جواد لاریجانی: وساطت‌های مکرون در زمینه مذاکرات برجام فعلاً در حد ژست بوده است

محمدجواد لاریجانی معتقد است وساطت‌های مکرون در زمینه مذاکرات برجام فعلاً در حد ژست بوده است و اروپا نتوانسته خود را از حیاط خلوت بودن برای آمریکا نجات بدهد.

محمدجواد لاریجانی تحلیلگر ارشد مسائل بین‌الملل و دیپلمات اسبق کشورمان در بخش دیگری از گفتگوی تفصیلی خود که درباره سخنرانی و حضور آیت‌الله رئیسی در مجمع عمومی سازمان ملل انجام شده (بخش اول این گفتگو را اینجا بخوانید و ببینید)، اظهار داشت: مصاحبه‌ها و صحبت‌هایی که از آقای رئیسی در این مدت اخیر و در سفر نیویورک انجام شده، بسیار خوب و حساب شده بوده است.

او به 2 دیدگاه نادرست درباره حضور مقامات ارشد ایران در سازمان ملل اشاره کرد و گفت برخی می‌گویند که اساساً سازمان ملل از آنجا که میدان قدرتهاست نباید در آن شرکت داشته باشیم و برخی هم پیشتر مثل آقای بازرگان و لیبرالهای ایرانی معتقد بودند که باید تا حدی از ارزشهای اسلامی کوتاه بیایم تا ما را در دنیا تحویل بگیرند؛ امّا امام خمینی(ره) نظر دیگری داشت؛ امام فرمودند اساساً ما برای اقامه ارزشهای اسلامی قیام کرده‌ایم اما از سوی دیگر، سازمان ملل خانه ماست؛ خانه ملت‌هاست و نه سازمان قدرت‌ها؛ آن قدرتها این خانه را غصب کرده‌اند ولی ما باید در آن حضور یابیم و از هر فرصتی که می‌توانیم استفاده کنیم.

لاریجانی درباره این موضوع که آیا دیدارهای آقای رئیسی در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل، بخصوص با افرادی مانند ماکرون رئیس‌جمهور فرانسه، می‌تواند در پیشبرد مذاکرات احیای برجام کمک کند یا خیر؟ گفت: این دیدارها می‌تواند موثر باشد؛ دولتهای اروپایی باید صلابت و جدی بودن ما در دفاع از منافع ملی‌مان را متوجه باشند.

وی درباره آمریکا هم گفت که قایم‌باشک بازی واشنگتن در مذاکرات احیای برجام، فایده‌ای برای غرب نخواهد داشت و آنها فقط زمان را از دست می‌دهند.  

به گفته این تحلیلگر ارشد مسائل بین‌الملل، دولت آقای رئیسی سیاست خود در مذاکرات را بر اصول خوبی بنا کرده است؛ او توضیح داد: اصل اول، استراتژی دولت برای کم اثر و حتی در برخی جاها، بی‌اثر کردن تحریم‌هاست. یکی از اقدامات در این زمینه حذف دلار از برخی مراودات تجاری بین‌المللی است. این راهبردی است که چه مذاکرات به نتیجه برسد و چه نرسد، باید آن را پیش ببریم.

لاریجانی البته گفت که اعتقاد به ادامه مذاکرات احیای برجام به این معنا نیست که ما برجام را توافقنامه پرثمر یا مقدسی بدانیم، بلکه برجام توافق بسیار پرعیبی است اما ما بهای این قضیه را پرداخته‌ایم. بهای سنگینی هم پرداختیم. مذاکرات فعلی برای احیای برجام به این معنا نیست که این یک سند مقدس است؛ منتها مطالبه حقوق ماست؛ ما سهم خود را پرداخت کردیم و حالا آنها اجرایی نمی‌کنند. بنابراین باید مذاکرات ادامه پیدا کند.

وی ادامه داد: آقای رئیسی در تعامل با سران کشورها در نیویورک می‌تواند پرده‌ها را بیشتر کنار بزند و مواضع ایران را جدی تر بیان کنند. بخصوص این مواضع در دیدار با کشورهای اروپایی می‌تواند بیشتر بیان شود.

خبرنگار تسنیم پرسید که آیا اروپا می‌تواند خود را از زیر فشار آمریکا در مذاکرات نجات دهد یا خیر؟ چه آنکه آنها بسیار بیشتر از آمریکایی‌ها الان تحت فشار هستند و برای زمستان خود نیازمند گاز و نفت و انرژی.  اما از سوی دیگر آمریکا نیز آنها را تحت فشار قرار داده و به نظر می‌رسد اروپا برخلاف منافع خود، در مذاکرات از آمریکا پیروی می‌کند.

لاریجانی پاسخ داد: جنگ روسیه با ناتو در جغرافیای اوکراین بیشترین خسارت را برای اروپا داشته و این در حالی است که آمریکا ککش هم نگزیده است؛ آمریکایی‌ها مقدار زیادی منابع نفت و گاز دارند که استفاده می‌کنند ولی اروپایی‌ها در پیروی از آمریکا بسیار خسارت دیده‌اند.

وی اروپاییها را بازنده بزرگ این میدان دانست و گفت: اروپا باید تصمیم بگیرد که نقش موثری داشته باشد یا حیاط خلوت آمریکا و تحت تأثیر صهیونیست‌ها باشد؟ تا الان چیزی که از اروپا دیدیم ژست است و محتوا نداشته است. ماکرون مرتب صحبت کرده ولی برشی از او ندیده‌ایم. لذا اصطلاحاً معجزه‌ای از این امام‌زاده ندیده‌ایم.

خبرنگار تسنیم درباره رویکرد دوگانه آمریکایی‌ها به مذاکرات احیای برجام پرسید؛ آمریکایی‌ها از یک سو خود را نیازمند توافق می‌بینند ولی از سوی دیگر جدیتی هم برای احیای برجام از خود نشان نمی‌دهند. این دوگانگی از کجا نشأت می‌گیرد و بالاخره کدام پیروز خواهد شد؟

لاریجانی در این باره گفت: ایده آمریکایی‌ها این بود که با برجام راه را برای تحمیل مسائل بسیار فراتر از برجام، در منطقه و موضوعات دیگر باز کنند. آمریکا به این موضوع بسیار امید داشت اما با دولت آقای رئیسی، این امید آمریکایی‌ها الان هدر رفته است و می‌دانند که امکان پذیر نیست. لذا آمریکا از یک سو بخاطر ناامیدی از تسلیم دولت ایران در برابر خواسته‌های نامعقولش نمی‌خواهد به برجام برگردد و از سویی به خاطر سرعت پیشرفتهای هسته‌ای ایران مایل است که برجام احیا شود. لذا آمریکا بین این دو عنصر درمانده است؛ با این حال به نظرم نهایتاً آمریکا بازنده است و استراتژی درست دولت فعلی ایران نتیجه خواهد داد.

وی در پایان این بخش درباره عبارت «چندجانبه‌گرایی» نیز گفت: مقصود از چندجانبه‌گرایی این است که ما مخالف قلدری هستیم. یکجانبه‌گرایی به معنای قلدری یک کشور است که مراد هم آمریکاست، اما چندجانبه‌گرایی که ما از آن استفاده می‌کنیم باید شامل قلدری چند کشورهم باشد. لذا حواسمان باشد که چندجانبه‌گرایی به معنای این نیست که اگر در سازمان ملل چند کشور تصمیم گرفتند همان درست باشد. مفهوم چندجانبه‌گرایی اغواگر است و ما باید درباره معنای آن دقیق باشیم و معنای درست آن را به کار ببریم./تسنیم