فیلم جهان پهلوان تختی را چه کسی می‌سازد؟
فیلمنامه و پروژه نیمه‌تمام «جهان پهلوان تختی» همچنان روی میز مرتضی شایسته تهیه‌کننده این فیلم است و او از گزینه‌های احتمالی کارگردانی تا مراحل ساخت فیلم می‌گوید.
روزنامه فرهیختگان: وقتی نام علی حاتمی به میان می‌آید، فیلم «مادر» در ذهن‌مان نقش می‌بندد و وقتی می‌بینیم هرازگاهی تلویزیون به خاطره‌بازی پرداخته و سریال‌های دهه ۶۰ را نمایش می‌دهد، جای خالی آثار ارزشمندی، چون «هزاردستان»، «سلطان صاحبقران»، «کمال الملک»، «کمیته مجازات» و... به یادمان می‌آید. سریال‌هایی دست‌پرورده علی حاتمی که به لحاظ درونمایه و مضامین مورد علاقه این کارگردان، همواره با استقبال زیادی از سوی مردم مواجه شده است. اگرچه در این بین کارنامه قابل‌تامل زنده‌یاد حاتمی در حیطه سینما با ساخت فیلم‌هایی، چون «طوقی»، «دلشدگان»، «جعفرخان از فرنگ برگشته»، «حاجی واشنگتن»، «ستارخان»، «سوته‌دلان» و... را نیز نمی‌توان نادیده گرفت. به باور منتقدان سینمایی، تمام آثاری که علی حاتمی در طول سال‌های فعالیت خود در دو عرصه سینما و تلویزیون ساخته است، به لحاظ محتوایی، قابل‌تامل و کیفی هستند.
ابهامات باقی مانده در پرونده غلامرضا تختی
حاتمی در دهه ۷۰ سراغ زندگی جهان پهلوان تختی رفت؛ شخصیتی که همچنان نزد مردم دارای محبوبیت و شهرت بسیار است و البته درباره‌اش شایعات و ابهامات زیادی به چشم می‌خورد. به‌خصوص مرگ تختی در سال ۴۶ و چرایی درگذشت نابهنگام این پهلوان، از نقاط تاریک پرونده او به شمار می‌رود و به جذابیت‌ها و کنجکاوی‌های اذهان عمومی نسبت به زندگی این قهرمان کشتی می‌افزاید.
هرچند حاتمی نتوانست به آخرین آرزویش یعنی ساخت فیلم «جهان پهلوان تختی» جامه عمل بپوشاند و آن را به اتمام برساند. کما اینکه بخش‌هایی از فیلم با وجود کسالت این کارگردان ساخته شد، ولی از فصل‌های بعدی فیلم، بیماری حاتمی شدت گرفت و ساخت «جهان پهلوان تختی» ناتمام ماند.
از پروژه ناتمام علی حاتمی تا ساخت فیلم تختی به وسیله بهرام توکلی
با این حال این روز‌ها خبر‌هایی مبنی‌بر از سر گرفتن ساخت پروژه ناتمام علی حاتمی به گوش می‌رسد؛ خبر‌هایی که حاکی از آن است که این فیلم قرار است با حضور عوامل تازه‌ای ساخته شود و در معرض دید مخاطبان قرار بگیرد. ادامه دادن راه ناتمام زنده‌یاد حاتمی برای ساخت این فیلم از یک سو و دستمایه قرار دادن جهان پهلوان تختی که در اذهان ما ایرانیان به‌عنوان یکی از قهرمانان ملی نقش بسته از سویی دیگر باعث شده توجه‌ها به سمت جریان تولید این اثر بار دیگر جلب شود. به خصوص اینکه در خبر‌هایی که در روز‌های اخیر منتشر شده این‌طور آمده است که بهرام توکلی یکی از کارگردانان سینما نیز در حال حاضر در تدارک ساخت فیلمی با این عنوان است و حتی قرار است امیر جدیدی ایفاگر نقش تختی در آن باشد. از سوی دیگر، یک بار دیگر نام مرتضی شایسته به‌عنوان تهیه‌کننده فیلم «جهان پهلوان تختی» به گوش می‌رسد که دست‌اندرکار ازسر‌گیری این پروژه شده است. هرچند شایسته پیش از این نیز در زمان حیات حاتمی، تهیه‌کنندگی این فیلم را به‌عهده گرفته بود، ولی حالا قصد دارد بار دیگر با همکاری کارگردان دیگری آن را به انجام برساند. از این رو با این تهیه‌کننده و مدیر شرکت سینمایی «هدایت فیلم» درباره جزئیات ساخت فیلم «جهان پهلوان تختی» به گفتگو نشسته‌ایم.
