پسروی آب دریای خزر نگران کننده شد

خبرگزاری مهر: پروین فرشچی در نشست خبری با اشاره به میزان نگران کننده پسروی آب دریای خزر به خصوص در خلیج گرگان گفت: پسروی آب دریای خزر یکی از مهمترین مسائل نگران کننده در زمینه دریای خزر است و در زمینه تالاب میانکاله مدیریت این تالاب با سازمان حفاظت محیط زیست است و هرگونه عملیاتی در آن باید با اجازه این سازمان انجام شود. وی در خصوص آتش سوزی های اخیر در پتروشیمی ها نیز گفت: این اتفاق در یک ماه اخیر سه بار رخ داده است بخشی از آن به دلیل سهل انگاری و بخشی به دلیل نقص فنی بوده اما به هر دلیل علت این اتفاقات خیلی مهم است و در دست بررسی است. نحوه خاموش کردن آتش سوزی پتروشیمی ها با فوم به خورها و دریا خسارت زده است معاون محیط زیست دریایی سازمان حفاظت محیط‌زیست تصریح کرد: باید ارزیابی شود خسارت محیط زیستی این اتفاقات چقدر بوده چون غیر از افزایش دما و آلودگی حرارتی نحوه خاموش کردن پتروشیمی ها که با فوم انجام شده به خورهای ما و دریا راه پیدا کرده ایجاد خسارت و آلودگی کرده است. اثرات زیست محیطی این موضوع را باید بررسی کنیم و از طرف دیگر مساله غرامت مطرح است و ممکن است کشورهای دیگر مدعی شوند زیرا وضعیت در خلیج فارس و دریای عمان به نحوی است که کشورهای دیگر منتظرند به هر بهانه ای نسبت به ایران ادعاهای خود را مطرح کنند. باید قبل از اعلام شکایت آنها خسارات خودمان را برآورد کنیم که مطالعات این موضوع آغاز شده اما نتایج آن هنوز به دست نیامده است. مطالعات دوره ای افزایش در آلودگی های نفتی خلیج فارس و دریای عمان را نشان نمی دهد وی در خصوص آلودگی های نفتی در خلیج فارس نیز توضیح داد: مطالعات دوره ای ما افزایش در آلودگی های نفتی خلیج فارس و دریای عمان را نشان نمی دهد، دو نوع آلودگی در منطقه داریم، یکی آلودگی های مزمن به این دلیل که ۴۰ هزار تانکر نفت در منطقه عبور می کند و آلودگی های استخراج، نشت طبیعی و ... نیز از دیگر منابع آلودگی مزمن است. وی در توضیح آلودگی های حاد به عنوان نوع دوم آلودگی های نفتی در خلیج فارس و دریای عمان توضیح داد: اتفاقاتی که در خلیج فارس و دریای عمان می افتد مثل تصادف کشتی ها و یا مسائلی که در زمان جنگ عراق و کویت اتفاق افتاد و یا حوادث صنعتی و همچنین تخلیه قاچاق که البته نسبت به سال های قبل خیلی کمتر اتفاق می افتد منبع آلودگی های حاد است. مجموعا می توان گفت اخیرا اتفاق خاصی نیفتاده و آلودگی های نفتی بیشتر نشده است تنها ممکن است در قسمت مربوط به خودمان به دلیل حوادث پتروشیمی ها افزایشی داشته باشیم که آن هم تحت بررسی است و هنوز نمی توان به طور قطعی اعلام کرد. در نقاط مختلف دنیا انتقال بین حوضه ای تجربه خوبی نبوده است فرشچی در پاسخ به سوالی درباره انتقال آب خزر تصریح کرد: در دو، سه سال اخیر درگیر این موضوع هستیم، سازمان حفاظت محیط زیست یکی از نهادهایی است که باید درباره انتقال بین حوضه ای نظر و مجوز بدهد از نظر سازمان حفاظت محیط زیست انتقال بین حوضه ای شاید آخرین گزینه باشد در دیگر نقاط دنیا هم انتقال بین حوضه ای تجربه خوبی نبوده البته در کشور با کمبود آب روبه‌رو هستیم و این به خاطر مدیریت نابخردانه در دو، سه دهه اخیر در کشور بوده است اما برای رفع نیاز آبی کشور گزینه های بیشتری مثل بازچرخانی آب، مدیریت آبیاری کشاورزی و ... نیز مطرح است آیا ما همه این گزینه ها را اجرا کرده ایم و به دنبال انتقال آب بین حوضه ای هستیم. هنوز برای انتقال آب خلیج فارس به نتیجه نهایی نرسیده ایم وی تاکید کرد: ارزیابی محیط زیستی انتقال آب خلیج فارس به فلات مرکزی ایران نیز به سازمان آمده اما در نهایت از لحاظ محیط زیستی هنوز به این نتیجه نرسیده ایم که در این زمینه تصمیم نهایی گرفته شود. شرایط دریای خزر برای انتقال آب اصلا