کمبود منابع تاریخی و خط قرمزها مانع اصلی نگارش رمان‌های مذهبی/ بیشتر کتاب‌های تاریخی پیرامون حضرت معصومه(س) کتابسازی است!

سرویس فرهنگی فردا: جستجوی نام حضرت معصومه(س) و آثار تالیف شده در ارتباط با ایشان ما را با نامی خاص روبرو کرد: «به سپیدی یک رویا»؛ اثری که به عنوان اولین رمان مذهبی نوشته شده در ارتباط با حضرت معصومه(س) معرفی شده است.

فاطمه سلیمانی ازندریانی نویسنده جوانی که این رمان را به رشته تحریر در آورده است، تا به امروز علاوه بر این اثر دو کتاب «خاکستری یک کابوس» و «رد سرخ جامانده بر فنجان» را منتشر کرده است.

به سراغ سلیمانی رفتیم تا به بهانه روز دختر گفت‌وگویی کوتاه در ارتباط در ارتباط با این اثر داشته باشیم. آنچه که در ادامه می‌خوانید ماحصل این گفت‌وگوست:

ناشناخته بودن شخصیت حضرت معصومه(س)؛ عامل اصلی نگارش کتاب شد

فردا: چه شد که به سراغ نگارش این رمان رفتید؟

انتشارات کتاب نیستان به من پیشنهاد نگارش رمانی در ارتباط با حضرت معصومه(س) داد و از آنجایی که من علاقه خاصی به امام رضا(ع) دارم، بالطبع به خانواده ایشان نیز ارادت خاصی دارم. البته اطلاعات اغلب ما درباره ایشان اندک و محدود است و همین ناشناخته بودن شخصیت ایشان باعث شد تا من به نوشتن رمانی درباره این موضوع علاقمند شوم.

بیشتر کتاب‌های تاریخی مربوط به حضرت معصومه(س) کتابسازی است!

فردا: منابع تاریخی لازم برای نگارش این اثر را از چه طریقی به دست آورید؟

متاسفانه در این زمینه منابع تاریخی ما خیلی محدود است. شاید نزدیک به 30 یا 40 عنوان کتاب در ارتباط با شخصیت حضرت معصومه دیدم که صرفا عنوان آن‌‌ها تغییر کرده است و هیچ محتوای جدیدی نداشت؛ درواقع بیشتر کتابسازی بود تا یک کتاب تاریخی جدید با اطلاعاتی متفاوت.

به همین خاطر بود که من درباره امام موسی کاظم(ع)، امام رضا(ع) و امام جواد(ع)تحقیق کردم و توانستم از این طریق به یک کلیتی در ارتباط با این موضوع برسم و بعد از آن نگارش داستان را شروع کردم.

فردا: در زمینه تامین منابع تاریخی در ارتباط با حضرت معصومه(س) از طرف استان ایشان در قم به شما کمکی صورت گرفت؟

نه متاسفانه. اولین فایل تحقیق من در این زمینه با یک فایل pdf که آستان حضرت معصومه(س) درباره ایشان تولید کرده بود، آغاز شد که تحقیق ضعیفی بود و در آن بیشتر در ارتباط با فضایل حضرت معصومه(س) و ویژگی‌های شهر قم توضیح داده بود. به همین خاطر من مجبور شدم تا چیزی در حدود 40 کتاب بخوانم تا این اثر را بنویسم.

کمبود منابع تاریخی و خط قرمزها مانع نگارش رمان‌های مذهبی شده است

فردا: چرا سایر نویسنده‌ها برای ورود به حوزه نگارش رمان‌های مذهبی تمایل چندانی از خود نشان نمی‌دهند؟

اولین دلیل آن است که اصولا چون رمان و داستان با تخیل سروکار دارد؛ برای همین بسیاری از اهل فن از این که به این حوزه نزدیک شوند، می‌ترسند چرا که ساحت مقدسی است و نمی‌شود خیلی در ارتباط با آن تخیل کرد.

