ایران با سپاس وارد اینترنت اشیا شد

خبرگزاری تسنیم: دنیای امروز متشکل از مجموعه‌هایی از اشیای فیزیکی شامل ماشین آلات، کالاها، زیرساخت‌ها و دستگاه‌هایی است که با شبکه‌هایی از حسگرها و عامل‌های هوشمند تجهیز شده‌اند و این امر آنها را به فعالیت‌هایی نظیر نظارت بر محیط، گزارش وضعیت، دریافت دستورالعمل‌ها و حتی نشان دادن عکس‌العمل براساس اطلاعات جمع‌آوری شده قادر می‌سازد. این مفهومی است که امروزه با عنوان اینترنت اشیا از آن یاد می‌شود. مطابق تعریف اتحادیه بین‌المللی مخابرات "IoT" زیرساختی برای راه‌اندازی یک شبکه جهانی پویا با قابلیت خود پیکربندی و مبتنی بر پروتکل‌های ارتباطی استاندارد و سازگار با سایر قسمت‌های شبکه است. در این زیرساخت اشیای فیزیکی و مجازی دارای هویت، ویژگی‌های فیزیکی و شخصیت مجازی هستند و با استفاده از واسط‌های هوشمند با شبکه اطلاعاتی مجتمع شده‌اند. بسیاری از شرکت‌های بزرگ تجاری و نهادهای دولتی در کشورهای مختلف در حال سیاستگذاری و تدوین استانداردهایی برای بهره‌گیری از اینترنت اشیا هستند و در این راستا مسئولان جمهوری اسلامی ایران نیز برنامه‌ریزی‌هایی برای ورود به این عرصه جدید انجام داده‌اند. از جمله پروژه‌های مطرح در حوزه اینترنت اشیا در ایران، سامانه اطلاعات سلامت و سامانه پرونده الکترونیک سلامت (سپاس) است. اینترنت اشیا در حوزه‌های مختلفی از جمله سلامت و بهداشت، انرژی، کارخانه‌ها، ساختمان‌ها و حمل‌ونقل کاربرد اساسی دارد به گونه‌ای که در آینده‌ای نزدیک به افزایش کیفیت مراقبت، بالا رفتن سطح سلامت و کاهش قابل توجه هزینه‌ها در سراسر جهان می‌انجامد. همچنین اینترنت اشیا قادر است جهت‌گیری مراقبت‌های بهداشتی را از درمان به سمت پیشگیری تغییر دهد و به افراد جامعه درباره وضعیت سلامت‌شان دید بهتری ارائه دهد که نکته‌ای قابل تأمل است. استفاده از IOT برای بسیاری از نهادهای دولتی به طور گسترده موجب می‌شود تا در شهرها و کشورها، نهادهای دولتی در سطح بین‌المللی، میلیاردها دستگاه متصل به شبکه جهانی داشته باشند که این امر در کنار نگرانی‌های به وجود آمده در زمینه مسائلی نظیر امنیت اطلاعات، منجر به فراهم آوردن فرصت‌هایی برای مداخله طراحان، قانون‌گذاران و سیاست‌گذاران می‌شود. کاربرد اینترنت اشیا سبب افزایش اثربخشی نیروی کار، افزایش درآمدها و ایجاد رضایت شهروندی می‌شود که تمامی این موارد سبب می‌گردد تا در رهبران دولت برای به کارگیری IoT انگیزش ایجاد شود. این محرک‌ها نشان می‌دهند چگونه IoT می‌تواند بر هر جنبه‌ای از فرآیندهای بخش دولتی شامل کاهش هزینه و فعالیت‌های لازم برای بالا بردن درآمد اثرگذار باشد. بنابراین تعجبی ندارد که در حال حاضر اینترنت اشیا مورد توجه بسیاری از سیاست‌گذاران در کشورهای مختلف قرار گرفته و غالباً درصدد وضع قوانین و مقرراتی همگام با این نوآوری هستند. اینترنت اشیا امکان تولید خلاقانه‌تر محصولات، ارائه خدمات به صورت مؤثرتر و استفاده بهینه از منابع کمیاب را فراهم می‌آورد و لازم است سیاست‌گذاران، آرمان‌ها و چشم‌اندازهای روشنی را برای توسعه IoT و بهره‌گیری از خدمات آن تصویر کنند. برای پیشگیری از پیامدهای احتمالی کاربرد اینترنت اشیا مانند هر فناوری نوین دیگر ابتدا باید برای آموزش و فرهنگ‌سازی در نحوه استفاده صحیح از آنها اقدامات مناسبی انجام گیرد. بهره‌گیری از اینترنت اشیا در هر جامعه باید با پیوست‌های فرهنگی، امنیتی و ملاحظات فنی و زیرساختی همراه باشد تا مردم دچار مشکلی نشوند چرا که به تجربه ثابت شده ورود و رواج استفاده از برخی فناوری‌های نوین در امر ارتباطات مثل تلفن‌های هوشمند، ماهواره‌ها و اینترنت بدون برنامه‌ریزی‌های قبلی و در نظر گرفتن فرهنگ و تمدن بومی جوامع موجب نابودی برخی هنجارها و ارزش‌های اجتماعی جامعه شده و با خود تبعات جبران ناپذیری را به همراه داشته است. در نتیجه بهره‌گیری از فناوری پیشرفته‌ای همچون اینترنت اشیا نیز نیازمند پیوست‌های فرهنگی و امنیتی است تا به واسطه این پیوست‌ها رواج فناوری‌های نوظهور کاربران را با مشکل مواجه ننماید. برای مثال طبق نظر کارشناسان این حوزه، در ایران این فناوری پیشرفته باید در بستر شبکه ملی اطلاعات ارائه شود تا ضمن حفظ امنیت، مردم با آرامش خاطر بتوانند از آن بهره‌های لازم را ببرند. نکته حائز اهمیت در مورد اینترنت اشیا این است که قوانین باید به گونه‌ای وضع شوند که از به کارگیری و توسعه IoT ممانعت نکند و با هدف به حداقل رساندن آسیب‌ها و تهدیدات، منجر به ارائه خدمات عمومی و خصوصی کارآتر در حوزه‌هایی نظیر بهداشت و سلامت، انرژی و حمل‌ونقل شوند.