مناسب نیست معاون محیط زیست دریای سازمان حفاظت محیط زیست اعلام کرد: مواردی مثل انتقال آب خزر به سمنان، انتقال آب خلیج فارس به فلات مرکزی، انتقال آب دریای عمان و پروژه های دیگری مطرح است که انتقال آب حوضه ای گزینه مناسبی برای تامین آب نیست اما باید تفاوت هایی در دریا به دریا در نظر بگیریم در مورد دریای عمان شاید بتوانیم تصور کنیم که اگر تمام مطالعات، تمهیدات و فناوری های لازم فراهم و انجام شود آن گاه شاید ذره ای امید باشد که با در نظر داشتن همه این ملاحظات این انتقال آب انجام بگیرد اما برای دریای خزر خیلی بعید است چون شرایطش به دلیل بسته بودن دریا، جنگل های هیرکانی، تغییر ارتفاع در مسیری که باید آب عبور کند و ... متفاوت است. وی ادامه داد: آب شیرین کن هایی که کشورهای دیگر تاسیس کرده اند همه برای مصرف همان منطقه است استان های ساحلی ما که آن ها هم دسترسی به آب شرب ندارند اگر فناوری لازم را بیاورند اشکالی ندارد که آب شیرین کن استفاده کنند اما مساله انتقال آب بین حوضه ای خیلی متفاوت است و مسائل محیط زیستی و اجتماعی خیلی زیادی دارد. تبعات اجتماعی آن اگر از تبعات محیط زیستی بیشتر نباشد قطعا کمتر نیست. تایید افزایش شوری آب خلیج فارس فرشچی در پاسخ به سوالی درباره میزان شوری آب خلیج فارس، افزایش شوری آب را تایید کرد و گفت: میزان شوری نسبت به ۵۰ سال اخیر یک و نیم درصد افزایش پیدا کرده البته این کانونی بوده یعنی در تمام خلیج فارس نیست. به دلیل تغییرات اقلیم میزان تبخیر ما بیش از قبل شده رودخانه ها خشک شده، نیاز آبی کشورها افزایش یافته و آب شیرین کن های متعدد که تعدادشان رو به افزایش است همگی منجر به افزایش شوری آب شده است. معاون محیط زیست دریای سازمان حفاظت محیط زیست در پاسخ به سوالی در خصوص حضور کمرنگ محیط زیست در برنامه ششم اذعان کرد: ما هم اعتراض کرده ایم که محیط زیست در برنامه ششم پررنگ دیده نشده با وجود اینکه در جلسات متعددی با نهادهای مختلف کار کردیم. به همین دلیل یک برنامه محیط زیستی دیگر داریم که در واقع پیوست محیط زیستی برنامه ششم خواهد بود سند توسعه دریایی، سند فناوری دریایی و سند گردشگری دریای برای محیط زیست دریایی بسیار مهم هستند که اگر اجرا شوند تحولی در زمینه محیط زیست دریای رخ خواهد داد. ایران می تواند نسبت به انتقال آلودگی دریای خزر به جنوب اعتراض کند وی در پاسخ به سوالی درباره اینکه آیا ایران می تواند نسبت به انتقال آلودگی دریای خزر به جنوب اعتراضی کند گفت: ساز و کار کنوانسیون تهران این اجازه را به ما می دهد ذیل این کنوانسیون ۴ پروتکل داریم که آخرین آن ۲۱ مرداد امسال لازم الاجرا شد و موضوع آن مقابله، پیشگیری و همکاری در آلودگی نفتی دریای خزر است. در این پروتکل غرامت خسارت های محیط زیستی هم مطرح است، این کنوانسیون ها و پروتکل ها زمینه را فراهم کرده اند اما برای طرح دعوی چند چیز لازم است، ساختاری در سطح منطقه ای باید وجود داشته باشد و در سطح ملی هم آمادگی لازم را داشته باشیم که بتوانیم نسبت به خسارت های محیط زیستی طرح دعوی داشته باشیم مثلا پایش و مستندسازی لازم است تا آمارهای مقایسه ای داشته باشیم. فرشچی در پایان اعلام کرد: در همین زمینه کارگروهی داریم که بتواند برآورد خسارت کند و همه موارد مورد نظر را پوشش دهد اولین جلسه این کارگروه هفته آینده خواهد بود. در اولین نشست خبری که سه سال پیش داشتم یکی از چیزهایی که خیلی به آن اشاره کردم جنگ تحمیلی عراق علیه ما بود که مسائل محیط زیستی آن هیچ گاه پوشش داده نشد در حالی که در جنگ کویت و عراق به دلیل حمایت آمریکا از کویت و رسانه های بین المللی پوشش خیلی خوبی دادند که منجر به طرح غرامت محیط زیستی شد اما بعد در حمله آمریکا به عراق در سال ۲۰۰۳ هم رسانه های منطقه ای و بین المللی سکوت کردند.