آقای بازیگر: «در پناه تو» و «خواب و بیدار» برایم خاطره شد

خبرگزاری فارس: برخی از بازیگران سالهای جوانی و پیری خود را در این حرفه گذرانده‌اند و به عبارتی خاک خورده این حرفه هستند. از نیم نگاهی به کارنامه کاریشان و تعدد سریال و فیلم‌هایی که در آنها حضور داشتند می‌توان این را متوجه شد. حبیب دهقان نسب در سالهای فعالیتش در این حوزه بالغ بر 100 اثر تلویزیونی و سینمایی بازی کرده است و در اغلب آنها هم خاطره ساز شده است. «امام علی (ع)»،‌ «تنهاترین سردار»، «ولایت عشق»، «مختارنامه»، «خانه سبز»، «خواب و بیدار»، «روزهای زندگی»، «حس سوم»، «روزهای اعتراض»، «فوق سری» و ... از آثاری است که خاطره حضور او را تداعی می‌کند. با دهقان نسب درباره وضعیت فعلی پیشنهادها، کیفیت آثار تلویزیونی و دلایل آن به گفت‌وگو نشستیم.

این روزها مشغول بازی در سریال «از یادها رفته» هستید؟ - بله، مدتی است که مشغول بازی در سریال «از یادها رفته» شدم. این اثر روایت تاریخ معاصر است و مثل «مختارنامه» زمان گذشته را بررسی نمی‌کند و در زمان حال اتفاق می‌افتد. چندی پیش مشغول بازی در یک تله فیلم در یاسوج بودم که توسط آقای بهرامیان به این سریال دعوت شدم. در گذشته با او در سریال جاده قدیم همکاری داشتم و از آن همکاری راضی بودم. همچنین به عنوان بازیگر از روش و سبک کارش خوشم می‌آمد و زمانیکه پیشنهاد همکاری داد، پذیرفتم. او کارگردان‌ حساس و با دقتی است، کمال طلب است و طبیعتا یک بازیگر دوست دارد با چنین کارگردانی کار کند که لحظه به لحظه به گریم، لباس و تصویر سریالش دقت دارد. «از یادها رفته» عوامل خوبی دارد چه بازیگر و چه عوامل پشت دوربین و امیدوارم سریالی پرمخاطب باشد. شما در این سریال نقش شاهزاده قاجار را ایفا می‌کنید؟ - بله، اتابک میرزا یکی از شاهزاده‌های دوران قاجار را بازی می‌کنم. این سریال تاریخی است و از نظر فضا شرایط خاص خود را می‌طلبد. اما با توجه به فضای تاریخی معاصری که روایت می‌کند، نمی‌تواند در جامعه کنونی و در کوچه بازار فعلی تصویربرداری شود. به همین دلیل ممکن است بخشی از آن در شهرک سینمایی غزالی مقابل دوربین برود.

