شباهت «آشفته‌گی»به فیلم «خفه‌گی»

باشگاه خبرنگاران جوان: به نقل از ستاد خبری سی و هفتمین جشنواره فیلم فجر، نشست خبری فیلم «آشفته‌گی» با حضور فریدون جیرانی (نویسنده، کارگردان و تهیه‌کننده)، بهرام رادان، مهناز افشار و نسیم ادبی (بازیگر)، مسعود سلامی (مدیر فیلم‌برداری)، امین میرشکاری (صدابردار)، کارن همایون‌فر (آهنگساز)، مارال جیرانی (طراح لباس)، کامیاب امین عشایری (طراح صحنه) و با اجرای حمیدرضا مدقق در دهمین روز جشنواره فیلم فجر برگزار شد.

جیرانی درباره شباهت این فیلم به «خفه‌گی» گفت: فیلم جدید من ضمن اینکه در ادامه فیلم «خفگی» هست، داستان بیشتری دارد. سعی کردم داستان فیلم مانند «خفه‌گی» داستان جاندارتری باشد. تجربه دیگری مانند خفگی در فرم بود. ساختن چنین فیلم‌هایی در ایران سخت است؛ چون سعی می‌کنی فضایی که دوست داری را خلق کنی، اما فضای اجتماعی و التهابات سیاسی سینمای ایران را تحت‌تاثیر قرار داده است. اینکه از این فضا دوری کنی، با خوب بودن یا بد بودنش کار ندارم؛ اما به نوعی ریسک است و من می‌دانم به هر حال هر تجربه‌ای برای خودش نکات مثبت یا منفی دارد.

او ادامه داد: من این تجربه را به دلیل دیگری دوست دارم. به دلیل فضای عاشقانه‌ای که همیشه دوست داشتم در فیلم‌هایم داشته باشم. من هیچ‌وقت از فضایی که همیشه در فیلم‌هایم داشتم عبور نکردم. به ویژه که سه تا بازیگرم خیلی خوب این نقش‌ها را درآوردند.

جیرانی با اشاره به تاثیر طراحی صحنه، لباس و فیلم‌برداری گفت: من از همه گروه بسیار متشکرم که کمک کردند تا فضای فیلم در بیاید.

او ادامه داد: ارژنگ از فضای رئالیستی می‌آید. فضایی که در فیلم «سالاد فصل» از خسرو شکیبایی بازی کرد. ارژنگ بوی عادل مشرقی را می‌دهد. آن‌موقع این مساله را می‌دانستم. اما چون این تیپ و عشق را دوست داشتم، سعی کردم آن را با فضای فیلم هماهنگ کنم. می‌خواستم این نوع عشق مریض در فیلم باشد. اگر بیرون زده، باید تصحیح شود.

جیرانی درباره لحن سرد فیلم گفت: نمی‌خواستم شبیه نوآر آمریکایی شود. ما بیشتر به سمت فیلم‌های نوآر فرانسوی رفتیم. در ایران شوخی است. آمریکایی‌ها ریتم تندی دارند و تنش‌هایشان متفاوت است؛ بنابراین آن سردی را من می‌خواستم.

در ادامه نشست، سلامی درباره قاب‌بندی فیلم توضیح داد: همانطور که آقای جیرانی گفت، این فیلم یک فیلم تجربی است. برایم بسیار جالب است که آقای جیرانی در این سن و سال هنوز به دنبال تجربه است. همانطور که فکر می‌کردم خفه‌گی باید سیاه و سفید گرفته شود، فکر می‌کردم در آشفته‌گی هم باید اتفاق جدیدی بیفتد. ما سعی کردیم فیلم‌نامه را ابتدا عکاسی کنیم. این تجربه بسیار تازه‌ای برای خودم بود.

او تاکید کرد: برخی مواقع به خاطر شخصیت‌ها مجبور بودم که قاب‌هایم را کج‌تر کنم. سعی کردم همه‌جا این یک دست باشد.

رادان درباره حضورش در فیلم «آشفته‌گی» گفت: آقای جیرانی به نظر من خیلی جوان هست. منظور مسعود سلامی عزیز هم تجربه آقای جیرانی بود. آقای فریدون جیرانی خودشان برند هستند.

او تاکید کرد: همه ما بسیار کیف کردیم. نزدیک به بیست سال است که نشده بود با آقای جیرانی کار کنم. احساس می‌کنم این تجربه ایست که شاید هر کسی شجاعت تجربه کردنش را نداشته باشد.

مهناز افشار در پاسخ به این سوال که بازی شما در این فیلم بیشتر با سکوت است و با نگاه بازی می‌کنید؟ بیان کرد: من همه جا عنوان کردم که آقای جیرانی کارگردان مورد علاقه من است. زمانی که هدیه تهرانی برای فیلم «قرمز» کاندید شده بود، آرزو کردم زمانی جلوی دوربین این کارگردان قرار بگیرم. آقای جیرانی در سینما به روز است. من و بهرام رادان سعی می‌کردیم نگاه درستی در این فیلم داشته باشیم. اگر نتوانستم شخصیت دریا در فیلم «آشفته‌گی» را خوب دربیاورم کم هوشی منِ بازیگر است. اما از دید من نگاه بازیگر حرف اول را در سینمای جیرانی می‌زند. من اعلام می‌کنم بسیار خوشحالم که در آشفته‌گی بازی کردم.

