چاقوی دولبه‌ شبکه‌های اجتماعی دسته‌ خود را بریده است

مهر: در روز پایانی هفتمین دوره از همایش‌های دانش‌افزایی و هم‌اندیشی مدارس سلام (با رویکرد مهارت‌های مدیریتی و رفتارشناسی)، میزگرد کارگاهی با عنوان «تحلیل فرایند اجتماعی‌شدن» برگزار شد.

در این میزگرد که به کوشش سلام همت و در سرای محله‌ی جنت‌آباد، با حضور مدیران مدارس تهران برگزار شد، علی بدرقه، استاد دانشگاه، اجتماعی‌شدن را فراگردی دانست که انسان‌ها از طریق آن شیوه‌های زندگی جامعه‌ خود را یاد می‌گیرند، شخصیت کسب می‌کنند و آمادگی عمل کردن در جایگاه یک عضو از اجتماع را پیدا می‌کنند.

وی اهداف اجتماعی شدن را فراگیری مهارت‌های زندگی اجتماعی، برقراری ارتباط موثر با دیگران، برآورده کردن نیازها به شیوه‌ اجتماع‌پسند، و نیز درونی‌سازی ارزش‌های بنیادی جامعه برشمرد.

بدرقه در ادمه خانواده، مدرسه، گروه هم‌سالان، و رسانه‌های گروهی را عوامل این فراگرد خواند.

او در ادامه ضمن برشمردن کاربردهای شبکه‌های اجتماعی، به نقش این شبکه‌ها در مشارکت اجتماعی و حوزه‌ عمومی پرداخت.

بدرقه سپس دیدگاه‌های مختلف و گاه متعارض در مورد این شبکه‌ها را نزد اندیشمندان مختلف علوم اجتماعی نقل کرد و افزود: رهبران فکری ما یا به دلیل نگرش سنتی یا به دلیل بدبینی به فناوری، از قابلت‌های فضای مجازی کمتر استفاده برده‌اند و این امر باعث شده تا آثار زیان‌بار اینترنت و شبکه‌های مجازی در جامعه‌ ما بیش‌تر نمود پیدا کند. در واقع این چاقوی دولبه بیش‌تر از آن که به کار ما آید دسته‌ی خود را بریده است.

این استاد دانشگاه تاکید کرد: این خلا باعث شده است که شبکه‌های اجتماعی بیگانه بیش‌تر در جامعه رونق یابند و در واقع در خلا حضور رهبران فکری ما در شبکه‌های اجتماعی، آن‌ها بتوانند به اراده‌ی مشترک کاربران حوزه‌ی عمومی کشور سمت و سو دهند. این امر به خصوص در مورد قشر جوان کشور که بیش‌ترین کاربران شبکه‌های اجتماعی مجازی هستند، صدق می‌کند که نیازمند سیاست‌گذاری‌های جدی در این زمینه است.

با این همه به عقیده‌ی بدرقه، شبکه‌های اجتماعی برای ما ترکیبی طلایی از فرصت‌ها و چالش‌هاست که تنها راه موفقیت فرهنگی در این پدیده‌ی مجازی، شناخت هر چه بیش‌تر آن در جهت اخذ راهبرد ویژه و تغییر سیاست‌ها در قبال این حوزه مطابق با آن راهبرد است.

در ادامه‌ی این نشست محمدرضا مقدسی، جامعه شناس بیان کرد که بزرگ‌ترين پديده‌ای كه در چند سال اخیر در زندگي مردم نفوذ كرده، بخش مهمي از زندگي مردم شده و سبك زندگي مردم را تغيير داده، شبکه‌های اجتماعی است.

وی افزود: تنها شبکه‌ تلگرام در ایران 13میلیون کاربر دارد.

او در ادامه این دو پرسش را مطرح کرد که چرا مردم به شبكه‌هاي اجتماعي اين چنين اقبال نشان داده‌اند و رونق شبكه‌هاي اجتماعي براي حل كدام نياز بوده است؟ و نیز آیا شبكه‌هاي اجتماعي فرصت هستند يا تهديد.

او ضمن اشاره به احادیثی از ائمه‌ اطهار، از جمله فرزند زمانه خویشتن باش از امام علی(ع)، گفت که آگاهی و چشمان باز می‌تواند تهدید را به فرصت بدل کند.

مقدسی سپس کوشید تا برای دو پرسش خود پاسخ مناسب پیدا کند. او دلایل استفاده از شبکه‌های اجتماعی را تفریح ارزان، برطرف شدن نیازهای شناختی و اطلاعاتی (گروه‌های پرتعداد در مورد مدیریت، بازاریابی، زناشویی، خانواده و... شاهدی بر این امر هستند)، نیازهای اجتماعی (هویت‌پیدا کردن در شبکه‌های گفت‌وگو محور، نظر دادن، تایید شدن) و نیازهای غیراجتماعی (خرید، و بازدید از کاتالوگ‌های آنلاین) دانست.

او در پاسخ به سوال دوم، شبکه‌های اجتماعی ر ا فرصت دانست اما بیان کرد که باید از آن به درستی استفاده شود. فرد نباید مانند پینوکیو در شهربازی، در این شبکه‌ها غرق شود. باید مکان و زمان درست استفاده از این شبکه‌ها را بدانیم و از دنبال برنامه‌ريزي براي استفاده صحيح ازشبكه‌هاي اجتماعي باشيم.