بیت کوین، فرصتی فوق‌العاده برای رفع تحریم‌ها/ جزئیات اقدامات فوری چند کشور برای راه‌اندازی ارزهای مشابه بیت کوین

سرویس فناوری فردا: مقامات روسیه و ونزوئلا امید دارند که پول مجازی بتواند نقطه پایانی باشد در مقابل تحریم‌های آمریکا. هر دو این دولت‌ها امید دارند که بتوانند از وعده‌های امیدوارکننده‌ای که بیت کوین به سیستم مالی دنیا داده است استفاده کنند وآن هم چیزی نیست جز یک نوع پول جدید و ساختار مالی نو که خارج از کنترل هر دولتی به ویژه ایالات متحده است.

شاید حتی در میان دنیای بی حساب و کتاب بیت کوین و سایر رقبا هم این ایده کمی غیرمعقول به نظر برسد با این حال این مقامات تاکید می‌کنند که افزایش محبوبیت و همه گیر شدن ارز‌های دیجیتال، دولت‌های سراسر جهان را مجبور می‌کند که در مورد اساسی‌ترین عناصر سیستم اقتصادی و نیز پول خود بازنگری کنند.

آن چه که به نظر می‌رسید مقبولیت چندانی ندارد کم کم به کسب مقبولیت در سیستم اقتصاد جهانی نزدیک می‌شود. چندین بانک بزرگ دنیا مانند بانک انگلیس یا بانک خلق چین اعلام نموده اند که به دنبال راهی برای استفاده از فناوری معرفی شده توسط بیت کوین برای راه اندازی ارز دیجیتال مختص به خود هستند.

در ونزوئلا شکل گیری این دستور از بالاترین مقام یعنی رئیس جمهور مادورو صادر شده و ماه پیش با ارائه برنامه‌ای برای راه اندازه ارز دیجیتال پترو، ارزی شبیه به بیت کوین را به جهانیان معرفی نمود که پشتوانه آن منابع نفتی و طبیعی ونزوئلا است.

در روسیه، اما این ایده توسط برخی از مقامات نزدیک پوتین ارائه شد. سرگی گلاژیو مشاور پوتین ماه پیش در گفتگویی پیرامون ارز دیجیتال روبل گفته بود که با این ارز روسیه می‌تواند بدون در نظر گرفتن تحریم‌ها با همه شرکایش در جهان رابطه اقتصادی داشته باشد.

متخصصان ارز‌های دیجیتال و اقتصاددانان، اما احتمال موفقیت این طرح‌ها را کم‌تر از آن چه می‌دانند که این مقامات امید دارند. دلیل اصلی این مساله هم این است که ارز‌های دیجیتال بر مبنای مرکززدایی است و هیچ کس اختیاردار اصلی آن نیست در حالی که دو طرح روسیه و ونزوئلا به رهبران این دو کشور اختیار کنترل ارز‌های دیجیتال معرفی شده را می‌دهد و این مخالف بنیادی‌ترین اصل ارز‌های دیجیتال است.

همه نقل و انتقالات بیت کوین در آن چه که بلاک چین نامیده شده و توسط کامپیوتر‌های مستقل متعددی پشتیبانی می‌شود قرار دارد. این سیستم به گونه طراحی شده که دارای موسسه اقتصادی اصلی و یا بانک مرکزی نیست. بدون این که تراکنش به بانک مرکزی برود، با یک ایمیل، شبکه کامپیوتری نقل و انتقالات بیت کوین را برقرار می‌کند و بدون رد شدن از هیچ گونه مرکزیتی اجازه نقل و انتقال پول داده می‌شود.

همین مساله باعث شده است که ارز دیجیتال راه خوبی برای دور زدن تحریم‌ها باشد چرا که تحریم‌ها معمولا از راه نظارت بانکی و قوانین مرتبط با آن اعمال می‌شود.

با این حال برخی از بانکداران گفته اند که ارز دیجیتال خود را بر روی بستری مانند بلاک چین راه می‌اندازند و این مساله می‌تواند به مشتریان کمک کند که بدون واسطه‌هایی مانند بانک و کمپانی‌های کارت اعتباری کارشان را انجام دهند. این مساله هم چنین می‌تواند راه هک و دستکاری را بیش از پیش ببندد.

