بخت «بختگان» باز نشد +تصاویر

خبرگزاری مهر: بختگان اولین بار در سال ۱۳۴۷ به عنوان منطقه حفاظت شده اعلام شد سپس در سال ۵۴ به عنوان پناهگاه حیات وحش و در سال ۱۳۷۴ بخشی از آن شامل مجموعه دریاچه های بختگان، طشک و تالابهای موجود در ورودی زهکشها به انضمام ارتفاعات شمال دریاچه بختگان به عنوان پارک ملی تعیین شد. دریاچه های طشک وبختگان از مهمترین زیستگاه ها و از نظر وسعت دومین دریاچه داخلی کشور محسوب می شوند و دارای آبخیزی به وسعت۲۵ هزار کیلومتر مربع هستند.

روزگاری بخت با بختگان یار بود، فلامینگوهای مهاجر هرسال به این دریاچه سفر می کردند و دریاچه پر آب بختگان پذیرای صدها پرنده بود. مارها، سوسمارها، فلامینگوها و لاک پشتها همه و همه از بختگان پر آب زیستگاهی ارزشمند ساخته بودند که چشم همگان را به خود خیره می کرد. این روزگار خوش خیلی دوام نیاورد، خشکسالی آمد، کشاورزان بی مهابا شیره جان بختگان را از بالادست مکیدند، سفره های آب زیرزمینی رو به کاهش رفت، آب تالاب کم شد و ناگهان همه به خود آمدند و دیدند جای آن تالاب چشم نواز ، پهنه ای از نمک باقی مانده، زیستمندان یکی پس از دیگری تلف شدند، فلامینگوها در میان تالاب خشک و نمک آلود گیر کردند. فلامینگوهایی که شانس بیشتری داشتند توسط محیط بانان و انجمنهای مردم نهاد نجات یافتند اما بعضی ها در نمک دفن شدند. حالا از بختگان سیاه بخت فقط نمک زار باقی مانده، حالا کویر نمکی چیزی برای پذیرایی از فلامینگوها ندارد، آنها هم دیگر به این حوالی نمی آیند.

بختگانی که معیشت مردم را هم به خود گره زده بود اکنون آب ندارد، حیات ندارد، روح هم ندارد. صدای بختگان مثل دریاچه ارومیه بلند نیست، آنقدر بلند نیست که مسئولان محیط زیست کشور را متوجه خود کند، هرجا سخن از خشکسالی و و محیط زیست شد همه یادشان به دریاچه ارومیه افتاد اما کسی از شور بختی بختگان سخنی به میان نیاورد. راهکارهای احیای بختگان هیچگاه جدی بررسی و اجرا نشد و امروز هیچکس شاید دل به احیای بختگان نبسته است. قرار است دکتر ابتکار رئیس محیط زیست کشور به فارس سفر کند و به نظر می رسد حالا وقت آن رسیده که صدای بختگان به عنوان دومین دریاچه بزرگ کشور شنیده شود. مدیر کل محیط زیست استان فارس نیز با اشاره به سفر رئیس سازمان محیط زیست به این استان به خبرنگار مهر گفت: قرار است اواخر هفته رییس سازمان برای بررسی آخرین وضعیت محیط زیست در استان به فارس سفر کند. حمزه ولوی ادامه داد: بررسی آخرین وضعیت کارگروه احیای دریاچه بختگان و پیگیری این موضوع از سوی کشاورزان، فرمانداران و... نیز از برنامه های سفر است.

دبیر موسسه ۱۳ فروردین نیز با اشاره به وضعیت دریاچه بختگان گفت: این دریاچه از چند سال قبل به دلیل خشکسالی و برداشت بی رویه آب به طور کامل خشک شده به گونه ای که هم اکنون به بستری از نمک تبدیل شده است. علی اکبر کاظمینی با بیان اینکه دریاچه بختگان دومین دریاچه بزرگ کشور به شمار می رود، افزود: با توجه به اینکه این دریاچه یکی از مهمترین دریاچه های کشور به شمار می رود اما طی چند سال گذشته به طور کامل به حال خود رها شده و اقدام مناسبی برای احیای آن صورت نگرفته است. وی با اشاره به اینکه دیگر دریاچه های کشور به دلیل خشکسالی خشک شده اند، ادامه داد: درست است که تمامی دریاچه های کشور به دلیل خشکسالی به طور کال خشک شده اما دریاچه بختگان همواره حقابه داشته و به دلیل عدم اختصاص حقابه به طور کامل خشک شده است. دبیر موسسه ۱۳ فروردین گفت: متاسفانه تاکنون اقدام مناسبی برای احیای این دریاچه صورت نگرفته و خطرات ناشی از خشک شدن آن استان را تهدید می کند. وی ادامه داد: این دریاچه در زمان پرآبی حدود ۱۵۰ هزار هکتار وسعت داشت و بیش از ۱۶۰ گونه پرنده مهاجر و بومی در آن زندگی می کردند که در حال حاضر مهاجرت پرندگان به این دریاچه نیز متوقف شده و علاوه بر این، انجیرستانهای استهبان که بیش از هزاران سال قدمت داشتند نیز از بین رفته اند. وجود ریزگردها و پراکنش آن در منطقه باعث شد که اراضی کشاورزی شور شود

