«حالا خورشید»، ابتکار را از سایه بیرون کشید

خبرگزاری تسنیم: در حالی که پس از تبدیل شدن برنامه "دورهمی" مهران مدیری به یک رپرتاژ تمام عیار و بدون چالش برای معصومه ابتکار، بسیاری از مخاطبان، روندی مشابه را برای گفت و گوی زنده رضا رشیدپور با این بانوی سبزپوش، در برنامه "حالا صبح"پیش‌بینی می‌کردند، این برنامه که صبح روز یک‌شنبه هفتم آذر از شبکه سوم سیما پخش شد، نه تنها بسیاری از پرسش‌ها و بعضاً انتقادات جامعه را به خوبی مطرح کرد بلکه مهم‌تر از آن توانست بستری مناسب برای آشنایی بیشتر مخاطب با این چهره سیاسی که به مدت دوازده سال، سکان حفاظت از محیط زیست کشور را در دست گرفته فراهم آورد.

هر چند ابتکار، این گفت‌‌وگو را با متهم کردن رسانه‌ها به شانتاژ خبری آغاز کرد و ادامه داد، اما سرانجام در پایان، تصویری از یک اسطوره شانتاژ، فرافکنی و سفسطه در ذهن مخاطب از خود به جا گذاشت. این گفت‌وگو ساعاتی پس از پخش، واکنش تند سه تن از نمایندگان استان خوزستان را در مجلس شورای اسلامی به دنبال داشت چرا که ابتکار علی‌رغم تکذیب‌های مکرر نمایندگان مجلس شورای اسلامی و فعالان زیست محیطی درباره ادعاهای پیشین خود مبنی بر آبگیری 63 در صدی تالاب هورالعظیم که اخیراً به اعزام هیئتی متشکل از نمایندگان مجلس و نمایندگان سازمان حفاظت محیط زیست به منظور بررسی وضعیت این تالاب منجر شده بود، در این گفت‌وگو، همچنان آبگیری 62 در صدی تالاب هورالعظیم را از تجربیات موفق دولت برشمرد. ادعایی که به دنبال آن، قاسم ساعدی، نماینده مردم هویزه و دشت آزادگان با انتقاد از دروغ‌پردازی‌های مکرر ابتکار از روحانی خواست در این روزهای پایانی، چهره‌ای دروغ پرداز، ناکارآمد و بی تفاوت در برابر تخلفات زیست محیطی را از دولت تدبیر و امید حذف کند. اما آبگیری 62 درصدی هورالعظیم تنها یکی از مواردی بود در این گفت‌و‌گوی تلویزیونی، مهارت ابتکار را در فرافکنی و وارونه جلوه دادن حقایق به نمایش گذاشت. ابتکار در این گفت‌و‌گوی زنده تلویزیونی، عبارت "شانتاژ خبری" را مکرراً به زبان می‌آورد و رسانه‌هایی را وی از آنها تحت عنوان "رسانه‌های خاص" یاد می‌کند به حاشیه‌سازی متهم می‌کند. وی حتی با توجیه فواید سفرش به مراکش، موج اعتراضات مردم را نسبت به خروجش از کشور در اوج آلودگی هوا، ناشی از شانتاژ خبری رسانه‌ها عنوان می‌کند. گویی کاربرانی که هجومشان به صفحه اینستاگرام قهرمان زمین سرانجام سبب شد وی بخش نظرات این صفحه را غیرفعال کند جملگی فاقد قوه تصمیم گیری و ادراک بوده و توسط شانتاژ خبری "رسانه‌های خاص" اغفال شده‌اند. او در ادامه به اظهارات حاشیه‌ساز سعید متصدی، معاون انسانی خود مبنی بر اینکه "آلودگی هوا یک پدیده طبیعی است" اشاره کرده، و رسانه ملی را متهم به قطع کردن و کنار هم چیدن صحبت‌های معاونش می‌کند. ابتکار حتی صحبت رضا رشیدپور را در تأکید بر اینکه متصدی، این جملات را صریحاً بر زبان آورده قطع می‌کند و به لطف مهارتش در مغلطه، بحث را به جای دیگری می‌کشاند تا با گرفتن دست پیش، به بهترین نحو ممکن، معاونش را از اعتراضات گسترده چند روز گذشته مردم، تبرئه کرده و اتهام جعل این اظهارات را بر دامن رسانه ملی کشور باقی بگذارد. اظهاراتی که بیان آن در بسیاری از کشورها با توجه به شرایط اضطراری و حساسیت جامعه، بدون شک می‌تواند به برکناری مسئول مربوطه منجر شود.