مرتضی شایسته درباره مراحل ساخت این فیلم می‌گوید: «بخش‌هایی از فیلم «جهان پهلوان تختی» در سال‌های گذشته به وسیله مرحوم حاتمی ساخته شد. می‌توان گفت: امروز فصل‌هایی از این فیلم که مشتمل بر تولد، کودکی و نوجوانی این قهرمان عرصه ورزش است ساخته شده و به اتمام رسیده است. حاتمی تصمیم داشت بعد از آن به سراغ دیگر بخش‌های زندگی تختی برود که بیماری و پس از آن اجل مهلت این کار را از او گرفت. با این حال تلاش کرده‌ایم فیلمی که می‌سازیم ادامه همان روندی باشد که حاتمی در پیش گرفته بود و آرزو داشت این کار به مرحله عملی شدن برسد.»
تهیه‌کننده فیلم «جهان پهلوان تختی» ادامه می‌دهد: «درحال‌حاضر به دنبال کارگردانی صاحب سبک هستیم که بتوانیم با او دراین پروژه همکاری کنیم. اخیرا هم با چند کارگردان در این ارتباط به مذاکره نشسته‌ایم، ولی هنوز نام هیچ کدام از آن‌ها به عنوان کارگردان نهایی فیلم به قطعیت نرسیده است.»
بازی عزت‌ا... انتظامی در «تختی» تمام شده است
با توجه به اینکه عزت‌ا... انتظامی در سال‌های گذشته یکی از بازیگران اصلی فیلم «جهان پهلوان تختی» بوده، از شایسته سوال می‌کنم حالا که استاد انتظامی چند سالی است به دلیل کسالت جسمی و کهولت سن، از بازیگری کناره‌گیری کرده قرار است چه کسی جایگزین نقش او در این فیلم شود. شایسته دراین باره می‌گوید: «از آنجایی که این فیلم فصل‌ها و دوره‌های مختلفی از زندگی و فعالیت تختی را در برمی‌گیرد، بخشی از آن به دورانی که نزد پدر تعلیم می‌گرفته اختصاص دارد. در زمان حیات زنده‌یاد حاتمی، استاد انتظامی نقش پدر تختی را به عهده گرفت و به طور کامل در این فصل‌ها ایفای نقش کرده است. درواقع حضور انتظامی در این فیلم در همان چند سکانس بوده و در همان زمان هم تمام شده است، بنابراین نیازی نیست که این بازیگر پیشکسوت دوباره در این فیلم ظاهر شود، چون سکانس‌های مربوط به او در همان زمان فیلمبرداری شده و به اتمام رسیده است.»
از کارگردانی حسن فتحی و داود میرباقری تا بهروز افخمی
این تهیه‌کننده سینما درحالی از ادامه ساخت فیلم جهان پهلوان تختی حرف می‌زند که پیشنهاد ادامه این پروژه را در سال‌های گذشته به بهروز افخمی کارگردان معاصر داده بود. شایسته دراین باره هم می‌گوید: «زمانی که ادامه ساخت این فیلم را به افخمی پیشنهاد دادیم، او نپذیرفت و در نهایت خودش تصمیم گرفت به شکل مستقل به ساخت فیلمی با این مضمون بپردازد. حالا تصمیم گرفته‌ایم این فیلم را به کارگردان دیگری بسپاریم. تا امروز با کارگردانانی، چون حسن فتحی، داود میرباقری، مهدی کرم‌پور، بهروز افخمی و سعید سهیلی این مساله را در میان گذاشته‌ایم و این کارگردانان به نوعی گزینه‌های احتمالی برای کارگردانی این اثر سینمایی هستند.»
بازیگر دیگری جایگزین نظافت‌دوست می‌شود
با وجود آنکه خبر‌ها در سال‌های گذشته از ایفای نقش خسرو نظافت‌دوست، کشتی‌گیر هم‌دوره تختی حکایت می‌کند، ولی وقتی این مساله را با شایسته مطرح می‌کنیم او به این موضوع اشاره می‌کند که در این برهه زمانی قرار است فرد دیگری جایگزین نظافت‌دوست در فیلم «جهان پهلوان تختی» شود.