کار لادویک یکی از مدیران بانک مرکزی آلمان سال گذشته در یک سخنرانی گفته بود که مطالعات مفهومی این بانک نشان می‌دهد که فناوری بلاک چین می‌تواند نیاز‌های کنونی و نیز احتیاجات سیستم اقتصادی را برآورده کند. مراحل اولیه این را نشان می‌دهد.

البته این نمونه‌ها برای رسیدن به مدل نهایی کند پیش می‌روند و بسیاری از مقامات و برنامه نویس‌ها به مشکلات موجود در این مسیر اشاره کرده اند.

با این حال هیچ کدام از مشکلات و مسائل گفته شده باعث نشده که ونزوئلا از این که به سرعت توانسته ارزی با پشتوانه دولت عرضه کند عقب نشینی کند. آقای مادورو این ایده را روز ۳ دسامبر در تلویزیون اعلام کرد و گفت که ارز دیجیتال را پیگیری کرده و پس از آن بوده که طرح ارز پترو را ارائه نموده که توسط ذخائر الماس، نفت، گاز و طلای این کشور پشتیبانی می‌شود. او گفته است که برای شکستن بن بست اقتصادی این ارز می‌تواند کمک کند که به شکل جدیدی از داد و ستد جهانی برسند.

از آن زمان تاکنون دولت ونزوئلا دفتری مخصوص این کار افتتاح کرده و چندین مقام را هم برای نظارت و پیشبرد آن منصوب نموده است. پترو البته می‌تواند مانند بیت کوین در بلاک چین حضور داشته باشد، اما ارزش خود را از منابع طبیعی دولتی می‌گیرد.

ارتباط میان منابع و پترو شبیه اعتباری است که در قرن گذشته اکثر پول‌های بین المللی از طلا می‌گرفتند. این ارز می‌تواند باعث مقابله با تورم وحشتناک ونزوئلا شود که در سال‌های اخیر به خاطر چاپ بی حساب و کتاب پول پدید آمده و ارزش بولیوار پول ملی این کشور را کاهش داده است.

این خیره سری و امید فراوان به ارز دیجیتال ونزوئلا نیز متناسب با همین حجم از مشکلاتی است که وضعیت ناامید کننده ونزوئلا پدیدآورده و مسئولان به خاطر آن به دنبال هر ریسمانی برای نجات هستند. خوزه آنگل آلوارز رئیس موسسه آسوناکریپ که با دولت بر روی پترو کار می‌کند می‌گوید: کشور در بحرانی اجتماعی قرار دارد. چگونه می‌توانیم اعتماد سازی کنیم؟ فناوری‌های باز و قوانین روشنی که جزو ویژگی‌های ذاتی ارز دیجیتال هست. چیز‌هایی از قبیل: مرکززدایی. او هم چنین پیش بینی کرده است که در نیمه اول سال ۲۰۱۸ اولین معامله نفت با پترو انجام خواهد شد.

با این حال ارتباط این ارز با هلدینگ دولتی نفتی احتمالا آن را غیر جذاب می‌کند چرا که سرمایه گذاران به دولت مادورور اعتماد ندارند. البته این که دولت مادورو منافع خود را در ارز دیجیتال دیده است هم خود مضحکه‌ای است. طی سال‌های گذشته ونزوئلایی برای بیرون آمدن از وضعیت بد خود رو به ارز‌های دیجیتال آورده اند.

بازاری که بیت کوین‌های محلی خوانده می‌شود، ونزوئلائی‌ها را به بازار بیت کوین وصل می‌کرد تا بتوانند پول رسمی خود را هر طور شده به بیت کوین تبدیل کنند و از دست آن نجات پیدا کنند. طبق آماری که چین آنالیز داده بود، فقط در سال جاری معاملات در سامانه سوکال بیت کوینز ده برابر شده است.