ابتکار در پاسخ به این سوال که چرا به مرکز توجه رسانه‌ها تبدیل شده شهرت رسانه‌ای خود را ناشی از تداخل رویکرد زیست محیطی خود با منافع مادی یا سیاسی برخی افراد و گروه‌ها عنوان می‌کند و با تأکید بر اینکه دفاع وی از حقوق عامه مردم، مستلزم به خطر افتادن منافع برخی افراد و گروه‌هاست جلوگیری از تخریب جنگل‌ها، زمین خواری، شکار حیات‌وحش یا برخورد با واحدهای آلاینده را عامل بروز درگیری و تقابل با برخی گروه‌ها و در نتیجه ایجاد حاشیه‌های رسانه‌ای برای خودش جلوه می‌دهد.

در مبحث آلودگی هوا، ابتکار از تلاش‌های موفقیت‌آمیز سه سال گذشته در راستای آلودگی هوا که به افزایش تعداد روزهای پاک پایتخت منجر شده می‌گوید و علت اصلی ادامه آلودگی هوا را کوتاهی دولت قبل و ایجاد وقفه‌ای هشت ساله در اجرای اقدامات مربوط به کاهش آلودگی هوان عنوان می‌کند تا زمینه را برای دیالوگی کوتاه با رشیدپور فراهم کند. دیالوگی که چشمه‌ای دیگر از عدم صداقت و مهارت ابتکار را در مغلطه به نمایش می‌گذارد. ابتکار در پاسخ به این سوال رشیدپور که چرا طی نشستی با رؤسای پیشین سازمان علل ایجاد این وقفه را جویا نشده می‌گوید: "آخر ما نمی‌خواهیم تقصیر را به گردن دولت قبل بیندازیم."

رشیدپور: اما شما همین الآن این کار را کردید.

