صداوسیما و کپی‌برداری‌های بی‌پایان

هنرآنلاین: برنامه‌های انتقادی تلویزیون در قالب طنز این روز‌ها فضای شبکه‌های صدا و سیما را تسخیر کرده است.

فهم این حقیقت که چرا در این برهه زمانی ما با این تعداد از برنامه‌های انتقادی طنز مواجه هستیم کار دشواری نیست، اما نکته‌ای که نمی‌توان آن را درک کرد شاید این حقیقت باشد که چگونه می‌شود برنامه‌هایی در صدا و سیما تا این اندازه شبیه به هم ساخته شوند.

تاثیری که یک برنامه در صدا و سیما روی کار‌های بعد از خود دارد مانند تاثیری است که مثلا سینمای فرهادی بر روی سینماگران ما می‌گذارد.

گاهی، اما وضعیت اندکی وخیم می‌شود و آثاری به وجود می‌آیند که نه برساخته ایده یک برنامه بلکه نعل به نعل و عین به عین شبیه آن هستند و تنها لوکیشن، فرد و عنوان برنامه متفاوت است.

به عنوان نمونه استقبال مخاطبان از برنامه طنز "چیز خاصی نیست" موجب شده تا دیگر شبکه سراسری با الهام گرفتن از این برنامه طنز تلویزیونی اقدام به تولید برنامه‌ای جدید کنند. تا آن جا که به راحتی می‌توان گفت: برنامه "میخچه" که از آنتن شبکه دوم سیما پخش می‌شود به شکل ضعیف‌تر کپی‌برداری مستقیم از برنامه طنز "چیز خاصی نیست" است.

عدم نوآوری و کپی‌برداری صرف از برنامه‌های پر مخاطب در شبکه‌های سیما اپیدمی شده است، اخیرا به غیر از برنامه مورد اشاره مسابقه‌های تلویزیونی "برنده باش" و "پنج ستاره" نیز کپی‌برداری از روی هم هستند.

این مسائل نشان می‌دهد در نقطه نخست تولیدکنندگان برنامه‌های تلویزیون در بیشتر اوقات ایده‌ای برای تولید برنامه نداشته و با صرف تغییر نام یک برنامه موفقیت‌آمیز، آن را از آن خود کرده و به نام خودشان ارائه می‌کنند. بعد از این، این مسئله به وجود می‌آید که چه کسی بر تولید این برنامه‌ها نظارت دارد؟ و بعد این میزان از شباهت که نیازی به داشتن فهم تکنیکی چندان هم ندارد و هر مخاطبی که در مقابل تلویزیون هست می‌تواند متوجه آن شود ضمن این که این سوال را در مخاطب بر می‌انگیزد که پس مدیران چه کاره هستند؟

شاید بخش اعظمی از مدیران از این میزان از کپی‌برداری با خبرند؛ اما، چون قرار به پاسخگویی ندارند و بالاخره این مخاطب‌ها میزان بازدیدشان را بالا می‌برد، از ساختنش امتناعی نمی‌کنند که هیچ، حتی آن را جزء برنامه‌های برتر کارنامه خود نیزمی‌دانند.

مشکل همه این مسائل از عدم مسئولیت پذیری است. از این که هیچ کس خودش را موظف به پاسخگویی نسبت به امری که دارد انجام می‌دهد نمی‌داند و به نظر می‌رسد هر روز برنامه‌ای بس ضعیف‌تر و بی معناتر تولید می‌شود تنها به این دلیل که عده‌ای پول خوبی بابت ساخت به جیب بزنند و مدیری بابت بالارفتن آمار مخاطب کار‌های دیگری انجام دهد.

شاید سرعت ساخت برنامه‌های کپی برابر اصل صدا و سیما آن قدر زیاد باشد که به گرد انتقادشان نرسیم، اما بد نیست گاهی از خود بپرسیم که به واقع چه اتفاقی درحال رخ دادن است؟