زیبای فریبنده‌ای که آبزیان را خفه می‌کند/ تمام حوزه آبی گیلان درگیر سنبل آبی/ با ویژگی‌های هولناک این گیاه آبی آشنا شوید

سرویس اجتماعی فردا؛ حمیدرضا علیپور: استان سرسبز گیلان همواره مورد استقبال مسافران و گردشگران از جای جای کشور و همچنین سراسر جهان است و تنوع گیاهی و جانوری این منطقه از جمله جاذبه‌های زیست محیطی این منطقه است.

پنج سالی است که تالاب‌های استان گیلان به ویژه تالاب بین‌المللی انزلی، تالاب عینک رشت و چند آب‌بندان شهرستان صومعه‌سرا و شفت با معضلی به نام رشد خارج از کنترل و بی‌رویه اهریمن نیلگون قرار گرفته است.

سنبل آبی یک گونه گل غیر بومی است و پوشش کامل سطح آب و گسترش سریع آن سبب پدید آمدن مشکلات عدیده زیست محیطی مانند مرگ تدریجی تالاب‌ها و کاهش تنوع زیستی می‌شود.

سنبل آبی در بین گیاهان دیگر سریع‌ترین رشد را دارد و می‌تواند به مدت 30 سال دوام بیاورد و در طول یک هفته به دوبار مقدار خود افزایش یابد؛ به همین منظور باید در یک اقدام علمی و اجرایی نسبت به معدوم‌سازی اینگونه اقدام به موقع انجام شود.

این گیاه می‌تواند دریاچه‌ها و حوضچه‌ها را به طور کامل پوشش دهد و باعث نرسیدن نور خورشید به گیاهان آبزی و همچنین ماهی‌ها و لاک‌پشت‌ها و از بین رفتن آنها شود.

سنبل آبی به وسیله دم برگ‌هایی که تغییر شکل یافته‌اند و به شکل اسفنجی درآمده‌اند می‌تواند روی سطح آب شناور بماند و به وسیله ساقه‌های رونده یا بندهای ریشه‌زا مانند توت فرنگی تکثیر می‌شود .

گیاه سنبل آبی در مناطق گرمسیری روی آب‌های راکد به شدت رشد می‌کند و به شکلی سطح آب را می‌پوشاند که حتی رفت و آمد قایق‌ها هم دچار مشکل می‌شود .

این گیاه، گل‌های آبی رنگی شبیه گل‌های سنبل پیازی تولید می‌کند که نسبت به سرما حساس و زمستان‌های ملایم را هم تحمل نمی‌کند .

این گیاه بسیار مقاوم است و ظرفیت بالایی برای جذب فلزات سنگین، ازجمله کروم، کبالت، نیکل، سرب و جیوه دارد که از این رو به عنوان یک گیاه سمی شناخته شده است.

متاسفانه در اوایل پیدایش این گیاه در تالاب عینک رشت، به علت فراوانی آن در این تالاب، عده‌ای از دست‌فروشان با ناآگاهی آن را به عنوان گیاه تزئینی در بازار با قیمت مناسب به فروش می‌رساندند که پس از پیگیری مسئولان و فرهنگ‌سازی در حوزه مضرات این اهریمن نیلگون، از فروش آن ممانعت شد.

پس از اینکه پدیده نوظهور سنبل آبی در تالاب عینک رشت گسترش پیدا کرد، دستگاه‌های مرتبط و انجمن‌های محیط زیستی تصمیم به آگاه‌سازی مردم و جلوگیری از گسترش آن کردند که در این راستا اقدامات مهم و تاثیرگذاری صورت گرفته است.

موسسه محیط زیستی "سرزمین ایده آل ما"و انجمن "سبزکاران بالان" از جمله سمن‌های فعال در آگاه‌سازی گیاه سنبل آبی در گیلان بودند که در طول فواصل مختلف سال به ویژه در تابستان‌ها فراخوان جمع‌آوری سنبل آبی را با حضور عموم مردم و علاقه‌مندان به محیط زیست اجرایی کردند.

همچنین کمپین‌های احیای تالاب عینک رشت نیز در فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی برای این منظور راه‌اندازی شده است که مورد استقبال حامیان محیط زیست استان گیلان قرار گرفته است.

در ادامه برای اطلاع از آخرین مراحل جمع‌آوری گیاه خطرناک و نابودگر سنبل آبی، گفتگویی با یک شهروند و مسئولین مربوطه در این زمینه انجام شده که در ادامه به آن اشاره شده است.

سنبل آبی افیونی در جان تالاب‌های گیلان است

محمد رمضانی، یکی از اعضای داوطلب برای احیای تالاب عینک در گفتگو با خبرنگار «فردا»، خاطرنشان کرد: چند سال گذشته به همراه خانواده در ایام تعطیل برای تفریح به اطراف تالاب عینک می‌آمدیم و از آن لذت می‌بردیم.