شما در سریال‌های تاریخی خوب و ماندگاری حضور داشتید. مثل سریال «امام علی (ع)»، «تنهاترین سردار»،‌«ولایت عشق» و ... فکر می‌کنید عدم تولید این دست سریال‌ها به کم کاری نویسنده‌ها برمی‌گردد؟ - نویسنده‌های ما کم حوصله نیستند، کارگردان‌ها و بازیگرها اهل کارند، اما چیزی که در این یکی دو سال اخیر یا شایعه شده و یا واقعیت هست این است که می‌گویند تلویزیون با کمبود بودجه مواجه است. به هر حال تلویزیون ما چندین و چند کانال دارد و همه این کانال‌ها خوراک می‌خواهند و قرار هم نیست که مدام کارهای تکراری را پخش کنیم! سریال‌های تکراری را یکبار در شبکه آی فیلم، یکبار در تماشا و یک بار در شما و ... پخش می‌کنیم! به نظرم بهتر است که به جای این کار، تعداد کانال‌ها را کم کنیم. زمانیکه ما کانال‌ها را زیاد می‌کنیم و عواملی را برای چرخاندن آن تعیین می‌کنیم، بودجه هم برایش تعیین می‌کنیم، طبیعتا خوراک هم می‌خواهد و وقتی این خوراک بخواهد تامین شود بودجه و هزینه می‌خواهد. حالا نمی‌دانم این بودجه از طریق دولت باید تامین شود و یا آگهی‌های بازرگانی. در هر حال زمانیکه این همه کانال راه اندازی می‌کنیم و روز به روز هم به تعدادش هم اضافه می‌کنیم، باید به فکر هزینه‌، بودجه و برنامه‌سازی برای آن هم باشیم. بخش دیگری از این مشکلات به تکراری بودن برخی برنامه‌ها برمی‌گردد. - بله‌ درست است، بارها برای من پیش آمده که پیچ تلویزیون را باز کردم و دیدم که چندین شبکه با هم یک شکل برنامه را نشان می‌دهند و در همه آنها چند نفر دور یک میز با یکدیگر گفت‌وگو می‌کنند. این نمی‌شود! در شرایط اینچنینی در وهله اول باید برنامه ریزی درستی برای این شبکه‌ها تنظیم شود که همه آنها در یک زمان واحد برنامه‌ای شبیه به هم پخش نکنند. برای مثال در کنار سریال و فیلم‌های جذاب یکی از شبکه‌ها مسابقه، فیلم سینمایی، مصاحبه و موسیقی پخش کنند. به سریال و فیلم‌های جذاب اشاره کردید. چیزی که در گذشته بیشتر در رسانه دیده می‌شد. - در گذشته در کنار سریال‌های خوب داخلی، تعدادی سریال‌های خارجی هم پخش می‌شد که تماشاگر خاص خود را داشت، اما الان این اتفاق نمی‌افتد و سریال‌های کره‌ای و چینی پخش می‌کنند که مخاطب آنها را پس می‌زند. و همین باعث پایین آمدن سطح سلیقه مخاطب می‌شود. - این ما برنامه سازان هستیم که می‌توانیم سلیقه مخاطب را بالا و پایین ببریم. اگر ما کارهای خوب به او نشان دهیم سلیقه و فکرش را ارتقا می‌دهیم، اگر نه سطح سلیقه او را کاهش می‌دهیم. نباید مخاطبان را به کارهای سطح پایین عادت دهیم و باید سلیقه او را بالا ببریم. ما باید حداقل گام به گام مخاطب خود پیش رویم یا اینکه جلوتر از او باشیم، نه اینکه پشت سرش باشیم. وقتی یکسری از کارها را می‌بینم واقعا به این نتیجه می‌رسم که ما سازندگان پشت سر مخاطبمان بودیم و همین باعث دلسردی آنها خواهد شد و آنها را به سمت شبکه‌های ماهواره‌ای سوق می‌دهند که مسئولین و سازندگان داخلی این را دوست ندارند!

