بازیگر سینما: دفاع مقدس را به صورت عینی تجربه کرده‌ام

روزنامه رسالت: قاسم زارع بازیگر توانمند و بدون حاشیه‌ای است که سال‌ها در تلویزیون، سینما و تئاتر نقش‌های جذابی بازی کرده است. این هنرمند جزء آن نسل بازیگران با تجربه‌ای است که سابقه سال‌ها کار تئاتری دارد. وی فعالیتش را در تئاتر از دهه ۵۰ و فعالیت در سینما را از دهه ۶۰ با بازی در فیلم "صنوبر‌های سوزان" آغاز کرد. "آژانس شیشه‌ای"، "موج مرده" اثر ابراهیم حاتمی کیا - "سنگ، کاغذ، قیچی" اثر سعید سهیلی - "اخراجی ها" اثر مسعود ده نمکی - "زاگرس" اثر محمد علی نجفی - "خانه‌ای روی آب" اثر بهمن فرمان آرا - "فریاد" اثر مسعود کیمیایی - "نفوذی" اثر احمد کاوری و... از کار‌های بازیگری این بازیگر محسوب می‌شود. در تلویزیون هم قاسم زارع با دقت و وسواس نقش هایش را انتخاب می‌کند و با هنرمندانی، چون جیرانی و پوریا آذربایجانی همکاری داشته است. با این هنرمند در باره فعالیت‌های بازیگری اش گفتگویی انجام داده‌ایم که در ادامه می‌خوانید؛

ظاهرا دنیای بازیگری برای شما خیلی جدی است. در کنار بازیگری کار‌های دیگری هم می‌کنید؟ - دغدغه‌های بازیگری‌ام کم نیست بلکه به اعتقاد من همه هنر‌ها مکمل هم هستند و همگی به هم کمک می‌کنند تا درک انسان نسبت به دنیای هنر بیشتر شود. پس تمام این هنر‌ها برای شما به یک اندازه مهم است؟ - دغدغه اصلی من بازیگری است و سعی می‌کنم زمان بیشتری را به آن اختصاص دهم، اما بازیگری هم نیستم که هر نقشی را بپذیرم. بنابراین بازیگر کم کاری هستید؟ - انتخاب من همیشه دلی بوده. هیچ وقت بازیگر حسابگری نبودم که وقتی پیشنهادی می‌گیرم به این فکر کنم که فلانی و فلانی در این پروژه حضور دارند، پس این کار می‌گیرد. به نظرم این بی حرمتی به سینماست که یک بازیگر بخواهد صرفا به گیشه فیلم فکر کند و اساسا چنین بازیگرانی با چنین طرز تفکراتی در نهایت تبدیل به بازیگرانی بی اعتبار می‌شوند. من خواسته‌ام این است که در دنیای هنر اعتبارم حفظ شود. نگران نبودید که به خاطر کم کاری به شهرت نرسید؟ - من برای شهرت کار نمی‌کنم، برای محبوبیت بین مردم کار می‌کنم. من دوست دارم مردم به اعتبار من فیلمی را برای دیدن انتخاب کنند و بگویند قاسم زارع این فیلم را بازی کرده، پس فیلم بدی نیست. این نگاهی است که من در انتخاب نقش هایم دارم، نه اینکه به هر قیمت مشهور شوم. الان هم که دیگر با فیلم بازی کردن مشهور نمی‌شوند. در دنیای مجازی چند حرکت انجام می‌دهند و همین باعث می‌شود سر زبان‌ها بیفتند. بازیگری برای من حرمت دارد. هر وقت نقشی را در متنی دوست داشتم، آن را پذیرفتم و خدا را شکر می‌کنم کار‌های خوبی انجام دادم. سعی کردم در دنیای بازیگری ماندگار بمانم. برویم سراغ سریال "نوار زرد" که یک سریال پلیسی بود. برای شما این وجه از یک فیلمنامه تا چه اندازه مهم است؟ - سریال "نوار زرد" یکی از کار‌های خاص در قلب من است. فیلمنامه اش خیلی خوب و روان بود و وقتی آقای آذربایجانی با من تماس گرفتند و قرار شد من بازیگر سریال شوم خیلی خوشحال شدم. توضیحاتی درباره فیلم به من دادند و با وجود اینکه می‌دانستم کار موفقی است پذیرفتم در سریال بازی کنم. به نظر می‌رسد برای بازی در این مجموعه سعی کردید از قالب همیشگی خوتان فاصله بگیرید و مختصاتی جدید را به نمایش بگذارید؟ - اینکه شخصیت اصلی این سریال بودم به این معنا نبود که از دیگر شخصیت‌ها پررنگ‌تر باشم یا مجال بیشتری برای دیده شدن داشته باشم. محتوای اصلی هر قسمت بر داستان شخصیت‌های دیگرش استوار می‌شد و برای ایفای این شخصیت‌ها از بازیگران حرفه‌ای و شناخته شده هم استفاده شده بود. با وجود این و همه این تعاریف من سعی‌ام را کردم تا تصویری ملموس از این شخصیت را به نمایش بگذارم. به بازی در آثار دفاع مقدسی هم علاقه خاصی دارید؟ - من سال‌ها در دوران دفاع مقدس به صورت عینی و نزدیک با جنگ رو به رو بودم و شرایط حرفه‌ای و پیشینه‌ام در انتخاب نقش‌های دفاع مقدس تأثیر داشته است و هیچ وقت نمی‌توان از شرایط بچه‌های جبهه دور شد، چرا که هنوز با این آدم‌ها زندگی می‌کنیم. شما در فیلم‌های شاخص زیادی بازی کرده‌اید و با کارگردان‌های بزرگی مانند ابراهیم حاتمی کیا، سعید سهیلی و مسعود ده نمکی کار کرده‌اید. از بازی در این فیلم‌ها پشیمان نیستید؟ - نه، از بازی در هیچ کدام از فیلم‌ها پشیمان نیستم. "نفوذی" فیلمی بود که فیلمنامه اش برای زمان خودش دیوانه کننده بود. فکر می‌کنم اکثر مردم هم آن را دیدند. بازی با کارگردان‌های بزرگ و نامی را دوست دارم. آیا کسی را سراغ دارید که با کارگردان‌های بزرگ کار کند و پشیمان شود؟ من عاشقانه کارم را شروع کردم و همین طور هم عاشقانه جلو می‌برم. یکی از اتفاقاتی که در سینما و تلویزیون برای اغلب بازیگران می‌افتد این است که در قالب هر نقشی که مورد توجه است قرار بگیرند ماندگار می‌شوند و کمتر مجال بازی در نقش‌های متفاوت نصیب شان می‌شود. دل تان می‌خواهد هنوز نقش‌های کاملا جدی و متفاوت بازی کنید؟ - در چند سال ابتدایی کارم، هم نقش‌های جدی به من پیشنهاد می‌شد و هم طنز، و هر دو را بازی می‌کردم. آن قدر ژانر جدی بازی کردم که در آن تثبیت شدم و الان هم از این موضوع خوشحال هستم و هنوز که هنوز است دوست دارم در ژانر جدی بازی کنم. به هر حال این مشکل سینمای ماست. وقتی بازیگری در نقشی دیده می‌شود و به اصطلاح گل می‌کند سیل پیشنهاد‌های شبیه به آن نقش به سمتش سرازیر می‌شود. به نظرم این مشکل تنها منحصر به سینمای ایران نیست و تمام سینمای جهان را در بر می‌گیرد. به این معنا که در تمام دنیا بازیگر‌ها در دراز مدت در قالب نقش‌هایی که بیشتر بازی می‌کنند جا می‌افتند. علاوه بر این حس می‌کنم قدرت ریسک کارگردان‌ها و تهیه کنندگان ایرانی نسبتا پایین است و کمتر بازیگری را در قالب نقشی متفاوت تست می‌کنند، در صورتی که جابه جایی بازیگران از طنز به جدی یا از جدی به طنز، تجربه‌های شکست خورده و ناامید کننده‌ای نبوده است. برای انتخاب نقش هایتان چه رویه‌ای را دنبال می‌کنید و علاقه‌مند هستید مردم، قاسم زارع را با خلق چه تیپ شخصیتی بشناسند؟ - دوست دارم تصویر واقعی کاراکتر‌هایی باشم که برای مردم قابل لمس هستند. برایم مدیوم تئاتر، سینما و تلویزیون فرقی نمی‌کند. دوست دارم این نوع جنس کار از من در میان مردم به یادگار بماند، چیزی که دور از واقعیت نباشد. شما از جمله افرادی بودید که بازیگری را از تئاتر شروع کردید، پس چرا بعد از مدتی، دیگر در این عرصه حضور چندانی نداشتید؟ - ما زندگی مان از راه هنر می‌گذرد. اما الان شرایط تغییر کرده و کار در تئاتر حوصله طولانی و امکانات می‌خواهد. زمانی که جوان بودیم دلخوشی و انگیزه داشتیم، اما امروزه در مقابل جریانی قرار می‌گیریم که نگاه اصلی تئاتر در آن نیست. بنابر این شخصا نگاه و پنداری را که نسبت به تئاتر دارم در این جریان نمی‌بینم. بنا بر این در چنین فضایی چطور می‌شود حرکت کرد؟ اما در مجموع تجربه بازی در تئاتر به من کمک کرد تا بتوانم در نوع دکوپاژ، نگاه و زاویه تصویری که کارگردان می‌بیند متمرکز شوم و با او همکاری کنم تا قصه جلو برود. اما امروزه دانش آموخته‌های تئاتر و سینما سرمایه ملی ما هستند که رسانه‌های تصویری باید بهترین استفاده را از این نیرو‌ها ببرند که نمی‌برند. از مسیری که در زندگی طی کرده‌اید راضی هستید؟ به آرزو‌ها و خواسته هایتان رسیده‌اید؟ - بله، با این توضیح که آدمیزاد هیچ وقت قانع نیست. هر کجا که باشد دوست دارد باز هم بالاتر برود و بیشتر داشته باشد. اما واقعیت این است که من از موقعیت و جایگاهی که دارم بسیار راضی‌ام. شاید دوست داشته باشم باز هم به جایگاه بالاتری برسم، اما وقتی که به استعداد، توانایی و پشتکار خودم نگاه می‌کنم، می‌گویم همین جایی که الان هستم خوب است. *قاسم زارع اکنون در کجای مسیر بازیگری قرار دارد؟ - خودم دوست ندارم جواب این سوال را بدهم. مردم باید تشخیص بدهند که من دقیقا کجای مسیر بازیگری‌ام هستم. تصور خودم زیاد مهم نیست. تصور مردم برایم اهمیت بیشتری دارد. شما در سریال "سنگ، کاغذ، قیچی" هم ایفای نقش کردید. به نظر خودتان چطور سریالی بود؟ - "سنگ، کاغذ، قیچی" سریالی بود که سعید سهیلی متعادل‌تر از فیلم‌های قبلی اش حرکت کرد و توانست بخشی از توجه خود را از اکشن و ماجراجویی‌های سیاه و تار، معطوف به شخصیت‌پردازی متعارف کند. این فیلم هم از ساختار خطی تا حدی فاصله گرفت و توانست با شیوه ابتدای فیلم و موقعیت سازی بخش میانی را از ریتم خوبی برخوردار کند. به علاوه در این فیلم هم به تم مورد علاقه خود در تحلیل آدم‌های جنگ در زمان حال پرداخته شد. از بازخورد‌های مردمی نسبت به بازی هایتان به چه نتیجه‌ای می‌رسید؟ - خوشبختانه مردم همیشه اقبال خوبی نسبت به من نشان می‌دهند و مشخص است کارهایم را دوست دارند. وقتی برای خرید می‌روم با انرژی‌های مثبت از طرف مردم روبه رو می‌شوم. واقعا شرمنده مردم هستم. مسلما وقتی بازیگر بازتاب خوبی از مردم می‌بیند، هم خوشحال می‌شود و هم خستگی کار‌ها از تنش به در می‌رود. به نظر شما یک بازیگر چه کار‌هایی باید انجام دهد که هم به درستی نقش هایش را انتخاب کند و هم محبوبیتش را در میان مردم حفظ کند؟ - به نظر من بازیگر همیشه باید انتخاب‌های درست و بجایی داشته باشد تا در ذهن مردم باقی بماند و این ماندگاری ربطی به چهره ندارد. برخی خوب بازی می‌کنند و همین بازی خوب شان باعث می‌شود مخاطب را جلب کنند و برخی‌ها هم نه. مهم‌ترین چیز در این حرفه صداقت و راستگویی است که باعث می‌شود مردم به بازیگران اعتماد کنند. بازیگرانی که در سریال خوب و موفق تلویزیونی بازی می‌کنند در میان مردم محبوبیت خوبی به دست می‌آورند. چرا؟ - تلویزیون، رسانه ملی ما ایرانی هاست و همه ملت در هر گروه سنی و با هر نوع سطح سواد، دانش و معلومات، برنامه‌های مختلف تلویزیونی را دنبال می‌کنند. شاید به همین دلیل است که حساسیت و دقت من در قبال نقش‌های پیشنهادی تلویزیون نسبت به سینما دو چندان است. در همه این سال‌ها که بازی می‌کنم مورد حمایت و لطف مردم بوده و از تشویق و اظهار نظرهایشان کلی انرژی مثبت دریافت کرده‌ام. فکر می‌کنید چه اقداماتی می‌تواند به وضعیت نابسامان هنری کمک کرده تا روز‌های خوب دوباره به بازیگرانی که عمرشان را صرف کار در این گروه کرده‌اند، برگردد؟ - امیدوارم وقتی کاری قرار است شروع شود بودجه کافی برایش در نظر گرفته شود که تهیه کننده هم بتواند دستمزد عوامل را پرداخت کند و کار تا آخر به انجام برسد، نه اینکه وسط کار، تهیه کننده بماند که بقیه پول را از کجا باید تهیه کند. در باره مشکلات بازیگران هم نسل خودتان بیشتر بگویید. ما هنرمندان، عمرمان را در این کار گذاشته‌ایم. الان بعضی از بازیگران نقش بازی نمی‌کنند بلکه خودشان را تکرار می‌کنند، اما بازیگرانی که مثل من نوعی در این راه مویشان را سپید کرده‌اند هر نقشی را بازی نمی‌کنند. هم نسلان من منتظرند تا در کار‌های خوب بازی کنند نه کار‌هایی که صاحبان آن فقط فکر این هستند که یک جور سر و ته آن را به هم بیاورند و با عجله کار را ببندند و به سراغ کار بعدی شان بروند.