نسیم ادبی نیز درباره اینکه در سینما به نقش‌های کوتاه قائل است و این نقش چه ویژگی داشته است، گفت: دیر با من تماس گرفتند که در سکانس‌های این فیلم بازی کنم، اما دوست داشتم و برایم مهم است که در یک فیلم چه بازیگرانی بازی می‌کنند و برای چه کارگردانی کار می‌کنم. حتی اگر یک پلان هم در این فیلم بازی می‌کردم برایم موجب افتخار بود. فیلمبرداری عالی داشت و فیلم بسیار خوبی دیدم.

عشایری، طراح صحنه نیز درباره اینکه چگونه به جای بی مکان و تقریبا بی زمان در این فیلم رسیده است و برای این کار چه کرده است؟ توضیح داد: سینمای آقای جیرانی را همیشه دوست داشتم و در ادامه فیلم خفگی فکر کردم اینجا هم می‌شود شاید با همان شیوه و روش و نه با همان طراحی، فضایی که آقای جیرانی از من خواسته بود را طراحی کنم. شاید این مدل در سینمای ما چندان وجود ندارد. مواردی هم در سینمای کلاسیک داریم و باید به دنبال آن طراحی برویم؛ شاید بیشتر معماری در این مدل به کمک ما آمد و سعی کردم بی مکانی و بی زمانی در این فیلم به خوبی اتفاق بیفتد و قاب‌های کج آقای سلامی به این فضا کمک بسیاری کرد.

جیرانی درباره اینکه آیا این فیلم برداشت آزادی از یک فیلم خارجی است؟ گفت: طرح این فیلم را حسن حسینی به من داد و فکر می‌کنم ۱۵ سال پیش فیلمی به نام دوقلو‌ها دیده بود و قصه‌ی آن را شبیه آن نوشته بود. سال ۱۳۸۵ فیلم دوقلو‌ها را دیدم و قرار بود خانم افشار نقش دوقلو‌ها را بازی کند و فکر کردم شاید نتوانم پروانه نمایش آن را بگیرم و وقتی «خفگی» را ساختم. ترجیح دادم آن فیلم نامه را ببینم و با بازیگر مرد جلو بروم.

در ادامه نشست پرسش و پاسخ فیلم «آشفته‌گی»، بهرام رادان درباره تجربه‌های بازی در جشنواره امسال گفت: امسال شانس داشتم در سه کاری حضور داشته باشم که در جریان اصلی سینما بود. در این فیلم یک جنونی در بستر فیلم وجود دارد. من هم سعی کردم همراه آن بدون مکانی و زمانی فیلم را در بازی خودم داشته باشم.

او تاکید کرد: در جریان فیلم هم به نظر من، همه ما سعی کردیم خواسته‌های آقای جیرانی را دنبال کنیم. من در اکران‌هایی که دیدم حتی در سینمای آزادی که جمعیت بسیاری آمده بودند، بعد از فیلم سکوت عجیبی دیده می‌شود.

جیرانی درباره مخاطب «آشفته‌گی» گفت: من بازهم از این ریسک‌ها انجام می‌دهم؛ چون دوستش دارم.

او در پاسخ به این سوال که نظرش درباره برنامه‌های تلویزیونی با موضوع سینما چیست، گفت: جواب نمی‌دهم، چون این سوال ریسک زیادی دارد. اما ممکن است به زودی خودم برنامه سینمایی داشته باشم.

جیرانی درباره اینکه چرا در پایان فیلم پوکه‌ای از تفنگ خارج نمی‌شود، گفت: ما پرسیدیم گفتند این اسلحه‌ها پوکه ندارند.

جیرانی تاکید کرد: فیلم را از نظر طبقه متوسط نبینید. قهرمان از داخل ژانر بیرون می‌آید نه از داخل جامعه.

او ضمن تشکر از دو سرمایه‌گذار این فیلم گفت: سرمایه این فیلم تمیز است.

این کارگردان درباره این پرسش که آیا فیلم «آشفته‌گی» ادای دینی به ساموئل خاچیکیان است، گفت: به احتمال زیاد فیلم «دلهره» خاچیکیان را بازسازی می‌کنم. یک بار هم سعی کردم که این کار را انجام دهم و بخشی از درآمد آن را به خانواده او بدهم. من خاچیکیان را بسیار دوست داشتم و اینکه در آن زمان یک نفر مثل ما ریسک می‌کرد و فحش می‌خورد، قابل تقدیر است. می‌توان صفحه‌های بیشتری درباره آن فیلم‌ها نوشت.