دلیل دیگر این موضوع کم بودن منابع تاریخی و تفاوت در نقل قول‌های مربوط به زندگی ائمه و شخصیت‌های بزرگی همچون حضرت معصومه(س) است. مثلا در ارتباط با چگونگی وفات حضرت معصومه(س) چندین نقل قول وجود داشت. آن‌قدر این نقل‌قول‌ها متفاوت است که برای نویسنده سخت است که بخواهد به یک نکته و حرف ثابت برسد.

ضعف تبلیغات در حوزه معرفی آثار ارزشمند

به نظرم نکته سوم هم مربوط به کمبود تبلیغات در این زمینه است. درواقع بیشتر تبلیغات صورت گرفته در این زمینه تبلیغات منفی بوده است؛ چرا که اغلب تبلیغات بر مبنای تبلیغ کتاب‌های شبیه هم و خسته‌کننده هستند و اصولا خیلی از مخاطب‌ها دیگر علاقه‌ای به خواندن این مدل کتاب‌ها ندارند.

البته خوشبختانه در این بازه زمانی بیش از یک ساله که این کتاب و کتاب‌های مشابه آن منتشر شده است، می‌بینیم که اگر تبلیغات خوبی در این زمینه صورت بگیرد و مخاطب جذب شود و این آثار را بخواند، واقعا علاقمند می‌شود و البته برای آن به شکل سینه به سینه نیز تبلیغ می‌کنند.

فردا: برنامه‌ای برای نگارش رمانی جدید در همین فضا دارید؟

چند سوژه دارم ولی فعلا به خاطر اینکه مدتی پیش کتاب سومم با نام «رد سرخ جامانده بر فنجان» منتشر شد، مدتی قصد دارم استراحت کنم.

نگاه فعالان فرهنگی بهم رقابتی است نه رفاقتی!

فردا: نکته خاصی در ارتباط با فضای کلی ادبیات داستانی به ویزه نگارش رمان‌های مذهبی دارید؟

متاسفانه ما در قشر ناشران و فعالان فرهنگی مذهبی یک مشکل اساسی داریم که همه به چشم رقیب به هم نگاه می‌کنند و هیچوقت همدیگر را به عنوان یک همراه نمی‌بینیم! در حالی که من فکر می‌کنم بازی برد-برد از بازی برد -باخت خیلی بهتر است. اگر من کتاب دوستم را معرفی کنم و او هم کتاب من را معرفی کند برای هر دوی ما خوب است.

ولی متاسفانه این ویژگی در بین فعالین فرهنگی مذهبی خیلی کم است و حتی در گاهی از موارد پیش آمده که تلاش کردند تا سوژه‌ای از این اثر پیدا کنند و آن را بکوبند! نه فقط برای کتاب من بلکه برای کتاب‌های مشابه هم به همین صورت است.

پیشنهادهایی برای روز دختر

فردا: شما اگر بخواهید به مناسبت روز دختر چند کتاب برای مطالعه معرفی کنید؛ چه آثاری را پیشنهاد می‌کنید؟

یکی کتاب «ولادت» نوشته آقای سعید تشکری است که در ارتباط با حضرت معصومه(س) نوشته شده است. علاوه بر این من دو کتاب «فاطمه فاطمه است» دکتر شریعتی و کتاب «حجاب» استاد مطهری را به طور کلی به خانم‌ها پیشنهاد می‌کنم که همه آن را مطالعه کنند.

برای دختران نوجوان هم کتاب «سلام خداجونم» نوشته خانم فاطمه مسعودی که انتشارات کتابک منتشر کرده است؛ پیشنهاد می‌کنم. این کتاب در ارتباط با یک دختر 9 ساله است که به سن تکلیف رسیده و حالا سوالاتی در ارتباط با حجاب برایش پیش آمده است. متن کتاب بسیار ساده و صمیمانه است و من بازخوردهای خوبی از دختران نوجوان در ارتباط با این اثر گرفته‌ام.