تصاویر: آبگیری تالاب «هامون»

دریاچه و تالاب بین‌المللی هامون سومین دریاچه بزرگ ایران، پس از دریاچه خزر و دریاچه ارومیه است که به عنوان هفتمین تالاب بین‌المللی دنیا و یکی از ذخیره‌گاه‌های زیست‌کره در ایران به شمار می‌رود. این دریاچه از سه دریاچه کوچک به نام‌های هامون پوزک، هامون سابوری و هامون هیرمند تشکیل شده که در زمان فراوانی آب به هم می‌پیوندند و دریاچه مشترک هامون بین افغانستان و ایران را تشکیل می‌دهند. رودخانه هیرمند شریان اصلی ورود به هامون و رودخانه‌های خاش‌رود، فراه، هاروت‌رود، شوررود، حسین‌آباد و نهبندان به هامون می‌ریزند. بیش از ۲۰ سال است که سیستان دچار بحران خشکسالی پی درپی است و این امر موجب آسیب‌های بسیار زیادی به بخش‌های متعدد از جمله؛ صید و صیادی، کشاورزی و دامداری مردم در منطقه سیستان شده است. بارندگیهای سیل آسا در افغانستان و عدم کنترل سیلاب در آن سوی مرز، موجب شده تا سیلاب پس از طی مسیر، وارد منطقه سیستان و در نهایت به سمت تالاب هامون هدایت شود و خوشبختانه با هدایت آب به این تالاب، به گفته مدیرکل حفاظت محیط زیست استان سیستان و بلوچستان، روزهای گرد و خاکی در این منطقه به شدت کاهش یافته و باعث تلطیف شدن هوا شده است، به گونه‌ای که در سال ۹۷ روزهای خطرناک در سیستان ۵۶ روز بوده و در سال ۹۸ روزهای خطرناک بدلیل ورود آب، به ۱۳ روز کاهش یافته است که این خود نشان دهنده تاثیر بسیار زیاد آبگیری تالاب در مهار شن‌های روان دارد. مشاهدات میدانی حاکی از رشد پوشش گیاهی در تالاب هامون و حتی مهاجرت برخی از گونه‌های پرندگان مهاجر به این تالاب می‌باشد، رونق صید وصیادی، دامداری و کشاورزی در منطقه با ورود آب، خوشحالی مردم را بدنبال داشته است. وسعت دریاچه هامون در زمان پرآبی ۵۶۶۰ کیلومتر مربع است که از این مقدار ۳۸۲۰ کیلومتر مربع متعلق به ایران و بقیه متعلق به افغانستان است. با این اوصاف، دریاچه هامون وابسته به رودخانه هیرمند است و این وابستگی باعث شده تا هرگونه نوسانات در میزان آب آن، مشکلاتی را برای کل سیستم به وجود آورد.