخ به این پرسش که به طور کلی مجری تلویزیون به چه کسی گفته میشود؟ میگوید: از منظر مردم، همه عناصر انسانی که در یک برنامه تلویزیونی سخن میگویند، مجری نامیده میشوند. با استناد به این دیدگاه، مجری چند تعریف گوناگون پیدا میکند. او در گفتوگو با ایسنا سخنانش دربارهی انواع مجریان تلویزیونی را اینگونه ادامه میدهد: تعریف اول به خواننده از روی متن بازمیگردد که به این فرد مجری گفته نمیشود، بلکه او گوینده است. نوع دیگر خواننده از روی خبر که او هم مجریخبر نیست و گوینده خبر یا خبرخوان محسوب میشود. نوع سوم فردی است که در برنامههای تلویزیونی یا رادیویی گفتوگو میکند؛ او گفتوگوگر است. درستکار که در دورهای متنخوانی میکرده است، خودش را از حدود 13 سال قبل گفتوگوگر میداند. این مجری تلویزیون دربارهی این
موضوع که به طور خاص گفتوگوگر باید چه ویژگیهایی داشته باشد؟ توضیح میدهد: مجموعهای از ویژگیهای مشترک بین همه دستههایی که به عنوان مجری شناخته میشوند، باید وجود داشته باشد. طبیعتا یکسری از ویژگیها هم برای هر دسته اختصاصی است. توان ادبی، صلابت در کلام و گفتار برای یک گفتوگوگر از جمله ویژگیهای مشترک محسوب میشود. درستکار با اشاره به ویژگیهای اختصاصی یک گفتوگوگر میگوید: اشراف بر موضوع مورد بحث، یکی از این ویژگیهای اختصاصی محسوب میشود. اشراف به موضوع هرچه بیشتر باشد بهتر است، اما نباید بیشینگی اطلاعات مزاحم کار حرفهای گفتوگوگر شود، به طوری که گاهی کلام زائد و بیجا بگوید، یا او را به ضداخلاقهایی چون اظهار فضل وادار کند یا اینکه به هر شکلی مزاحم گفتار گفتوگوشونده شود. او توان ادبی، اشراف بر روی موضوع مورد بحث، قدرت در طرح سوال زیبا و درست، قوت در انتخاب سوال نیکو، تشخیص طرح سوال در موقعیتهای مناسب، اصرار بر حصول پاسخ مناسب و همچنین دنبال کردن سوال برای رسیدن به پاسخ مناسب و رضایت مخاطب از این بابت را از جمله ویژگیهای اختصاصی گفتوگوگران برمیشمارد. این گفتوگوگر تلویزیونی با اشاره به
ویژگیهای اختصاصی گفتوگوگران متذکر میشود: حصول پاسخ مناسب و درست برای سوال طرح شده توسط گفتوگوگر باید به دور از آفات رفتاری از قبیل زمین زدن، درمانده کردن و رسوا کردن مهمان در زمانی که پاسخ سوالی را نمیداند یا نمیتواند پاسخ دهد، باشد. همچنین اگر در دنبال کردن سوال برای رسیدن به پاسخ، مناسب است به نقطهای برسیم که به درمانده و رسوا شدن آشکار مهمان بیانجامد، باید از ادامه دادن خودداری کنیم. درستکار در پاسخ به این پرسش که آیا برنامهسازان برای انتخاب گفتوگوگر به این ویژگیها توجه میکنند یا خیر، اینگونه پاسخ میدهد: در حال حاضر برنامهسازان سازمان صداوسیما به سراغ لقمههای آماده و چهرههای شناخته شده و حرفهای میروند و ترجیح میدهند خودشان را مشغول تربیت نیرویهای شایسته نکنند و بیشتر از لقمههای آماده استفاده کنند تا کارشان با سرعت بیشتری پیش برود. او درباره میزان مطالعه مجریان و گفتوگوگران تلویزیونی میگوید: این روزها دیگر مطالعه محدود به مطالعه کاغذی و سنتی نمیشود، مطالعه برای یک مجری یا گفتوگوگر میتواند حتی مشاهده اجتماعی باشد؛ چراکه مشاهده میتواند منجر به درک و دریافت شود و این دریافت زمانی
