مشاور ابتکار: راه‌حل، خلع‌سلاح محیط‌بانان است!/ کمتر از 10 درصد محیط‌بانان کشته شده شهید محسوب شده‌اند

سرویس اجتماعی فردا؛ سمیرا خباز: کشته شدن سه محیط بان در فاصله زمانی کوتاه، موج جدیدی از اعتراض ها را نسبت به وضعیت نا‌به‌سامان سربازان طبیعت به همراه داشت.

سال ها است که درباره کمبود نیروهای محیط بانی نسبت به وسعت سرزمینی ایران، سطح پایین حقوق و دستمزد آنها نسبت به تلاشی که برای حفاظت از محیط زیست کشور دارند، نبود تجهیزات به روز و مشکلات حقوقی و قضایی که برای محیط بان پس از برخورد با متخلفین پیش می آید صحبت می شود.

پس از شهادت دو محیط بان هرمزگانی (پرویز هرمزی و محمد دهقانی) در منطقه حفاظت شده گنو که گفته می شود، شهادت آنها برنامه ریزی شده بوده و برای این دو شهید کمین گذاشته شده بود و شهادت محیط بان(منوچهر شجاعی ) که در پارک ملی بمو بدون استفاده از سلاح و با دستان خالی مورد اصابت گلوله متخلفان قرار گرفت، پرونده مصائب محیط بانی در ایران باز هم به سوژه رسانه ها تبدیل شد.

ورود محیط بان به مناطق حفاظت شده ممنوع

فرمانده یگان حفاظت سازمان محیط زیست در گفتگو با خبرنگار «فردا » تنها راه اصلاح وضعیت موجود محیط بانان کشور را عدم ورود اسحله به مناطق تحت حفاظت سازمان محیط زیست اعلام کرد.

وی با تاکید بر اینکه در حال حاضر خطر را ورود سلاح مجاز و غیر مجاز به مناطق ایجاد کرده اند گفت: به عنوان رئیس یگان حفاظت محیط زیست تنها چاره را قانون عدم ورود سلاح به این مناطق می دانم.

رئیس یگان حفاظت محیط زیست خلاء نیروی انسانی را بزرگترین چالش سازمان محیط زیست خواند و گفت: با این تعداد کم نیروهای محیط بان از این وسعت سرزمینی نمی توان به خوبی دفاع کرد.

این در حالی است که اسماعیل کهرم مشاور رئیس سازمان محیط زیست ساعاتی پس از بروز حوادث اخیر تنها راه حل برخوردهای خونین در مناطق تحت حفاظت سازمان محیط زیست را خلع سلاح محیط بانان عنوان کرده بود.

سازمان محیط زیست اقتدار لازم را ندارد

مرحوم محمد باقر صدوق از معاونان پیشین سازمان محیط زیست که در سال های پایانی حیاتش به منتقد طراز اول سازمان محیط زیست تبدیل شده بود، سازمان محیط زیست را فاقد اقتدار لازم دانسته و از جمله شواهد آن را وضعیت نامناسب محیط بانان برشمرده بود.

وی معقتد بود به اندازه 5 تا 6 نفر مسئولیت بر دوش یک محیط بان است، محیط بانی که با کمترین تجهیزات باید در مقابل سلاح های پیشرفته شکارچیان بایستد.

قوانین ضعیف است یا اجرا؟

ضعف درحمایت های قضایی نیز یکی از عوامل مهم در به وجود آمدن این شرایط بغرنج برای محیط بانان کشور است که محمد مجابی معاون توسعه مدیریت و حقوقی سازمان محیط زیست بر آن اذعان داشته و وعده تقدیم یک لایحه حمایتی را به مجلس داده است اما داریوش کریمی مدیرکل دفتر حقوقی و امور مجلس سازمان محیط زیست نیز در گفتگو با خبرنگار «فردا» با اعلام اینکه لایحه حمایت قضایی و حقوقی محیط‌بانان با توجه به شرایطی که پیش آمده در دست تهیه است تاکید کرد: به عنوان مجموعه حقوقی سازمان محیط زیست خلاءهای زیادی در قوانین نمی بینیم، تنها ممکن است بخشی از قوانین پراکنده باشد یا قدیمی باشد.

وی با بیان اینکه نظرمان این است که تجمیع شدن این قوانین بهتر است گفت: گاهی اوقات قوانین خوب اجرا نمی شوند و برداشت های محاکم متفاوت است و باید ببینیم اشکال در نبود قانون است یا اینکه مشکل در وجود قانون بد و یا بد اجرا شدن قانون در دستگاه های مختلف.

کریمی با تاکید براینکه قوانین موجود ضعف ندارند اما پراکنده و یا قدیمی شده اند و باید بسته به شرایط تغییر کنند به قانون حمل سلاح اشاره و تصریح کرد: این قانون مربوط به نیروهای انتظامی است و شامل محیط بان ها هم شده که باید بیشتر بررسی شود.

ارائه لوایحی به مجلس برای اصلاح قوانین

وی با یادآوری این نکته که در حال حاضر هم پیشنهاداتی در لوایح مختلف محیط زیستی برای اصلاح قوانین به مجلس ارائه شده است، حادثه اخیر را در نوع خود نادر دانست و گفت: متناسب با این حادثه باید لایحه ای تهیه شود.

کریمی در خصوص محتویات این لایحه سخنی نگفت و اعلام کرد: تا زمانیکه در کمیته های تخصصی بررسی نشود نمی توانم صحبتی کنم.

مدیرکل دفتر حقوقی و امور مجلس سازمان محیط زیست درباره پیشنهاد فرمانده یگان حفاظت محیط زیست مبنی بر اینکه باید از ورود سلاح به مناطق حفاظت شده جلوگیری شود نیز گفت: این پیشنهاد قابل بررسی است.

آیا محیط بان ها شهید محسوب می شوند؟

مشکلات محیط بانان پس از شهادت هم ادامه دارد به طوریکه هنوز مشخص نیست که آیا محیط بان از سوی بنیاد شهید، شهید محسوب می شود یا خیر.

کریمی با اشاره به اجازه بنیاد شهید بر دفن این سه تن در قطعه شهدا و تشکیل پرونده از سوی این ارگان بر قرار گرفتن محیط بانان در زمره شهدا صحه گذاشت و تشریح کرد: قانون مشخص کرده مصادیق افرادی که در جهت حفاظت از کشور حادثه می بینند واستناد بر آن قانون عمل می کنند شهید هستند ومحیط بان هم که براساس آن قانون از جمله نیروهای مسلح است و تحت امر نیروهای انتظامی عمل می کنند مصداق آن مجموعه هستند.

این در حالی است که رضا حسن هراتی معاون پیشین یگان حفاظت محیط زیست سال گذشته اعلام کرده بود که تنها 10 شهید از مجموع شهدای محیط زیست تحت تکلف بنیاد شهید قرار گرفته اند.

به نظر می رسد، علاوه بر اینکه محیط بانی ذاتا از مشاغل سخت محسوب می شود، نبود قوانین حمایتی، مشکلات معیشتی و حقوقی آن حتی پس از شهادت هم این شغل را تبدیل به یک شغل طاقت فرسا تبدیل کرده است و نیازمند بررسی جدی از سوی مراجع ذیصلاح است.