در ادامه هالیوود؛ رسوایی جنسی در نوبل به کجا می‌رسد؟

خبرگزاری تسنیم: هر سال در میانه‌ی اردیبهشت، زمانی که فارسی‌زبانانِ کتاب‌خوان مشغولِ گشت و گذار در نمایشگاه کتاب هستند، آکادمی نوبل هم نام برنده‌ی نوبل ادبیات را اعلام می‌کند و در نتیجه شور و شوقی در میان خوانندگانِ آثار ادبی پدید می‌آورد تا آثار این برنده را پیدا کنند و بخوانند - و البته ناشران هم تلاش می‌کنند تا از این فرصت استفاده کنند و بر این خوانِ پر نعمت هر چه سریع‌تر بنشینند! در هیچ دوره‌ای البته این جایزه بی سر و صدا و البته بی دردسر نبوده است. مثلاً زمانی که در سال ۲۰۱۶ باب دیلن برنده‌ی این جایزه اعلام شد بسیاری به این انتخاب معترض بودند و وقتی خودِ دیلن هم عقلش رسید و گفت که در مراسم حضور پیدا نمی‌کند، این اعتراض‌ها شدت بیشتری گرفت. یا مثلاً زمانی که آکادمی سال‌ها مهم‌ترین نویسندگان را، کسانی نظیر یوسا، جویس، بورخس و البته مهم‌تر از هر نویسنده‌ی دیگری تولستوی را نادیده می‌گرفت و به جای آن‌ها نویسندگانی ناشناس و حتی نه چندان قدرتمند را معرفی می‌کرد، سر و صدای زیادی بر پا می‌شد. اما امسال اولین بار است که آکادمی با بحرانی اخلاقی در ابعادی وسیع مواجه است و کار تا آن جا بالا گرفته که اعطای جایزه‌ی نوبل ادبیات یک سال به تعویق افتاده است. بحران برای آکادمی نوبل از حدودِ نوامبرِ سالِ پیش، آذر ماه، شروع شد که هجده زن ژان کلود آرنو، عکاس فرانسوی، را به سوء استفاده‌ی جنسی متهم کردند. این رسوایی در ادامه‌ی رسوایی‌های متعدد جنسیِ مردانِ قدرتمندِ سفیدپوست بود که از هالیوود آغاز شد و دامنِ بسیاری از سینماگران، سیاستمداران، تجار و حتی ادبا را گرفت. اما ربطِ آقای آرنوی عکاس به آکادمی چه بود؟ از همان آغازِ این رسوایی، توجه خبرنگاران به این جلب شد که همسرِ آقای آرنو، کاتارینا فروستنسن، شاعر و نویسنده‌ی سوئدی، عضو کمیته‌ی نوبلِ ادبیات است. این رسوایی از همین جا دامنگیرِ آکادمیِ نوبل و خصوصاً کمیته‌ی نوبل ادبیات شد و سروصدای زیادی ایجاد کرد. کمی بعد از رسانه‌ای شدنِ این رسوایی‌ها، آکادمی رای‌گیری‌ای برای ماندن یا نماندنِ خانمِ فروستنسن در آکادمی برگزار کرد، اما برکناری او رای نیاورد و این آغاز بحث‌های فراوان، و به تبعِ آن دردسر‌های اساسی برای آکادمی بود. در کنار این‌ها، زمزمه‌هایی هم درباره‌ی نحوه‌ی انتخابِ برندگانِ جایزه‌ی نوبل ادبیات آغاز شد و حتی نام‌هایی هم به بیرون درز کرد و همین باعث شد بسیاری از مخاطبان ادبیات و همین‌طور اهالی مطبوعات، در اطمینانِ خود به آکادمیِ نوبل برای انتخاب برنده‌ی جایزه‌ی نوبل ادبیات تجدید نظر کنند. قابل پیش‌بینی است که همه‌ی این مسائل در داخل آکادمی شقاق‌هایی به وجود آورد و منجر به استعفاهایی، از جمله استعفای خودِ خانمِ فروستنسن و رئیسِ آکادمی، دکتر سارا دانیوس، شد و اکنون تنها ده نفر عضو فعال در این آکادمی، که باید ۱۸ نفر عضو فعال داشته باشد، حضور دارند. حالا، بعد از همه‌ی این ماجرا‌ها و رسوایی‌هایی که در چند ماه گذشته دامنگیرِ آکادمیِ نوبل شده، آکادمیِ نوبل در اطلاعیه‌ای که همین امروز صبح منتشر کرد اعلام کرده که امسال نوبل ادبیات برنده‌ای نخواهد داشت و در عوض، سال آینده دو برنده برای این جایزه‌ی سرنوشت‌ساز معرفی خواهد شد. این البته اولین سالی نیست که نوبل ادبیات اعطا نمی‌شود. پس از آغاز اعطای جایزه‌ی نوبل در سال ۱۹۰۱، این جایزه در سال‌های ۱۹۱۴، ۱۹۱۸، ۱۹۴۰، ۱۹۴۱، ۱۹۴۲ و ۱۹۴۳ اعطا نشده است. این بار، اما اولین باری است که این جایزه به خاطر یک رسوایی اعطا نمی‌شود. پیش از این، دلایلِ اعطا نشدنِ جایزه بیشتر به خاطر وقوع جنگ‌های جهانی بوده است و امسال اولین باری است که، در طول تاریخ این جایزه، به خاطر یک رسوایی اخلاقی اعطای آن به تعویق افتاده است. باید منتظر ماند و دید که دامنه‌ی این رسوایی تا کجا ادامه خواهد داشت و کار چقدر از چیزی که اکنون هست، بالاتر خواهد گرفت؟