انتقاد از سفارتخانه‌های اروپایی در برخورد با سینماگران ایرانی

خبرگزاری ایسنا: کارگردان فیلم «کژال» با انتقاد از برخورد‌های توهین‌آمیز با هنرمندان در برخی سفارتخانه‌های کشور‌های خارجی گفت: تحریم‌های اخیر مشکلاتی را برای فعالیت و حضور سینماگران در رویداد‌های بین‌المللی به وجود آورده است.

نیما یار که فیلمش در جشنواره «شب‌های سیاه تالین» پذیرفته شده و نمایش آن هم به تازگی در این جشنواره آغاز شده است، در گفت‌وگویی با ایسنا بیان کرد: فیلم «کژال» که پنج سال پیش ساخته شده و هنوز در ایران به نمایش درنیامده است، در جشنواره تالین پذیرفته شده، اما من به عنوان کارگردان این فیلم با وجود داشتن دعوت‌نامه موفق به حضور در جشنواره نشدم، آن هم به دلیل مشکلاتی که برای صدور ویزا پیش آمد.

او با اشاره به اینکه پیش‌تر برای کارگردان‌های دیگری مثل آرش لاهوتی و علیرضا معتمدی که برای نمایش فیلمشان قصد حضور در جشنواره‌های خارجی را داشتند مشکلاتی از این دست پیش آمده بود و آن‌ها هم نتوانستند با وجود داشتن دعوتنامه از جشنواره ویزای کشور مقصد را دریافت کنند، ادامه داد: رفتار سفارت برای بررسی مدارک من بسیار توهین‌آمیز بود و دلیل رد کردن درخواست صدور ویزای مرا مشخص نبودن دلیل سفر و نیز محل اقامت عنوان کردند، در حالی که این شوخی است، چون من بنا به پذیرش فیلم در جشنواره تالین و دعوتنامه، قصد سفر داشتنم و وقتی هم اعتراض کردم گفتند موضوع را بررسی می‌کنند، اما یک ماه دیگر جواب می‌دهند و این کاملا یک بازی است، چون نمی‌خواهند مستقیم جواب دهند.

یار با بیان اینکه «قصد داشتم فیلم را از جشنواره خارج کنم، اما، چون آن را برای دیده شدن ساخته‌ام ترجیح دادم با توجه به اینکه در ایران هنوز پروانه نمایش ندارد امکان نمایش آن از دست نرود» گفت: برای من سوال است که اروپایی‌ها با این همه ادعا چه جوابی برای این نوع رفتار سفارتخانه‌هایشان دارند به ویژه آنکه سابقه نداشته برای صاحب فیلمی که در جشنواره و بخش مسابقه فیلم دارد، چنین اتفاقاتی بیفتد در حالی که ما وقتی کسی مثل الیور استون را آن هم از آمریکا به ایران دعوت می‌کنیم تمام شرایط را مهیا می‌کنیم.

او با اشاره به اینکه «در حال حاضر سفارتخانه‌ها مدارک را برای صدور ویزا در دفاتری خصوصی تحویل می‌گیرند و از همان جا پیگیری کار شروع می‌شود و اگر اعتراض داشته باشیم باید به سفارت مراجعه کنیم» اضافه کرد: از آنجا که کشور استونی در ایران سفارت ندارد باید به سفارت فنلاند می‌رفتم و آنجا در اقدامی تعجب‌آور از من خواستند مدارک را به زبان فنلاندی ترجمه کنم که این کار هم انجام شد، اما با وجود آنکه آن‌ها کاملا مطلع بودند، سه هنرمند ایرانی (هومن سیدی، فرنوش صمدی و نیما یار) قرار است برای نمایش فیلم‌هایشان در این جشنواره شرکت کنند، اما برای صدور ویزای من اقدامی نکردند و کاملا مشخص است مسئله تحریم روی فعالیت هنرمندان تاثیرگذار بوده و سبب بروز مشکلاتی شده است.

کارگردان «کژال» درباره وضعیت نمایش فیلمش در ایران هم توضیح داد: زمانی که فیلم را ساختم، در خبر‌ها اعلام شد پروانه نمایش آن صادر شده است، ولی وقتی به وزارت ارشاد مراجعه کردم متوجه شدم ابتدا باید اصلاحاتی را در فیلم انجام دهم تا پروانه نمایش بگیرم. من هم معترض شدم، چون سکانس‌ها و پلان‌هایی که خواهان حذف‌شان بودند باعث فلج شدن فیلم می‌شد و در نتیجه به من گفتند با این شرایط پروانه نمایش داده نمی‌شود. آن موقع به مسئولان وقت (در معاونت ارزشیابی و نظارت) گفتم اگر قرار نیست پروانه نمایش فیلم صادر شود چرا خبر آن منتشر شده است؟ آیا این اتفاق به معنای توقیف فیلم است؟ که به من جواب دادند هر اسمی می‌خواهید روی آن بگذارید؛ بنابراین هر چه بود الان پنج سال از ساخت فیلم می‌گذرد و هنوز در ایران نمایش پیدا نکرده در حالی‌که این فیلم از اولین آثاری بود که به «کولبر‌ها» پرداخت یعنی زمانی که واژه کولبر هنوز حتی برای مردم آشنا نبود ما در این‌باره فیلم ساخته بودیم، ولی به من گفتند موضوع فیلم خط قرمز است و امکان نمایش آن بدون حذفیات وجود ندارد.

وی ادامه داد: بنابراین با شرایطی که وجود داشته و حتی تلاشی که برای اکران فیلم در گروه هنر و تجربه کردم و آنجا هم شنیدم این فیلم متناسب با شرایط اکران در آن گروه نیست تصمیم گرفتم پخش بین‌المللی آن را شروع کنم که ابتدا در بازار جشنواره کن نمایش داشت و اکنون هم در فستیوال تالین حضور دارد.

فیلم سینمایی «کژال» به کارگردانی نیما یار به عنوان نماینده ایران در بخش رقابتی فیلم‌های اول و دوم جشنواره «شب‌های سیاه تالین» حضور دارد. این فیلم که قصه‌ای واقعی از دختری دانشجو است که در مرز کردستانِ ایران و عراق ناچار به کولبری می‌شود، در شرایطی سخت میان کولبر‌ها و مناطق ناامن مرزی کردستان ایران و عراق تهیه شده است.

‎فیلم‌نامه «کژال» با بازی سمیرا زکائی و مریم بوبانی، توسط آرمین ایثاریان و طرحی از نیما یار به نگارش درآمده است.