که در ذهن مشاهدهگر پردازش و تحلیل شود، تبدیل به نکاتی میشود که میتواند دستآویزی برای بحث و گفتوگو باشد. به همین خاطر هم میگویم علاوه بر مطالعه سنتی و رایانهای، مشاهده، خود یک نوع مطالعه محسوب میشود. درستکار با مقایسه برنامههای گفتوگو محور در ایران و کشورهای خارجی که شبکههای خصوصی دارند، اینگونه ادامه میدهد: در کشورهای دیگر که شبکههای خصوصی و غیردولتی وجود دارد، گفتوگوگر به عنوان میزبان شناخته میشود. ولی در کشور ما استفاده از اصطلاح میزبان در تلویزیون اشتباه است، اگرچه برخی این اصطلاح را در برنامههایشان به کار بردهاند، ولی در تلویزیون ایران کسی حق ندارد از اصطلاح «برنامه من» استفاده کند. درستکار همچنین درباره این مساله که برخی علت پایین بودن میزان مطالعه و دانش برخی از مجریان و گفتوگوگران تلویزیونی را عدم تامین مالی آنها میدانند به بیان سخنانی پرداخت. این گفتوگوگر تلویزیون اینکه برخی علت پایین بودن سطح دانش مجریان تلویزیونی را عدم تامین مالی میدانند را نوعی ژست برمیشمارد و میگوید: این حرفها برای بالا بردن قیمت زده میشود. کسی که حرفهای را انتخاب میکند باید با علم به میزان
دستمزد، قبول مسئولیت کند. حرفهایی از قبیل کمی دستمزد نشاندهنده این است که برخی ندانسته و ناشناخته وارد این حرفه میشوند و به نظر من از همین جا این افراد مردود حساب میشوند؛ چون بدون شناخت کافی از ابعاد حرفه، وارد شدهاند. درستکار اینگونه ادامه میدهد: این افراد ندانسته وارد حرفه اجرا شدهاند؛ چراکه وقتی پذیرفتهاند در این حرفه بمانند، باید شرایط آن را نیز بپذیرند و وقتی در این حرفه میمانند، باید کار خود را درست انجام دهند و برای حل مشکلات خود در جایی دیگر تلاش کنند نه اینکه آن مشکلات را در حرفهای گری خود و فضای کاریشان دخالت دهند. او با بیان اینکه معمولا برخی از دوستان به شغل یا شغلهای دیگری مشغول هستند و شغل اجرا را وسیلهای برای رونق بازار خود در مشاغل دیگر قرار میدهند، تاکید میکند: این موضوع خود مبدأ ضعف حرفهای آنهاست؛ چراکه وقتی من به حرفه خودم با نهایت جدیت نگاه نکنم، نقطهی آغازین ضعف حرفهای من خواهد بود. مسائلی مثل پایین بودن دستمزد بهانهای بیش نیست. در شغل اجرا پول نسبتاً خوبی داده میشود اما خوب پول نمیدهند. منظورم این است که پولی که میدهند نسبتا مناسب است، اما به خوبی پرداخت
نمیشود. درستکار سخنانش را با طرح این سوالها به پایان برد: سازمان صداوسیما اعلام کند که در طول سالیان پس از انقلاب اسلامی با هزینه خود، چند گفتوگوگر ملی و بینالمللی تربیت کرده است؟ چند گفتوگوگر به جامعه تحویل داده است که امروز بتواند به آنها افتخار کند؟ تاکنون چند آقا و خانم را در این حرفه توانسته با حمایتهای مادی و معنوی خود به درجهای برساند که امروز به وجود آنها به عنوان گفتوگوگرانی ماهر، مقتدر و مجهز به دانش و توان حرفه ای لازم از قبیل تسلط به زبان دوم و سوم افتخار کند؟
دیدگاه تان را بنویسید