خشونت، دین، آتش/ 3 قسمت اما جذاب / مدیران رسانه ملی قدری یاد بگیرند

سرویس فرهنگی فردا: تماشای کیت هرینگتون (جان اسنوی بازی تاج و تخت) در یک نقش تاریخی دیگر به اندازه کافی می تواند جذاب باشد. دلیلی که باعث شد پخش قسمت اول سریال 3 قسمتی باروت از شبکه BBC بیش از نه میلیون بیننده داشته باشد. کیت هرینگتون اما جدای از نقش آفرینی در این سریال، تهیه کننده آن و مشاور کارگردان نیز بوده است. «باروت» قصه رویدادی تاریخی و مشهور در انگلستان را روایت می کند. توطئه باروت که در نوامبر سال 1605 توسط گروهی از کاتولیک های مذهبی شکل گرفت. گروهی که قصد ترور پادشاه جیمز یکم را در روز بازگشایی مجلس به وسیله انفجار بشکه های باروت در سردابه زیر ساختمان مجلس داشتند.

رابرت کیتسبی که زخم خورده نیروهای امنیتی پادشاه است و از نزدیک شاهد از دست دادن عزیزانش بوده برای نابودی پادشاه گروهی را جمع آوری می کند. او از گای فاکس سرباز انگلیسی که به ارتش اسپانیا پیوسته بود دعوت می کند تا آن ها را در این مبارزه همراهی کند. نقشه آن ها پیش از انجام لو می رود و گای فاکس تحت شکنجه، نام همدستانش را لو می دهد. رابرت کیتسبی به ضرب گلوله کشته می شود و بقیه اعضای گروه نیز در مقابل ساختمان پارلمان اعدام می شوند.

در طول تاریخ همیشه گای فاکس به عنوان مبارز اصلی این رویداد شناخته می شده و همیشه نماد مبارزه علیه پادشاه و حاکمیت بوده است. تصویر ماسک معروفی که این روزها در تمام جهان دیده می شود و محبوبیت زیادی در بین مردم دارد و در بسیاری از اعتراضات مردمی استفاده می شود به چهره «گای فاکس» اشاره دارد.

هرساله نیز در پنجم نوامبر جشنی در بریتانیا به مناسبت خنثی شدن این توطئه برگزار می شود که «شب گای فاکس» نام دارد. در این جشن که همراه با آتش بازی است، عروسک های نمادین گای فاکس سوزانده می شود.

باروت اما نه برای سوزاندن مجدد شورشیان علیه حکومت بلکه در رثای آن ها ساخته شده است. در این سریال نقش اصلی توطئه باروت بر عهده رابرت کیتسبی است تا تطبیق قصه سریال با وقایع تاریخی به درستی انجام بپذیرد.

شخصیت پردازی مناسب و طراحی انگیزه های لازم برای اقدام بر علیه حکومت و پادشاه یکی از مهمترین عوامل موفقیت باروت است. سکانس افتتاحیه بی نظیر فیلم که در آن ماموران امنیتی برای ورود به خانه ای که کیتسبی و خانواده اش به همراه کشیش پیر اقامت دارند تکلیف تماشاچی را با قهرمان، مسئله و وضعیت تراژیک قصه آشنا می کند. کله شق بودن و میل به مبارزه در کیستبی در برابر ماموران امنیتی شاه که برای از بین بردن کاتولیک ها تلاش می کنند ما را با یک جان اسنوی جدید آشنا می کند. مردی که همسرش را از دست داده، پسرش را در فقدان همسرش گناهکار می بیند و اعتقادات مذهبی اش برای اقدام بر علیه حاکمیت بر مشروع بودن مبارزاتش صحه می گذارد. کیتسبی شباهت هایی نیز با قهرمان های وسترن دارد. مردانی تنها که هیچ وابستگی به غیر ندارند. رابرت کیتسبی چیزی برای از دست دادن ندارد و همین باعث می شود تا لحظه ای از اعتقادی که دارد عقب نشینی نکند و پایش نلرزد.

نویسنده در سکانس اول با معرفی ویلیام وید، نقطه مقابل کیتسبی را در روایت دراماتیک «باروت» به درستی معرفی می کند. ماموری که یک لحظه از اجرای وظایفی که برایش تعیین شده عقب نشینی نمی کند و تا پایان برای دستگیری مخالفان پادشاه تلاش می کند. کاراکتر ویلیام وید (با بازی درخشان شان دوولی) یاداور کاراکتر بازرس ژاور در بینوایان است. مردی که مامور اجرای قانون بود و برای اجرای وظایفی که حاکمیت برایش تعیین کرده بود تا آخرین لحظه تلاش کرد. او را باید قهرمان منفی این قصه نامگذاری کرد.

اما کاراکتر منفی قصه بدون شک رابرت سیسیل با بازی تماشایی مارک گایتیس است. بازیگری که در سریال «شرلوک» به محبوبیت و شهرت زیادی رسید و در باروت نیز با اجرای بی نظیر و با گردن کج، توانست به درستی تنفر زیادی از نقش در تماشاچی ایجاد کند.

پخش این سریال اما با واکنش های منفی هم روبرو شد که مربوط به نمایش افراطی خشونت و شکنجه برای مخاطب بود. در مقابل نیز عده ای معتقد بودند نمایش واقعی شکنجه ها برای بازتاب درست این رویداد تاریخی لازم است. شاید برای مخاطبی که به تماشای سریال های هالیوودی عادت کرده، نمایش اینچنین صحنه های خشن در یک سریال انگلیسی غیرمعمول باشد.

اما مهمترین درسی که باید از باروت و سریال هایی نظیر آن یادگرفته شود، مربوط به مدیران فرهنگی رسانه ملی است. اینکه می توان با صرف هزینه هایی نه چندان گزاف، مینی سریال هایی با قسمت های کم (3 یا 6 قسمت) تولید کرد که هم از فیلمنامه خوبی برخوردار باشد و هم جذابیت های لازم برای مخاطب جهانی در آن وجود داشته باشد.

واقعا امکان دارد که روزی پخش قسمت اول یک سریال از رسانه ملی 9 میلیون نفر مخاطب داشته باشد؟