به هر حال برای رهایی از مشکلات اینچنینی چه باید کرد؟ - بهتر است مقداری باید دست نویسنده‌ها را باز بگذاریم و خطوط قرمز را کمرنگ کنیم تا نویسنده بتواند راحت کارش را بنویسد، کارگردان راحت کار کند و تهیه کننده هم عوامل مورد نظرش را با فراغ بال بچیند. همانطور که گفتم بخش اصلی ماجرا بودجه است. وقتی بودجه باشد نویسنده خوب، کارکردان خوب و عوامل خوب انتخاب می‌شوند و نتیجه کار هم خوب و قابل قبول می‌شود. شما نگاه کنید برخی سریال‌ها به خاطر کمبود بودجه دو سه بازیگر حرفه‌ای می‌آورند و مابقی را غیرحرفه‌ای می‌چینند. به همان نسبت کیفیت اثرشان پایین می‌آید چراکه همه زحمات عوامل پشت دوربین به بازیگر منتقل می‌شود. بازیگر جلوی دوربین قرار دارد و همه تلاش‌های عوامل را به مخاطب منتقل کرده و به دوش می‌کشد. اگر نتیجه حاصله ضعیف باشد، انگار که همه عوامل ضعیف کار کردند. وقتی بودجه خوبی در اختیار کارها قرار دهند طبیعتا قصه‌های خوبی هم نوشته می‌شود، افراد با تجربه‌ای هم آنرا خواهند ساخت و کارهای حرفه‌ای هم تولید می‌شود. سریال‌های تاریخی نظیر تنهاترین سردار،‌امام علی (ع) و ... با کیفیت تولید بالایی ساخته می‌شدند. دلیل سطح کیفی این آثار را در چه می‌دانید؟ - قطعا عوال سازنده‌اش. افرادی که این سریال‌ها را ساختند همگی حرفه‌ای بودند. برای مثال سریال «خواب و بیدار» را در نظر بگیرید که تا به حال ده‌ها بار از سیما و شبکه‌های مختلف پخش شده است و با گذشت چندین سال از پخش اولیه‌اش، همچنان مخاطب خود را دارد و مردم در کوچه و بازار از این سریال به نام سریال «ناتاشا» یاد می‌کنند. ما در گذشته سریال‌های خوب و خیابان خلوت کن زیادی داشتیم. همه مشکلات هم سر بودجه است و بودجه‌ای که در اختیار عوامل سریال‌های ماندگار قرار گرفته، باعث خاطره انگیزی‌شان شده است. شما در جایگاه بازیگری، از پیشنهادهایی که در این مدت داشتید راضی بودید؟ - در حال حاضر آنقدر رقم‌های پیشنهادی برای حضور یک بازیگر در سریالی پایین است که آدم رغبت نمی‌کند در آن کار حضور داشته باشد یا اگر هم برخی بازیگرها چنین پیشنهادی را می‌پذیرند به خاطر مسائل متعددی است، از جمله کارگردان، نقش و یا قصه و دلشان راضی به آن دستمزدهای ناچیز نیست. جالب است وقتی با تهیه کننده هم صحبت می‌کنید می‌گوید بودجه‌ام محدود و دست و بالم بسته است. بالاخره همه آدم‌ها که دلی کار نمی‌کنند. خیلی‌ها میزان پول برایشان مهم است. یا مجبورند کار نکنند و یا اینکه آنطور که باید و شاید برای کارشان انرژی نگذارند و احساس مسئولیت نکنند چراکه به ناچار در آن کار حاضر شده اند. یا اینکه از تعاملی غیر حرفه‌ای استفاده می‌کند و کیفیت کار را پایین می‌آورد. در این سالها به کارگردانی فکر کردید؟ - نه همین که بازیگری را بچسبم برایم کافی است. عشق و علاقه‌ام به بازیگری است. البته سالها پیش زمانیکه در شیراز بودم، کارگردانی تئاتر می‌کردم. بازیگری آنقدر حوزه وسیعی است که هر چقدر در آن تجربه کسب کنید باز هم کم است. برخی از همکاران بازیگر هستند که گریزی هم به کارگردانی می‌زنند، اما هیچ وقت برعکسش را ندیدم که کارگردانی به سمت بازیگری بیاید. بهترین سریالی که بازی کردید و برایتان ماندگار شد،‌ کدام کار بود؟ - «خواب و بیدار» یکی از سریال‌هایی است که هم کلیت آن و هم نقشم را دوست داشتم. «در پناه تو» هم از آن سریال‌هایی بود که شب‌های پخش، خیابان‌ها را خلوت می‌کرد و حتی مردم از بازپخش‌هایش هم استقبال کردند. این دو سریال برایم خاطره انگیز است. البته سریال‌های تاریخی مثل «مختارنامه»، «امام علی (ع)»، «تنهاترین سردار»، «ولایت عشق» و فیلم‌های «سگ کشی» و «سفر به چزابه» را نیز دوست دارم. آثاری که در حوزه دفاع مقدس بازی کردید، چه رنگ و بویی به کارنامه کاریتان داده است؟ - سفر به چزابه را خیلی دوست دارم و یادم است زمانیکه اکران شده بود، یکی از منتقدان این فیلم را به عنوان اثری جذاب در حوزه دفاع مقدس دانست. دفاع مقدس هم ژانری از فیلم سازی است که در برهه‌ای از زمان بسیاری از سریال و فیلم‌ها در این ژانر ساخته می‌شد، اما چند سالی است که خیلی کمتر از این دست آثار می‌سازند. در حال حاضر شاید به خاطر مشکلات تولید و در وهله بعدی بودجه، از این دست آثار کمتر ساخته می‌شود. متاسفانه در اکران هم حمایت آنچنانی از این فیلم‌ها نمی‌شود و دولت باید کمک کنند تا اینگونه آثار دفاع مقدسی تولید شود.

این روزها علاوه بر حضورتان در «از یادها رفته» مشغول انجام چه کاری هستید؟ - مشغول تمرین تئاتر «سیمرغ سهرورد» به کارگردانی و نویسندگی شکر خدا گودرزی هستم که قرار است در مهر و آبان در تالار وحدت اجرا شود.