تصاویر: عزاداری عاشورای حسینی در حسینیه ته گود بیرجند

در ضلع جنوبی کوچه پایین شهر بیرجند حسینیه ته گود توسط"آقا میر هادی" حدود ۴۰۰ سال پیش به منظور روضه خوانی در ده روز نخست ماه محرم احداث شده است.

کف حیاط حسینیه از سطح کوچه پایین‌تر بوده و به همین جهت راهروی ورودی آن فاصله به فاصله پله می‌خورد و، چون در کوچه پایین شهر (ته ده) واقع است به آن"حسینیه ته ده "نیز می‌گفتند و به دلیل گود بودن آن نسبت به کوچه به این حسینیه "حسینیه گود " نیز می‌گویند.

تولیت این حسینیه که نسل به نسل پس از در گذشت سید محمد هادی مرتضوی، که در سال ۹۰ فوت کرد، چون پسر نداشت، به داماد‌های او رسید.

بانیان این حسینه از راه‌های دور به بیرجند می‌آیند تا حسینیه را جهت عزاداری در ده روز نخست محرم آماده کنند.

شکل، فضای و مراسم آن هنوز سنتی است و پس از پایان روضه خوانی مراسم " حسن و حسین" انجام می‌شود.

جمعی از میانسالان و جوانان در حیاط حسینیه حلقه زده و به گونه‌ای هر فردی با دست چپ خودش بازوی سمت راست طرف مجاور را گرفته و پای سمت راست به صورت مایل به سمت راست حرکت می‌کند و پای سمت چپ نیز به عقب می‌رود و با مشت‌های بسته خود به سینه سمت چپ خود می‌زنند و در این میان برخی کلمه حسن، برخی حسین، برخی حیدر و علی را تکرار می‌کنند و این ادامه دارد و حلقه بزرگتر می‌شود.

گاهی نیز سکوت حکم فرما است و شخصی چاووشی خوانی می‌کند که به این مراسم جذابیت بیشتری می‌دهد.

این مراسم در روز‌های هشتم، نهم و دهم محرم انجام می‌شود.