ابتکار: نه من حقیقت را گفتم. مردم باید حقیقت را بدانند. ابتکار در رد اتهام دست داشتن شوهرش در واردات بنزین با این استدلال که با توجه به یارانه‌ای بودن بنزین در ایران، اگر کسی بنزین را در خارج از کشور ٣� � � تومان بخرد و در داخل، ١� � � تومان بفروشد متضرر خواهد شد، پرسش رشیدپور در رابطه با اینکه شوهرش دقیقاً چه فعالیتی در بخش خصوصی انجام می‌دهد را بی‌جواب می‌گذارد و بی آنکه اشاره‌ای به اعلام نتیجه آزمایشگاه‌هایی که ‌بنزین تولید داخل را استاندارد اعلام کرده بودند، متوقف کردن تولید بنزین داخلی را بهترین تصمیم کاری خود عنوان می‌کند. مانورهای ابتکار در زمینه موفقیت‌آمیز جلوه دادن فعالیت‌های سه سال گذشته در زمینه احیای دریاچه ارومیه از جمله رهاسازی آب در دریاچه ارومیه با این جمله رشیدپور قطع می‌شود: اما من ماه گذشته دریاچه را دیدم و تطبیق آنچه مشاهده کردم با تصویر رویایی که شما می‌سازید سازگار نیست. ابتکار تأکید می‌کند وضعیت دریاچه ارومیه تابستان امسال تثبیت شد و تراز آن تا یک متر افزایش پیدا کرده. ابتکار احیای دریاچه ارومیه و تالاب هورالعظیم را از تجربیات دولت عنوان می‌کند بی آنکه اشاره‌ای به ورود فاضلاب تسویه نشده به دریاچه ارومیه و سرریز شدن پس آب شور و آلوده مزارع نیشکر به تالاب هورالعظیم کرده باشد. این گفت‌و‌گوی تلویزیونی که در آن‌ تلاش ابتکار بر عوامفریبی و فرافکنی حتی برای مخاطبی که سررشته چندانی از مسائل زیست محیطی ندارد هم به سادگی قابل لمس است، بسیاری از معضلات مهم زیست محیطی را مورد بحث قرار می‌دهد اما متأسفانه یکی از مهمترین آنها را از قلم می‌اندازد. در این برنامه شاید به جای آن‌که از ابتکار پرسیده شود که اگر به جای وزیر راه بود استعفا می‌کرد یا خیر، تا وی ضمن ارائه پاسخ منفی استعفا کردن یک مقام مسئول را اقدامی پوپولیستی و منوط به نقش مستقیم او در بروز یک فاجعه عنوان کند، بهتر بود از او سوال می‌شد، چرا به دنبال شهادت سه تن از محیط بانان کشور طی 48 ساعت، که بدون شک خون آنها بر گردن کوتاهی‌های سازمان متبوعشان در گرفتن حقوق قضایی، مادی و معنوی آنهاست، نه تنها استعفا نکردید بلکه حتی برای تسلی خاطر دیگر محیط بانان و بازماندگان این سه شهید، علی‌رغم انتقادات پیاپی نمایندگان مجلس شورای اسلامی از تعلل سازمان حفاظت محیط زیست در تهیه لایحه حمایت از محیط بانان آنقدر وقت‌کشی کردید که پس از گذشت ماه‌ها از شهادت این سه محیط بان که اخیراً با فوت یک محیط بان دیگر بر اثر تجهیزات نامناسب گرمایشی و همچنین زخمی شدن چند تن دیگر از محیط بانان همراه شده است، این لایحه هنوز به مجلس شورای اسلامی نرسیده است؟ لایحه‌ای که هرچند اقدامی کوچک در جهت حفاظت از محیط بانان و در نتیجه محیط زیست کشور به شمار می‌رود اما شاید اگر به موقع نسبت به تهیه آن اقدام شده بود، امروز شاهد چنین خسارات سنگینی در عرصه محیط زیست کشور نبودیم.

اما شهادت سه محیط بان طی 48 ساعت نه تنها به استعفای ابتکار و یا حتی تعجیل در تهیه لایحه حمایت از محیط بانان نینجامید، بلکه پیشنهاد جنجال برانگیز اسماعیل کهرم، مشاور ابتکار را تنها ساعتی پس از شهادت سومین محیط بان در گفت‌و‌گو با صدای آمریکا به دنبال داشت: پیشنهاد خلع سلاح محیط بانان. پیشنهادی که با واکنش‌های اعتراض‌آمیز گسترده‌ای در میان محیط بانان و فعالان محیط زیست رو‌به‌رو شد اما نه تنها عذرخواهی سازمان حفاظت محیط زیست را در پی نداشت بلکه در کمال ناباوری سرآغازی شد برای آنکه این مشاور سالخورده از آن پس ملبس به یونیفورم محیط بانی، ابتکار را در مراسم همراهی کرده، داغی تازه بر دل محیط بانان باقی گذاشته و نمونه‌ای دیگر از دهن کجی به جامعه و زیردستان در اوج بحران‌ها را که ظاهراً یکی از سیاست‌های بانوی سبز اصلاحات است به نمایش بگذارد.

برنامه "حالا خورشید" هفتم آذر هر چند در گفت‌و‌گوی خود با معصومه ابتکار، به موضوعات بااهمیتی از جمله دستگیری سه تن از مدیران و کارشناسان سازمان حفاظت محیط زیست طی ماه‌های گذشته نپرداخت اما بدون شک برگه‌ای سیاه در کارنامه ابتکار و دولت روحانی ثبت خواهد کرد. برگه‌ای که نه تنها حکایت از ناکارآمدی رئیس سازمان حفاظت محیط زیست این کشور دارد بلکه، دروغ پردازی و فرافکنی یک مقام عالی رتبه دولتی را به تصویر می‌کشد که نه از متهم کردن رسانه‌های منتقد باکی دارد و نه از توهین به شعور جامعه. برگه‌ای که انتظار می‌رود نقطه عطفی در چشم پوشی مسئولان از ناکارآمدی مدیریتی معصومه ابتکار تلقی شود.