دولت ونزوئلا، اما از این مساله استقبال نکرد. رندی برتو پایه گذار صفحه فیس بوک گروه بیت کوین ونزوئلا گفته بود که در ماه دسامبر ۱۰ تا ۲۰ مورد را می‌شناسد که مردم به خاطر فعالیت مرتبط با بیت کوین توسط دولت دستگیر شده اند و تا آن جا که خبر دارد دو برابر این، در سال جاری به خاطر این مساله دستگیر شده اند. در اکثر موارد، خرید ارز دیجیتال خارجی در ونزوئلا ممنوع بوده است چرا که با این ممنوعیت شهروندان نمی‌توانند ول خود را به خارج از کشور بفرستند.

آقای بریتو که سال ۲۰۰۴ از ونزوئلا خارج شده و اکنون در اسپانیا زندگی می‌کند، می‌گوید که همه اعضای گروه می‌دانند دولت ونزوئلا به خاطر کاری که خود قصد دارد انجام دهد، مردم معامله کنندهبا ارز دیجیتال را تحت مجازات قرار می‌دهد.او می‌گوید: واقعا مسخره است، همان طور که آمریکا راه را بر آن‌ها بسته است، این دولت با مردم خودش هم همین کار را می‌کند.

دولت روسیه هم البته چندان روی خوشی به استفاده کنندگان از بیت کوین و دیگر ارز‌های مجازی نشان نمی‌دهد. اگر چه هم چنان سیاست‌های دولت در اینباره در هاله‌ای از ابهام قرار دارد، مقامات روسی با بانک مرکزی تعاملاتی داشته اند تا دسترسی مردم به سامانه‌های مرتبط با ارز دیجیتال بسته شود و و حتی پوتین هم به استفاده‌های باالقوه غیر قانونی از این مساله اشاره کرده است. او در ماه اکتبر گفته بود: در درجه اول، این قابلیت فرصت پولشویی، فرار مالیاتی و حتی پشتیبانی مالی تروریسم را فراهم می‌کند و دیگر لازم به ذکر نیست که شیوع آن می‌تواند افراد زیادی را در دام کلاهبرداری و سوء استفاده‌ها بیاندازد.

با این حال پوتین به استفاده از این ارز در صورتی که اوضاع تحت کنترل او باشد روی خوش نشان داده است. ماه ژوئن او گفتگو‌هایی علنی شده‌ای با ویتالیک بوترین رئیس یکی از شبکه‌های مهم ارزمجاری ینی اتورم داشت که در کانادا بزرگ شده و تابعیت دوگانه روسی کانادایی دارد.

برخی از مقامات هم گفتگو‌هایی با بانک مرکزی و وزارت ارتباطات داشته اند تا ارز دیجیتال روبل را راه اندازی کنند. البته این تلاش‌ها نسبت به ونزوئلا کم‌تر است چرا که وضعیت اقتصادی روسیه بهتر است. با این حال در نگاهی وسیع‌تر به دنبال این هستند تا با استفاده از این امکان جلوی تحریم‌های آمریکا بایستند.

نیکلای نیکیوروف وزیر ارتباطات روسیه ماه اکتبر گفته بود که ارز دیجیتال روبل کاملا متفاوت با بیت کوین ساخته خواهد شد و هیچ احتیاجی به فرایند استخراجی مانند بیت کوین ندارد.چنین ارزی می‌تواند دولت را در رهگیری و وضع مالیات بر تراکنش‌ها یاری دهد، همان مزیتی که دیگر کشور‌ها نیز درباره آن مشغول بررسی اند.

مقامات آمریکایی هم از مدت‌ها قبل خبر داشتند که ارز‌های دیجیتال می‌توانند برای دور زدن تحریم‌ها استفاده شوند. دیوید کوهن یکی از مقامات وزارت خزانه داری آمریکا سال ۲۰۱۴ گفته بود که تا آن زمان تلاش سازمان یافته و بزرگی برای دور زدن تحریم‌ها از این راه مشاهده نشده است. با این حال همان زمان گفته بود که فعالان و افراد زیادی هستند که به سوی فضا‌های غیردولتی کشیده شده اند و احتمالا این فناوری به عنوان راهی برای انتقال دارایی و پول برای آن‌ها پر ارزش خواهد بود.

منبع: نیویورک تایمز