کاظمینی با اشاره به اینکه اکوسیستم و زیستگاه منطقه نیز از بین رفته است، اظهار داشت: وجود ریزگردها و پراکنش آن در منطقه باعث شد که اراضی کشاورزی مردم شور شود و این امر نیز مشکلاتی را برای مردم به وجود آورده که به عنوان نمونه می توان به از بین رفتن محصولات کشاورزی اشاره کرد. وی با بیان اینکه دریاچه بختگان در منطقه شرق استان وجود دارد، ادامه داد: در واقع کویر سیرجان در ۳۰ کیلومتری شهرستان نی ریز که دریاچه در آن واقع شده قرار دارد که خشک شدن دریاچه بختگان باعث افزایش بیابان زایی و پیشرفت آن به دیگر مناطق شده است. دبیر موسسه ۱۳ فروردین تاکید کرد: در زمان پرآبی دریاچه بختگان به عنوان سپر حفاظتی مانع از ورود اقلیم کویری به منطقه و استان فارس می شود اما در حال حاضر با خشک شدن دریاچه شرایط تغییر کرده است. وی با اشاره به اینکه در گذشته مناطق اطراف بختگان شرجی بود اما در حال حاضر به دلیل خشکی دریاچه آب و هوای منطقه خشک شده، اظهار کرد: از زمانی که تالاب خشک شده شرایط برای اتصال کویر به داخل استان و پیشروی اقیلم کویری به فارس فراهم شده و هم اکنون نشانه هایی از آن نیز دیده شده است. کاظمینی با اشاره به افزایش طوفان‌های نمک در منطقه بیان کرد: در این راستا دریاچه به یک دشت نمک تبدیل شده و تمام شرایط برای ایجاد طوفان نمکی در منطقه وجود دارد و با هر وزش بادی در منطقه بختگان، نمکهای کف تالاب بلند شده و در زمینهای اطراف می نشیند که مشکلاتی به همراه داشته است. بختگان از نظر ارزشهای زیست محیطی دست کمی از دریاچه ارومیه ندارد و معضلاتی که دریاچه ارومیه با آن دسته و پنجه نرم می کند در بختگان نیز واقع شده است وی با تاکید بر اینکه باید هرچه سریعتر برای احیای بختگان اقدام شود، گفت: بختگان از نظر ارزشهای زیست محیطی دست کمی از دریاچه ارومیه ندارد و بر این اساس معضلاتی که دریاچه ارومیه با آن دسته و پنجه نرم می کند در بختگان نیز واقع شده از این رو باید برای احیای این تالاب نیز اهتمام جدی صورت گیرد. دبیر موسسه ۱۳ فروردین با اشاره به سفر رییس سازمان محیط زیست به استان فارس گفت: دریاچه بختگان هم از نظر تنوع زیستی مانند دریاچه ارومیه است به گونه ای که آرتمیا هم در ارومیه و هم در بختگان وجود داشته اما با خشک شدن دریاچه بختگان حیات این گونه به چالش کشیده شده و تولید مثلی ندارد از این رو باید در سفر اواخر هفته رئیس سازمان محیط زیست به استان فارس این موضوع نیز مطرح تا هرچه سریعتر برای احیای آن گامی برداشته شود. وی ادامه داد: با شعار و بدون اعتبار نمی توان دریاچه بختگان را احیا کرد، استانداری فارس نیز باید برای احیای آن اعتباری در نظر بگیرد. احیای بختگان راهکار دارد، می شود با همکاری و عزم جدی بین مسئولان و بومی های منطقه حیات و روح را به بختگان بازگرداند، بختگان این روزها نیاز دارد کسی صدایش را بشنود.