پاسخ به ۵ پرسش درباره آلودگی صوتی پایتخت

خبرگزاری مهر: «الهام کریمی» کارشناس واحد پایش شرکت کنترل کیفیت هوای تهران طی گفت و گویی به ۵ محور مربوط به معضل آلودگی هوای پایتخت پرداخته و آنها را تبیین کرده است. این پرسش و پاسخ در ادامه می‌آید.

آیا آلودگی صدای تهران به مرز هشدار رسیده و چاره‌ای برای رفع این آلودگی وجود دارد؟

اثرات آلودگی صوتی بر روی سلامت شهروندان شامل کاهش تمرکز، اختلالات عصبی، افزایش فشار خون، استرس و اضطراب است. نصب دیوارهای صوتی در بزرگراه‌ها یکی از شناخته‌شده‌ترین و مؤثرین راهکارهای کاهش آلودگی صوتی است که میانگین تراز صوت را حدود 10 تا 15 دسیبل کاهش می‌دهد، اما معایب خاص خود را هم دارد و نمی‌توان به‌صورت وسیع از این راهکار استفاده نمود. ازجمله این معایب محدودیت ارتفاع دیوارهای صوتی است که معمولا این دیوارها 6متری هستند و تنها طبقات اول و دوم ساختمان در سایه صوتی دیوار صوتی قرار خواهند گرفت و همچنان سایر طبقات بالایی در معرض صدای بیش از حد استاندارد قرار خواهند داشت، لذا در مواردی که ارتفاع ساختمان های مجاور بزرگراه زیاد باشد کاربرد نداشته و مؤثر نخواهد بود.

همچنین این دیوارها بسیار هزینه‌بر هستند. مکان نصب این دیوارها در مجاورت بزرگراه‌ها و در نقاطی است که مناطق مسکونی و یا کاربری های حساس با فاصله کم نسبت به بزرگراه قرار گرفته‌اند. باید فضای کافی به لحاظ احداث فونداسیون برای نصب دیوار صوتی وجود داشته باشد. از طرف دیگر استفاده گسترده از این دیوارهای صوتی باعث برهم خوردن مناظر شهری خواهد شد. لذا پیشنهاد بر این است راهکارهای کاهشی دیگری مانند استفاده از پنجره‌های دوجداره استاندارد، جاذب‌های صدا در بدنه ساختمان‌ها، آسفالت متخلخل و از همه مهم تر رعایت فاصله مناسب بین کاربری مسکونی با بزرگراه (بافر آلودگی صوتی) و استفاده از پوشش گیاهی به شکل تخصصی باید مدنظر قرار داده شوند. همچنین افزایش سطح آگاهی و فرهنگ عمومی در ارتباط با آلودگی صوتی نیز موضوعی است که نباید از آن غافل شد.

منابع آلوده‌کننده روز به روز در حال گسترش است و عمده‌ترین منابع آلودگی صوتی و پخش صدای شهروندی که از صدای ساختمان‌سازی شکایت داشت؟

صدای ناشی از عملیات ساختمانی در پروژه‌های شهری و عمرانی، ازجمله منابع تولید صداست که باعث آزردگی بسیاری از شهروندان شده اما خبر خوب این است که در مصوبه "برنامه عملیاتی کاهش آلودگی صوتی شهر تهران" ماده‌ای به این موضوع اختصاص داده شده و مقرر گردیده است عوامل آلاینده صوتی حین و ناشی از عملیات ساختمانی و طرح های عمرانی شهری شناسایی و راهکارهای حذف و کاهش آلاینده های فوق طی آیین نامه ای تدوین و جهت تصویب به کمیته کنترل و پایش آلودگی صوتی شهر تهران ارائه گردد. مهم‌ترین منبع آلودگی صوتی که سهم بیشتری را به خود اختصاص داده منابع متحرک یا همان وسایل نقلیه موتوری است و کاهش آلودگی صدا در منبع به بحث راهکارهای کاهشی اولویت داشته و استفاده از موتورسیکلت و خودروهای برقی می‌تواند نقش بسیار مؤثری را در کاهش آلودگی صدا داشته باشد. از دیگر اقدامات صورت گرفته در راستای اجرای مصوبه مذکور تدوین دستورالعمل تست صدای خودروها و موتورسیکلت‌ها در مراکز معاینه فنی است که پس از تصویب در مجاری مربوطه جهت اجرا به مراکز معاینه فنی ابلاغ خواهد شد

شهروندان معتقدند نصب دیوارهای صوتی هیچ تأثیری در کاهش آلودگی صدا ندارد. آیا این درست است؟

در نصب دیوارهای صوتی حتما باید به مشخصات فنی و شکل ظاهری مانع توجه شود، طول مناسب، ارتفاع مناسب و جنس مناسب ازجمله فاکتورهایی است که در میزان کاهش تراز صوت مؤثر است. به‌عنوان مثال در بزرگراه حکیم مقابل پارک پردیسان، جانمایی مناسب دیوار صوتی، استفاده از فضای سبز در پشت دیوار و پایین‌تر بودن سطح منازل مسکونی به سطح بزرگراه، موجب گردیده است میانگین تراز صوت در سمت منازل مسکونی به شکل قابل توجهی کاهش یابد.

آیا هر بزرگراهی شرایط نصب دیوار صوتی را دارد؟

همانطور که در صحبت‌های قبلی نیز اشاره شد جهت نصب دیوارهای صوتی شرایط و الزاماتی لازم است که باید رعایت شود. به عنوان مثال در صورتی که طول مقطع مورد نظر کوتاه باشد، تراکم جمعیتی بالا نباشد و یا ارتفاع ساختمان ها زیاد باشد به دلیل کاهش اثربخشی مانع صوتی قطعا با توجه به هزینه بالای اجرای دیوارهای صوتی این مقاطع در اولویت نصب دیوارهای صوتی قرار نخواهند داشت. لذا میانگین تراز صوتی، تراکم جمعیت، طول مقطع موردنظر، عدم وجود معارض جهت نصب مانع و همچنین موقعیت ساختمان‌ها نسبت به سطح بزرگراه از فاکتورهای مهم و تأثیرگذار جهت نصب دیوار صوتی هستند. کلام آخر آنکه اگرچه نصب دیوار صوتی یک راهکار بسیار مؤثر است ولی به دلیل محدودیت‌هایی که دارد، به عنوان آخرین راه‌حل و در موارد محدود استفاده خواهد شد0

در رابطه با نحوه ثبت شکایات و پیگیری مردم در موضوع آلودگی صوتی، شهروندان با کجا باید تماس بگیرند؟

شهروندان می‌توانند شکایت خود را از طریق سامانه گویای 137 یا 1888 ثبت کنند. تمامی این موارد به معاونت حمل‌ونقل و ترافیک شهرداری تهران و از طریق معاونت به شرکت کنترل کیفیت هوا ارجاع داده خواهد شد.