مدیر شرکت «هدایت فیلم» با بیان اینکه این فیلم به جشنواره فیلم فجر امسال نمی‌رسد در پاسخ به این سوال که برای تامین بودجه فیلم چقدر از حمایت دولت بهره می‌گیرند، گفت: «به هرحال ساخت پروژه‌ای مثل «جهان پهلوان تختی» دشوار است و مولفه‌های خاص خود را می‌طلبد. تا امروز برای تخصیص بودجه از دولت کمکی نگرفته‌ایم، ولی شخصیت‌هایی، چون رسول خادم، نظافت‌دوست و... برای همکاری در این پروژه اعلام آمادگی کرده‌اند. علاوه‌بر این قصد داریم بعد از اتمام ساخت فیلم، شرایط نمایش و فروش آن را به کشور‌های دیگر فراهم کنیم. هرچند آنچه برایمان اهمیت دارد این است که شرایط اکران و فروش فیلم در کشور خودمان اولویت دارد.»
می‌خواهیم فیلمی شایسته مقام تختی بسازیم
سوال دیگری که در ارتباط با تختی به ذهن می‌رسد این است که با توجه به اینکه قهرمانانی، چون تختی و پوریای، ولی به دلیل خصلت‌های انسان‌دوستانه‌ای که در طول سال‌های حیات‌شان داشته‌اند همواره مورد توجه عموم مردم بوده‌اند، ولی شاید حالا با گذشت سال‌ها از درگذشت این پهلوانان، نسل جوان به آن شکلی که باید به این مساله واقف نباشند که اصلا چرا شخصیت‌هایی، چون تختی هنوز با گذشت نیم قرن از درگذشتش، همچنان در جامعه از محبوبیت برخوردارند، بنابراین فیلم «جهان پهلوان تختی» چقدر می‌تواند به مثابه پیوندی برای آشنایی میان نسل جوان با او باشد، شایسته در این باره هم می‌گوید: «تختی از شخصیت‌های مورد علاقه و احترام مردم بوده است و همه مردم از طبقات مختلف اجتماعی به منش، جوانمردی، بزرگواری و آیین پهلوانی او ارادت بسیاری دارند. تصور می‌کنم فیلم «جهان پهلوان تختی» ضمن پرداختن به ابعاد زندگی اجتماعی این پهلوان نام‌آور، می‌تواند جنبه‌های اسطوره بودن او را نزد مردم بیشتر مشخص کند. در عین حال امیدوارم فیلمی که خواهیم ساخت صرف‌نظر از آنکه به متن فیلمنامه علی حاتمی کاملا پایبند و وفادار است، به لحاظ محتوایی به شکلی ساخته شود که به معنی واقعی در‌خور جایگاه این پهلوان باشد.»
ساخت فیلم را بر مبنای فیلمنامه علی حاتمی ادامه می‌دهیم
این تهیه‌کننده درباره اینکه برای ساخت فیلم «جهان پهلوان تختی» چه منابع مکتوبی مورد استفاده قرار گرفته است هم می‌گوید: «برای آنکه فیلم از هر لحاظ با واقعیت منطبق باشد، تحقیقات زیادی انجام شده است، ولی کامل‌ترین و جامع‌ترین تحقیق متن اولیه فیلمنامه علی حاتمی است. ما تلاش داریم به هیچ عنوان در این فیلمنامه تغییری ایجاد نکنیم و آن را به همان شکلی که حاتمی نوشته به مرحله اجرا دربیاوریم؛ چرا که همان‌طور که اشاره کرده‌ام، فیلم «جهان پهلوان تختی» فقط یک اثر سینمایی صرف نیست، بلکه یک اثر ملی قلمداد می‌شود؛ بنابراین ضرورت دارد در ساخت و انتخاب سایر عوامل آن با دقت نظر و باریک‌بینی بیشتری قدم برداریم.»
حواشی همچنان باقی است
وقتی صحبت از تختی می‌شود، بی‌اختیار به یاد اخبار پراکنده‌ای که در این سال‌ها درباره‌اش نوشته شده می‌افتم، بنابراین سوال دیگری که در ارتباط با جهان پهلوان تختی به خاطرم می‌آید، حواشی و شایعاتی است که با مرگ او و با گذشت نیم‌قرن هنوز هم ادامه دارد؛ اینکه مردم تمایل دارند درباره زندگی خصوصی او و شهلا همسرش بیشتر بدانند یا به این مساله پی ببرند که واقعا دلیل مرگ تختی در دی ماه سال ۱۳۴۶ در هتل آتلانتیک تهران چه بوده است؟ ولی شایسته در پاسخ به سوالم می‌گوید: «این فیلم به هیچ‌وجه کاری به زندگی شخصی تختی و آنچه در سوال مد‌نظرتان است، ندارد. ما سعی کرده‌ایم بیش از هرچیز، فعالیت‌های اجتماعی این ورزشکار اسطوره را دستمایه کارمان قرار بدهیم.»
دیدگاه تان را بنویسید