آب در انتظار بازنگری قیمت‌ها

منابع آبی کشور و به طور کلی دنیا هر روز در حال محدود شدن است و در عوض مصرف آن رشدی باور نکردنی دارد. این موضوع باعث شده تا دشت‌ها بی‌رمق شوند و به مرور طبیعت بسیاری از مناطق جهان از بین برود. کارشناسان این مشکل را بی‌شباهت به بیماری کم خونی نمی‌دانند و معتقدند که اگر مسئولان و مردم علامت‌های بیماری منابع آبی را تشخیص ندهند و زود درمان نکنند، بزودی شاهد مرگ آبخوان‌ها و دیگر منابع آبی خواهیم بود.

در این زمینه توافق زیادی بین اقتصاددانان بخش آب وجود دارد که قیمت‌ها می‌توانند در مدیریت منابع آب و نجات آنها از مرگ زودرس نقش مهمی‌ ایفا کنند چرا که قیمت‌ها ارزش و میزان کمیابی آب را به بهترین نحو ممکن انعکاس می‌دهند. همچنین اقتصاد آب در محافل دانشگاهی کشور هنوز جای خود را باز نکرده است. گواه این ادعا وجود نداشتن گرایش اقتصاد آب در دانشکده‌های اقتصاد کشور است. انحراف قیمت‌های نسبی از مقادیر تعادلی آن مهم‌ترین مشکل بخش آب محسوب می‌شود. این انحرافات تبعاتی مانند افزایش روز افزون تقاضای آب، افزایش شدید هدر رفت آب، کاهش شدید سرمایه‌گذاری در بخش آب و روزآمد نبودن تکنولوژی تولید و عرضه آب را به دنبال داشته است.

هم‌اکنون که در بسیاری از مناطق دنیا تقاضای آب از عرضه آن پیشی گرفته است، باید نوع نگرش به آب از یک کالای اقتصادی معمولی به یک کالای استراتژیک تغییر پیدا کند. بنابراین، مشکل کمبود منابع آب را می‌توان به‌عنوان یکی از مهم‌ترین چالش‌های اقتصادی دوران معاصر قلمداد کرد. متأسفانه به دلیل حاکم بودن دیدگاه مهندسی در مدیریت منابع آب کشور، مدیران بخش آب فعالیت عمده را در توسعه و گسترش تأسیسات تأمین آب متمرکز کردند و از مباحث مهم اقتصادی غفلت ورزیده‌اند. بی توجهی به مباحث مهم اقتصادی ضربات جبران‌ناپذیری را بر پیکره نحیف بخش آب وارد کرده است اما به نظر می‌رسد که دیگر غفلت از این موضوع مهم جایز نیست و سیاستگذاران کشور باید باور کنند که بیماری منابع آب جدی است و باید هرچه سریع‌تر نسبت به اصلاح تعرفه های آب اقدام کنند. البته ناگفته نماند که در این بخش لازم است که هم طرف تقاضا و هم طرف عرضه مورد توجه قرار گیرد.