وی خاطرنشان کرد: متاسفانه دو سالی است که به علت هجوم و گسترش گیاه سنبل آبی که مانند افیونی در جان تالاب عینک افتاده است نمی‌توانیم از زیبایی طبیعت آن بهره‌مند شویم.

این عضو داوطلب احیای تالاب عینک، با بیان اینکه یک سالی است که به کمپین "احیای تالاب عینک" پیوسته‌ام، تاکید کرد: در طول این مدت در همه فراخوان‌ها برای کندن و نابودی "سنبل آبی" شرکت کردم و از این کار که با آگاهی انجام می‌شود لذت می‌برم.

وی تصریح کرد: گیاه سنبل آبی در یک تالاب، 15 برابر بیشتر از یک شالیزار آب مصرف می‌کند و این سبب کمبود آب می‌شود و مسئولین باید به این مهم توجه داشته باشند.

این طرفدار محیط‌زیست اظهار کرد: کشورهای مهم جهان سالانه هزینه‌های میلیاردی برای نابودی این گیاه انجام می‌دهند که هنوز در ایران در این‌باره بودجه‌ای مصوب نشده است.

پاکسازی 98درصد از تالاب عینک از وجود شیطان سبز

قربانعلی محمد پور، مدیر کل محیط زیست استان گیلان که به علت عدم توجه ویژه به وضعیت گسترش سنبل آبی در تالاب‌های استان مورد انتقاد بود، در گفتگو با خبرنگار «فردا» اظهار کرد: نابودی این گیاه به راحتی ممکن نیست و گام نخست در حال انجام است و کندن آن و استمرار در این امر است و مدیران متولی باید مانع ریختن نخاله و فاضلاب به تالاب عینک شوند.

وی به موضوع تهدید بودن گیاه سنبل آبی اشاره کرد و گفت: در تلاش هستیم این موضوع را در سطح ملی و دولت مطرح کنیم که طبق قولی که گرفته‌ایم به زودی گزارشی از این عامل مخرب محیط زیستی در هیئت دولت مطرح می‌شود.

محمدپور به دلایل عدم حضور مستمر سازمان محیط زیست گیلان در این موضوع اشاره و خاطرنشان کرد: به دلیل وجود تالاب عینک در حوزه شهری، شهرداری به عنوان مدیریت شهری و آب ‌منطقه‌ای به عنوان مالک تالاب باید اقدامات لازم را انجام می‌دادند.

مدیر کل محیط زیست استان گیلان با اشاره به روش‌های مکانیکی و شیمیایی برای مبارزه با گیاه سنبل آبی، تاکید کرد: فعلا مبارزه مکانیکی در دستور کار است و روش‌های شیمیایی پس از مطالعات و بازخورد مناسبت در دستور کار قرار می‌گیرد.

وی ضمن تقدیر و تشکر از سمن و انجمن‌های محیط‌زیستی برای فراخوان درخصوص احیاء تالاب عینک از شیطان سبز، بیان کرد: با همت چند تشکل محیط زیستی تاکنون 98 درصد از تالاب عینک پاکسازی شده است و برای دیگر مناطق استان نیز برنامه‌ریزی می‌شود.

استقبال عموم مردم از کمپین احیای تالاب عینک

نسیم طواف‌زاده، مدیرعامل موسسه سبزکاران بالان در گفتگو با خبرنگار «فردا» اظهار کرد: موسسه‌های محیط زیستی از جمله "سرزمین ایده آل ما" از پیشگامان مقابله و مبارزه با علف هرز سنبل آبی بوده و هستند و تمامی تلاش خود برای ترویج مقابله با این گیاه انجام می‌دهند.

وی خاطرنشان کرد: خوشبختانه با راه‌اندازی کمپین "احیای تالاب عینک" و همراهی گروه‌ها و انجمن‌های محیط زیستی توانستیم نگاه‌ها را به سمت تالاب عینک برگردانیم.

طواف‌زاده با بیان اینکه اهریمن نیلگون مدت ها است که در حال گسترش در حوزه های آبی گیلان است، تاکید کرد: تالاب‌های انزلی و عینک هر دو گریبان‌گیر این شیطان سبز شدند و تشکل‌های محیط زیستی تلاش بسیاری برای جمع‌آوری این گیاه انجام داده‌اند.

مدیرعامل موسسه سبزکاران بالان با تاکید براینکه متاسفانه زیبایی فریبنده و زینتی بودن این گیاه سبب می‌شود که افراد آن را حتی خریداری کنند، تصریح کرد: این گیاه در آب‌های تمیز ماندگاری نداشته و پژمرده و سپس دور انداخته می‌شود، غافل از اینکه بذر این گیاه 30 سال می‌تواند منتظر شرایط مناسب رشد بماند. وی به رشد تصاعدی سنبل آبی اشاره کرد و گفت: این گیاه مضر هر 15 روز دو برابر می شود و اجازه رشد به گیاهان دیگر را نمی‌دهد و باعث خفگی جانداران آبزی می‌شود.